Cyrano de Bergerac - 24 lutego 1979 w Teatrze Polskim w Warszawie

Największego rozgłosu doczekał się spektakl reżyserowany przez Augusta Kowalczyka 24 II 1979 w warszawskim Teatrze Polskim. Wykorzystano wtedy tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego. Odtwórcą roli Cyrana był Krzysztof Chamiec - na zdjęciu obok. Ta przepiękna fotografia, wraz z adnotacją: Krzysztof Chamiec jako Cyrano, Warszawa, Teatr Polski, prem. 24.02.1979, reż. August Kowalczyk, scen. Marian Kołodziej. pochodzi ze zbiorów Muzeum Teatralnego w Warszawie. Serdecznie dziękuję za okazaną pomoc Pani Halinie Waszkiel.
	Utwór odtwarzano aż 84 razy dla 48 302 widzów (w dogrywce 28 razy dla 16 218 widzów). Spektakl ten doczekał się ponad 10 recenzji. Muzyka Tomasza Ochalskiego - jak pisał Roman Szydłowki - dyskretnie rysowała nastrój, a scenografia zwracała na siebie uwagę.
Krzysztof Chamiec, którego tytułową rolą "stoi cała sztuka" gra z werwą i szczerą poezją, wyzbyty deklamacyjnego heroizmu i patetycznego romantyzmu. Miał mocny, głęboki głos, szeroki gest, celowe ruchy i ciepłą intonację. Skrytykował go Jerzy Adamski mówiąc, iż był bardziej myślicielem niż oficerem, zbyt opanowany i skupiony. Za mało było w nim brawury. Według Aleksandra Małachowskiego grał Cyrana na wzór Don Kichota - a więc inaczej niż przewidywał autor. Także Anna Bujas zauważyła, że nie oddawał on humoru bohatera, tylko jego szlachetność i dumę. O brak lekkości oskarżył go także Roman Szydłowski, a Jan Ost o to, iż mało sugestywnie grał miłość do Roksany. Przed realizacją spektaklu były propozycje, by zrezygnować z dodawania Chamcowi nienaturalnej wielkości nosa, aby przez to treść stała się bardziej uniwersalna. Ostatecznie jednak charakteryzator Jan Paluch obdarzył scenicznego Cyrana tą wątpliwą ozdobą.
Anna Nehrebecka jako Siostra Klara

Marian Kołodziej zbudował podest biegnący przez widownię, wykorzystał mnóstwo zwieriadeł, szyb, srebrzystości i gobelinów. Scenografia znalazła uznanie u Jana Osta, który odebrał ją jako urokliwą, malowniczą i bardzo funkcjonalną oraz Romana Szydłowskiego i Stefana Polanicy.

"Aż się ćmi w oczach od świateł, kostiumów, ptasich piór, luster, balkonów i altan" - stwierdził Szczepański.

Jan Ost i Roman Szydłowski zarzucali reżyserowi zbyt statyczne sceny zbiorowe, chociaż aktorów August Kowalczyk dobrze obsadził i poprowadził.

Jerzy Adamski dostrzegł, iż reżyser postanowił zrealizować raczej wielkie widowisko niż kabaret, ale w jego koncepcji "spektakl toczy się ciężko, po polsku, bez francuskiej lekkości." - skwitował Aleksander Małachowski.

Układ pojedynków - Sławomir Linder.

La musique de Tomasz Ochalski a discretement dessiné l`ambiance, et la scénographie s`est fait l`attention.

Krzysztof Chamiec - le créateur de grand rôle jue avec de la verve et une sincere poésie, debarrassé d`héroisme declamatif et de romantisme poétique. Il avait une forte et profonde voix, un vaste geste, des mouvements convenables et une chaleureuse intonation.

Tłumaczenie Gabriela Sobik- dziękuję!

Bibliografia:

• Le Théátre en Pologne 1979 nr 9 s. 40 i 394-395.
• Almanach sceny polskiej 1978-79. Warszawa 1981 s. 98.
• Almanach sceny polskiej 1980-81. Warszawa 1984. s. 105.
• Szydłowski: Teatr. "Kulisy" 1979 nr 19 s. 5.
• Natanson: Powrót "Cyrana de Bergerac". "Życie Warszawy" 1979 nr 59 s. 7.
• Ost: "Cyrano de Bergerac" w Teatrze Polskim. "Barwy" 1980 nr 15 s. 14.
• Polanica: Maski i twarze. "Słowo Powszechne" 1979 nr 58 s. 4.
• Szczepański: Przepychy scenografii. "Perspektywy" 1979 nr 14 s. 27.
• Szydłowski Cyrano de Varsovie. "Trybuna Ludu" 1979 nr 100 s. 8.
• Adamski: Nos Cyarna. "Expres Wieczorny" 1979 nr 52 s. 4.
• Małachowski: Pamiętnik współczesny. "Kultura" 1979 nr 14 s. 27.
• Cyrano i jego nos. "Trybuna Ludu" 1979 nr 78 s. 6.

Akt pierwszy ; Akt drugi ; Akt trzeci ; Akt czwarty ; Akt piąty

www.cyrano0.republika.pl
cyrano0@op.pl
Gabriela Bonk