PROPOZYCJE TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO

Propozycje tematów na ustny egzamin maturalny z języka polskiego rok szkolny 2013/2014

LITERATURA

1. Metaforyczny charakter motywu wędrówki w literaturze. Omów na wybranych przykładach.

2. Dramat niespełnienia ludzkich marzeń przedstawiony w literaturze. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane utwory.

3. Motyw domu w literaturze polskiej. Omów jego funkcjonowanie na podstawie wybranych utworów.

4. Omów motywy religijne we współczesnej poezji polskiej, charakteryzując sposób ich funkcjonowania w dziele.

5. Non omnis moriar - omów topos nieśmiertelności poezji i poety na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok.

6. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska na podstawie wybranych przykładów.

7. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj kontekst i sposoby tworzenia takiego obrazu.

8. Rodzice i dzieci w utworach literackich różnych epok. Na wybranych przykładach przedstaw związki uczuciowe i konflikty postaw.

9. Prawo do szczęścia a poczucie obowiązku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich.

10. Folklor jako inspiracja pisarzy różnych epok. Omów na wybranych przykładach.

11. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je i omów na wybranych utworach literackich.

12. Bohaterowie samotni z wyboru i samotni z konieczności. Rozważ problem w oparciu o wybrany materiał literacki.

13. Zmaganie dobra ze złem to odwieczny temat literacki. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady literackie.

15. Literackie modele życia rodzinnego - aprobowane i negowane. Scharakteryzuj i ustosunkuj się do wybranych przykładów.

16. Wykorzystując stosowny materiał literacki, przedstaw poetycki obraz człowieka współczesnego.

17. Obraz Śląska w twórczości pisarzy i poetów XIX i XX wieku. Omów w oparciu o zebrany materiał literacki.

18. Biblia jako źródło twórczych inspiracji. Omów zagadnienie w oparciu o materiał literacki.

19. Wpływ domu rodzinnego na tożsamość człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich.

20. Historia i powieść historyczna. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i opracowań historycznych, zwracając uwagę na specyfikę obu spojrzeń na wydarzenie.

21. Wielki - mały człowiek. Literackie historie upadku i odkupienia. Omów zagadnienie na wybranym materiale literackim.

22. Literackie autoportrety - omów problem na przykładzie wybranych tekstów literackich oraz biografii ich twórców.

23. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Rozwiń temat na wybranych przykładach literackich.

24. Człowiek w konfrontacji z cierpieniem. Przedstaw realizacje tematu na podstawie znanych Ci utworów literackich.

25. Być albo mieć to alternatywa przed którą staje każdy człowiek. Przedstaw i oceń bohaterów literackich, którzy realizowali powyżej przedstawione modele życia.

26. Rozmowy człowieka z Bogiem w literackim przekazie twórców różnych epok. Omów na wybranych przykładach.

27. Stosunki polsko-żydowskie w literaturze XIX i XX wieku. Omów w oparciu o wybrane teksty.

29. Portrety harcerzy w literaturze i publicystyce. Omów sposoby i cele kreowania wizerunku harcerza w oparciu o wybrane teksty.

30. Kim jest poeta? Odpowiedz na pytanie, wykorzystując wybrane utwory literackie i programy różnych epok.

31. Egzystencjalizm jako kierunek filozoficzny w ujęciu pisarzy i dramaturgów. Omów wykorzystanie motywu na przykładzie wybranych tekstów.

32. II wojna światowa i sposoby jej opisywania. Prezentując teksty, oceń przydatność wybranych metod do realizacji tematu.

33. Prawda o człowieku zawarta w literaturze dotyczącej czasów II wojny światowej. Rozwiń temat w oparciu o wybrane teksty.

34. Państwo i społeczeństwo - Rosja w oczach pisarzy. Przedstaw i oceń prezentowane wizerunki w oparciu o wybrane teksty.

35. Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Rozważ zagadnienie na wybranych przykładach.

37. Krajobraz jako motyw literacki. Przedstaw jego funkcjonowanie w twórczości pisarzy różnych epok.

38. Motyw snu i jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.

39. Rola tytułu i motta jako znaków literackich służących interpretacji tekstu. Omawiając temat, odwołaj się do przykładów z różnych epok.

40. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Omów zagadnienie na wybranych tekstach.

41. Humor jako kategoria estetyczna i światopoglądowa. Rozwiń temat, odwołując się do twórczości wybranych pisarzy i poetów.

42. Bohater z książką w ręku, czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci literackich. Rozwiń zagadnienie w oparciu o wybrany materiał literacki.

ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

1. Topos Ikara w poezji i malarstwie. Omów funkcjonowanie motywu na wybranych przykładach.

4. Świat prowincji w opowiadaniach Brunona Schulza i obrazach Marca Chagalla. Zanalizuj wybrane dzieła.

5. Dzieło literackie, a jego filmowa adaptacja. Przedstaw i oceń na wybranych przykładach.

6. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i w filmie.

7. Sąd Ostateczny jako motyw malarski i literacki. Omów jego wykorzystanie na wybranych przykładach.

8. Sposoby kreowania natury w malarstwie i literaturze. Zanalizuj wybrane dzieła.

9. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.

10. System totalitarny w literaturze i filmie. Zaprezentuj wybrane dzieła i porównaj wykorzystane środki wyrazu.

11. Groza totalitaryzmu w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach.

12. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Omów na przykładach.

13. Poetyckie spojrzenie na arcydzieła malarskie, czyli wiersze o obrazach. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

14. Symbolika nagości w literaturze i sztuce. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.

15. Oryginalność i konwencja. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i / lub dzieł sztuki.

16. Funkcjonowanie mitu dzieciństwa i domu rodzinnego w kulturze. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.

17. Mity kształtujące tożsamość narodową. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.

18. Kompensacyjne funkcje sztuki. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.

19. Każdy naród ma swych bohaterów. Omów funkcje kreacji heroicznych w polskiej literaturze i innych dziedzinach sztuki.

20. Człowiek wobec dylematu wiary - omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i dzieł malarskich.

21. Sens ofiary Chrystusa. Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich, filozoficznych oraz dzieł sztuki.

22. Na wybranych przykładach przedstaw sposoby i funkcje kreowania postaci rycerza w literaturze i innych dziedzinach sztuki.

23. Klasycyzm - estetyka, światopogląd, sposób na życie.? Omów problem w odwołaniu do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.

24. Motyw "theatrum mundi" - omów koncepcje świata i człowieka , odwołując się do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.

25. Świat na opak" jako sposób przedstawiania i objaśniania rzeczywistości. Omów problem w odwołaniu do wybranych dzieł literackich i malarskich.

26. Śmiech, który uzdrawia i oczyszcza. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich i dzieł malarskich.

27. Impresjonizm jako sposób obrazowania świata w literaturze i innych dziedzinach sztuki.

28.Wizja piekła w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Rozwiń temat w oparciu o wybrane przykłady.

29. Egzystencjalizm jako współczesny nurt myślowy w ujęciu literackim i filozoficznym. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich i filmowych.

30. Interpretacja dzieł Szekspira we współczesnej sztuce filmowej. Omów sposób realizacji w wybranych dziełach.

31. Dziecko jako temat literatury i malarstwa. Przedstaw różnorodność wizerunków, wykorzystując wybrane dzieła.

33. Motyw tańca w literaturze innych dziedzinach sztuki. Przedstaw jego funkcjonalność na wybranych przykładach.

34. Motyw matki w literaturze i sztuce. Przedstaw różnorodność wizerunków, wykorzystując stosowny materiał.

35. Zwierzęta w literaturze i sztuce. Omów sposoby i cel kreacji na wybranych przykładach.

36. Obraz gór w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zanalizuj wybrane przykłady, zwracając uwagę na sposób i cel kreacji.

37. Literackie i malarskie inspiracje w twórczości Jacka Kaczmarskiego. Zanalizuj wybrane przykłady.

38. Portrety sarmackie w literaturze i malarstwie od XVII do XIX w. Wykorzystując wybrane dzieła, zaprezentuj różne spojrzenia na szlachecką przeszłość Polaków.

39. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.

40. Inspiracje antyczne w kulturze. Przedstaw i porównaj wędrówkę wybranego motywu.

41. Portret kobiety w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach i oceń sposób kreacji.

42. Inspiracje biblijne w kulturze. Przedstaw sposoby nawiązań i ich funkcje na wybranych przykładach.

43. Życie codzienne w literaturze i malarstwie. Przedstaw dominujące tematy i sposób kreacji, odwołując się do przykładów.

44. Motyw śmierci w literaturze innych dziedzinach sztuki.. Omów sposób ujęcia tematu na wybranych przykładach.

1. O sztuce przemawiania na podstawie tekstów publicystycznych z epoki renesansu, baroku i oświecenia. Omów zagadnienie.

2. Omów komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok.

3. Scharakteryzuj różne typy stylizacji i ich funkcje na przykładach literackich.

4. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego, posługując się materiałem źródłowym.

5. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim.

6. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter.

8. Omów funkcjonowanie biblijnych i mitologicznych frazeologizmów we współczesnej polszczyźnie.

9. Gwara żywa czy martwa? Rozważ zagadnienie, odwołując się do gwary Twojego rejonu.

10. Językowe sposoby wyrażania uczuć w epistolografii Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Dokonaj analizy, posługując się przykładami.

11. Scharakteryzuj język wybranej grupy środowiskowej lub zawodowej. Wykorzystaj materiał literacki i własne obserwacje.

12. Scharakteryzuj język młodzieży szkolnej na przykładach wybranych tekstów literackich i własnych obserwacji.

13. Scharakteryzuj język wybranej postaci życia publicznego, wykorzystując jej wypowiedzi.

14. Modyfikacje związków frazeologicznych we współczesnej polszczyźnie. Na podstawie przykładów literackich i prasowych omów rodzaje zmian i przedstaw hipotezy dotyczące ich genezy.

15. Gra słów jako sposób zwrócenia uwagi czytelnika. Omów na materiale literackim różnych epok.

Dzięki szczegółowej kartotece bibliograficznej (w komputerze dla Czytelników) odszukasz materiały do każdego motywu literackiego - na każdy z tematów, które zostały Wam wyznaczone, zostały przez Was wybrane do prezentacji. Wystarczy przyjść na godzinę - dwie do biblioteki, skorzystać z katalogu przedmiotowego, kartoteki, ewentualnie pomocy bibliotekarza. Między innymi do prenumerowanych przez szkołę czasopism: "Polonistyka", "Cogito" i "Perspektywy" są tworzone odsyłacze do kartoteki. Ale w ten sposób opracowujemy wszystkie prenumerowane przez szkołę czasopisma - a jest ich sporo! Są przygotowane także odsyłacze do książek - każde hasło ze Słownika motywów literackich (mamy cztery różne takie słowniki) oraz poszczególne tomy Słownika literatury także mają swój ślad w kartotece. Oczywiście warto też zawsze sięgnąć do "nieśmiertelnego Kopalińskiego" - Słownika mitów i tradycji kultury, Słownika symboli... Szukając - warto wybrać zawsze utwory wydane w Serii: Biblioteka Narodowa Wydawnictwa Ossolineum, która zapewnia bardzo dobre wstępy krytycznoliterackie. Polecamy gorąco także serię: Biblioteczka Analiz Literackich.

I naprawdę - szczerze - nie wierzę - by jakiś Maturzysta w naszej bibliotece nie znalazł tego, czego szuka - pod jednym wszakże - warunkiem: że będzie szukać! ;-)