|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce |
|
Cyrano de Bergerac - 23 kwietnia 1927 roku w Teatrze
Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Krakowie  |
|
| Reżyser - Józef Sosnowski Directed by Józef Sosnowski Odtwórcy roli tytułowej - zamiennie:
Zygmunt Nowakowski (na zdjęciu obok) oraz Roman
Niewarowicz (na rysunku).
Tłumaczenie (Translation): Materiały
archiwalne udostępnione przez Archiwum Artystyczne i Bibliotekę
Teatru
im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Serdecznie dziękuję za pomoc i życzliwość Pani Dr Dianie Poskuta-Włodek. Portret Romana
Niewarowicza - rysunek B. Cudzika pochodzi z książki: |
Zygmunt Nowakowski |
 afisz - niżej powiększenie |
 |
 scena zbiorowa |
 program |
 Zygmunt Nowakowski jako Cyrano |
 Leopold Komornicki jako Carbon |
 Józef Leliwa jako Raguenau |
 Artur Socha jako Hrabia de Guiche |
 Helena Hałacińska jako Roksana |
 Jadwiga Hańska jako Roksana |
 Jadwiga Hańska i Roman Niewarowicz jako Roksana i Cyrano |
 Zbigniew Sawan jako Chrystjan de Neuvillette |
 Paszteciarnia poetów |
 Gaskończycy |
 Wykwintnisie |
 Bitwa pod Arras |
 śmierć Cyrana w klasztorze |
 |
W Teatrze Miejskim im. Juliusza
Słowackiego w Krakowie wystawiono "Cyrana" ponad 30 razy
- co należy uznać za spory sukces jak na realia z tamtych
czasów. Premiera miała miejsce 23 kwietnia 1927 roku.
Spektakl reżyserował Józef Sosnowski. Tekst, który
wykorzystał był kombinacją złożoną z tłumaczenia
Konopnickiej, Zagórskiego, Łaszczyńskiego i Kasprowicza.
Tytułową rolę odtwarzali na zmianę dyrektor teatru - Zygmunt Nowakowski, który nieszczęśliwie nabawił się przed premierą zapalenia gardła i młody Roman Niewiarowicz.
Gra Zygmunta Nowakowskiego była różnie odbierana przez recenzentów. Witold Zechenter bardzo go krytykował za grę zbyt chłodną i za mało porywającą. Inni raczej go chwalili, chociaż nikt nie ukrywał, iż miał niedyspozycję głosową, która przeszkadzała mu bardzo, jednak nie aż na tyle, by nie mógł w dykcji uwydatnić każdego najsubtelniejszego odcienia - jak pisał Emil Haecker. Recenzent podkreślał także jego animusz i fantazję. Kanfer chwali Nowakowskiego za wczucie się w zamierzenia Rostanda.
Roman Niewiarowicz także spotkał się z uznaniem recenzentów. Krytyk, używający pseudonimu E.M. podkreślał jego werwę i brawurę. Doceniał to, iż aktor potrafił oddać i heroizm i sentymentalizm postaci ciepło i efektownie. Także Witold Zechenter zauważył, iż jego gra była gorąca i porywająca.
Na tle Nowakowskiego i Niewiarowicza bardzo negatywnie wypadła Helena Hałacińska - odtwórczyni roli Roksany, skrytykowana między innymi przez Zechnera. Swym wyglądem zewnętrznym i flegmatyczną wyniosłością zdawała się być o wiele starsza od Cyrana, zwłaszcza, gdy jego odtwórcą był Niewiarowicz.
Na pewną ocenę pozwalają również zachowane zdjęcia z tego spektaklu.
Sztuka Rostanda miała wielkie powodzenie, chociaż sceny masowe i strona techniczna nie stały na wysokim poziomie. Także dekoracje były mało pomysłowe.
Powodzenie zapewniała gra aktorów, którzy "starali się wydobyć z siebie to, co byli w stanie dać najlepszego".
Na afiszu można odnaleść około 30 bardzo wtedy popularnych i uznawanych aktorów.
23rd April 1927 in The Public Theatre of Juliusz
Słowacki in Cracow.
The play "Cirano" was produced over 30 times in the Juliusz Słowacki Public Theatre in Cracow what is the big success for that times. The premiere was on 23rd April 1927. The performance was directed by Józef Sosnowski. The text of play was translated by Konopnicka, Zagórski, Łuszczyński and Kasprowicz.
The main star was theatre director Zygmunt Nowakowski which caught the ill of throat before the premiere and the main star was young actor Roman Niewiarowicz.
The play of Zygmunt Nowakowski was taken various by reviewers.Witold Zechenter criticised his play as too cold and and too less ravishing. The others praised his play, althrough Emil Haecker mentioned that Nowakowski's ilness of throat didn't let him play with every subtle shade but he emphasized his spirit and imagination. Kanfer praised his play for entering into the intention of Rostand.
Roman Niewiarowicz met with approbation of reviewers.Critic used pseudonym E.M. emphasized his verve and bravado. He appreciated that actor could play heroism and sentymentality of character with warmth and effectivelly. Also Witold Zechenter mentioned that his play was warmth and ravishing.
- Against a background Nowakowski i Niewiarowicz, Helena Hałacińska played very negative. His play of Roksana was criticized among others by Zechner. She looked like and played as older phlegmatic person especially when Cirano was acted by Niewiarowicz.
The photoes from performance let give opinion of play.
The performace of Rostand was very popular althrough mass scenes and technical side was on low mark. Also decorations were to less ingenious.
The play of actors secured success which "tryed to get sth out of themselves what was the best".
It was possible to find nearly 30 very popular and good names then on the poster.
Tłumaczenie - Agata Bartosik - Serdecznie dziękuję!!!
Bibliografia:
Stanisław Marczak-Oborski: Teatr w Polsce 1918- 1939. Warszawa 1984. s. 261.
Stefan Straus: Bibliografia źródeł do historii teatru w Polsce. Wrocław 1957. s. 330.
St.M.: Cyrano de Bergerac. "Ilustrowany Kurier Codzienny" 1927 nr 115.
Witold Zechenter: Cyrano de Bergerac. "Gazeta Literacka" 1927. Recenzje sezonu 1926- 27. W Czytelni Teatru Miejskiego im. Słowackiego w Krakowie.
M. Kamfer: Cyrano de Bergerac. "Nowy Dziennik" z 27 kwietnia 1927.
Emil Haecker: Teatr Miejski. "Naprzód" 1927 nr 95 i 101.
Z.O.: Cyrano de Bergerac. "Czas" z 27 kwietnia 1927.
Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce |
www.cyrano0.republika.pl
cyrano0@op.pl
Gabriela Bonk
