Jerzy Klistała:

Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945
Słownik Biograficzny - nazwiska na literę
K:
Kiermaszek - Kłusek

Kontakt z Autorem:
jerzy2212@interia.pl

KIERMASZEK JAN,
Więzień więzienia w Brzegu, w Lipsku, w Bytomiu, w KL Auschwitz nr 18882.
Urodzony 25.05.1899 r. w miejscowości Radlin-Głożyny pow. rybnicki, syn Pawła i Joanny z d. Brawandzka. Z zawodu był laborantem i pracował w koksowni w Radlinie. Gdy rozstrzygały się losy Górnego Śląska zdecydowanie opowiadał się za przyłączeniem go do Polski. Był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", Towarzystwa Śpiewaczego "Słowacki", członkiem zarządu Związków Zawodowych, należał do POW Górnego Śląska. Brał aktywny udział w trzecim powstaniu śląskim. Odznaczony między innymi: Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Zasługi. W 1928 r. został aresztowany w Brzegu i sądzony w Lipsku, pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Polski. W więzieniu niemieckim przebywał dwa lata. Zamieszkały w okresie okupacji hitlerowskiej w Królewskiej Hucie (po wojnie miejscowość zmieniła nazwę na Chorzów). Za aktywność w powstaniach śląskich i plebiscycie, wpisany został przez Niemców już w 1939 r. do "księgi gończej" Sonderfahndungsbuch Polen (strona zarejestrowania 71K), a więc przewidziany przez hitlerowców do "likwidacji" w pierwszej kolejności. W 1939 r. uciekał przed przewidywaną okupacją hitlerowską - na wschód, ale zdawszy sobie sprawę z bezsensowności ucieczki, wrócił do Chorzowa gdzie natychmiast został aresztowany i przekazany do więzienia w Bytomiu, a potem do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 30.07.1941 r. jako więzień nr 18882. W obozie bardzo katowany przez ss-manów, odbywał kary stójki w bunkrze bloku 11-go. Zginął 18.11.1941 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 4455/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 8:30, określenie przyczyny zgonu to " Rippenfellentzündung" (zapalenie opłucnej).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 114; PMA-B "Księga zgonów", t. 3, s.1445, nr id. 1587; Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Waleski Skupień z d. Kiermaszek).

KIERMASZEK ZOFIA z d. BRACHMAŃSKA,
Więźniarka więzienia w Bielsku, w KL Ravensbrück, w KL Bergen-Belsen.
Urodzona 31.07.1901 r. w Radlinie pow. rybnicki. Po pierwszej wojnie światowej, kontynuowała rodzinne tradycje, angażując się w pracę społeczną na rzecz Towarzystwa Śpiewu "Słowacki" w Biertułtowach, w Towarzystwie Polek oraz w teatrze amatorskim. W okresie okupacji, udzielała pomocy spokrewnionej z nią rodzinie Różańskich - jako łączniczka między Józefem Różańskim, który ukrywał się w miejscowości Strumień, a jego żoną z którą mieszkała w Biertułtowach w jednym budynku. Częste wyjazdy wzbudziły podejrzenia gestapowców, którzy w ten sposób wpadli na trop poszukiwanego Różańskiego. Dnia 15.12.1944 r. została aresztowana i przewieziona do więzienia w Bielsku, następnego dnia aresztowano Józefa Różańskiego. Gdy ewakuowano więźniarki z KL Auschwitz-Birkenau do Wodzisławia Śl., została z więzienia bielskiego dołączona do tego transportu. Z Wodzisławia Śl. wagonami towarowymi przetransportowana była wraz z innymi więźniarkami do KL Ravensbrück, a z tego obozu do KL Bergen-Belsen. Zachorowała i zmarła wieczorem dnia 15.04.1945 r., - nad ranem 16.04.1945 r. obóz został wyzwolony przez wojska amerykańskie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Katarzyny Chybickiej z d. Kiermaszek).

KIJAS JAN,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 20.05.1900 r., mieszkaniec Bełku k.Orzesza pow. rybnicki, górnik kop. Dębieńsko". Były powstaniec, działacz plebiscytowy, uczestnik walk z Freikorpusem w 1939 r. na pograniczu: Wilcza - Szczygłowice. Aresztowany 22.04.1940 r. i przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął 21.09.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

KIMEL ZOFIA,
Więźniarka więzienia w Katowicach.
Mieszkanka Jastrzębia pow. rybnicki. W pierwszych latach okupacji hitlerowskiej aresztowana i przekazana do więzienia w Katowicach gdzie została zgilotynowana.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KIN FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Gross-Rosen.
Urodzony w 1909 r. w Skrzyszowie k.Wodzisławia Śl. Był górnikiem i w okresie międzywojennym pracował w kop. "Emma". Bardzo aktywny członek Centralnego Związku Górników w Polsce i przewodniczący grupy PPS. W okresie okupacji pracował w kop. Węgla Kamiennego w Mariańskich Górkach k.Witkowic na Zaolziu i tam zaangażował się w działalność ruchu opory (prawdopodobnie ZWZ/AK). Aresztowany 21.08.1944 r. w Radlinie-Obszary, przewieziony został do więzienia w Rybniku, a po miesiącu przekazany do KL Gross-Rosen. Z tego obozu, ze względu na zbliżający się front, więźniów przetransportowano w głąb Niemiec. Nie wiadomo jakim sposobem dostał się do Radlina, prawdopodobnie uciekł z transportu - tam ponownie dostał się w ręce gestapo. W lutym lub marcu 1945 r. został skazany przez gestapo na śmierć i wyrok wykonano wrzucając do wnetrza nieczynnego szybu "Roden". Po wyzwoleniu, na skutek dochodzeń miejskich i powiatowych władz, wydobyto z wnętrza szybu jego zwłoki, a ustalenia tożsamości na podstawie blizny po operacji "ślepej kiszki"dokonała jego żona Teresa. Zginął mając 36 lat.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (w oparciu o wywiad przeprowadzony przez Pawła Gleńska); Miesięcznik Społeczno-Kulturalny "ŚLĄSK", Nr 1, styczeń 2002 r.

KISIEL ALBIN,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz, w KL Mauthausen-Gusen.
Urodzony 17.02.1905 r. w Przemyślu. Z zawodu nauczyciel, przez kilka lat przed druga wojną światową uczył w Jedłowniku k.Wodzisławia Śl. Gdy wojska niemieckie wkraczały do Polski uciekał na wschód, ale już w październiku 1939 r. wrócił do Jedłownika i zaangażował się w działalność organizacji konspiracyjnej ZWZ. Niestety, w maju 1940 r. będąc z kolegami w gospodzie w Jedłowniku uczestniczył w śpiewaniu polskich piosenek. Został więc z pozostałymi uczestnikami śpiewu aresztowany i przetransportowany do więzienia w Rybniku. Stamtąd przekazano go do KL Auschwitz, a potem do KL Mauthausen gdzie zginął 18.10.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Emilii Trojan i Barbary Mokrej), skor. 6.

KLAMA WALENTY,
Więzień w KL Auschwitz, w KL Dachau.
Urodzony w 1879 r. syn rolnika spod Lublińca. Zatrudniony jako robotnik w Królewskiej Hucie (wg powojennej nazwy w Chorzowie) gdzie zetknął się z ruchem robotniczym i w 1906 r. wstąpił do Zjednoczenia Zawodowego Polskiego - Oddział Metalowców. W okresie powstań śląskich i plebiscytu brał czynny udział w akcjach za przyłączeniem Górnego Śląska do Polski. Od 1921 do 1939 r. działał w związkach broniących robotników (sekretarz obwodu) w Rybniku. Po rozpoczęciu okupacji hitlerowskiej - 2.09.1939 r. został aresztowany jako " ... niebezpieczny dla sprawy niemieckiej" - wpisany przed wybuchem wojny do "księgi gończej" Sonderfahndungsbuch Polen. Przekazany został do KL Auschwitz a następnie przesłany do KL Dachau gdzie zmarł 24.07.1942 r. na zawał serca - jak powiadomiły rodzinę władze obozowe.
Bibliografia: I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 297; Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

KLEJNOT ALOJZY,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 172461, w KL Neuengamme nr 29293.
Urodzony 15.08.1907 r. w Katowicach, syn Jana i Franciszki z d. Goraus, mieszkaniec Krzyżowic k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Od 1920 r. był członkiem POW Górnego Śląska, należał do Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". W pierwszym powstaniu śląskim, i podczas akcji plebiscytowej był kurierem. Brał także udział w trzecim powstaniu śląskim. Do 1930 r. pracował jako rolnik. Od 15.03.1930 do 20.11.1931 r. służył w 43 pp. w Dubnie, a następnie w 5 pp. w Przemyślu. Od 1933 do 1939 r. był sekretarzem Związku Powstańców Śląskich - Grupa Krzyżowice. W grudniu 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną w organizacji ZWZ. Został aresztowany 7.08.1943 r. i wywieziony do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a po śledztwie przekazany do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 18.01.1944 r. jako więzień nr 172461. Z tego obozu był przekazany do KL Neuengamme i zarejestrowany jako więzień nr 29293. Wyzwolony został 4 maja 1945 roku. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 450; Zbiory J. Delowicza, segr. I.

KLIMA JAN,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 26.06.1912 r. w Kokoszycach k. Wodzisławia Śl. Zdał maturę w rybnickim gimnazjum w 1933 r. Brał udział w wojnie obronnej w 1939 r. i dostał się do niemieckiej niewoli. Gdy wrócił z niewoli do domu, został aresztowany i przekazany do KL Mauthausen. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność. Po powrocie do domu, był naczelnikiem Gminy Kokoszyce, następnie pracował w Hurtowni "Społem" w Rybniku, w 1949 r. został prezesem Powszechnej Spółdzielni Spożywców "Społem" w Rybniku, równocześnie był członkiem rady wojewódzkiej i krajowej ZSS "Społem". Zmarł 25.08.1979 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 77.

KLIMEK PIOTR ks.,
Więzień w KL Dachau, w KL Mauthausen-Gusen.
Urodzony 12.11.1881 r. w Węgrach k.Opola, syn Ignacego i Marii z d. Kowol, mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Absolwent Gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu (1902), później student Wydziału Teologii Uniwersytetu Wrocławskiego (1902-1905). Członek Związku Młodzieży Polskiej "ZET", sekretarz, a następnie prezes Koła Polskiego w konwikcie biskupim. Od 1901 r. jeden z pierwszych członków Grupy Narodowej. W 1905 r. przyjął święcenia kapłańskie, po których podjął pracę duszpasterską w Wielkim Kotorzu, od 1906 r. - w kościele św. Sebastiana w Berlinie. W 1911 r. został administratorem nowej parafii w Kolingsburgu w dekanacie Frankfurt nad Odrą, gdzie wybudował kościół i dom parafialny. W 1916 r. odbył kurs pedagogiczny w Białej Prudnickiej, od 1919 r. był proboszczem w Sulechowie. Zgłosił się do pracy plebiscytowej, nie uzyskał jednak na tego typu działalność urlopu. W 1923 r. został przeniesiony do pracy na Górnym Śląsku. W latach 1923 i 1924 pracował jako katecheta w gimnazjum męskim w Pszczynie; od 1.07.1924 r. objął probostwo w Żorach. Był członkiem Związku Obrony Kresów Zachodnich i utrzymywał żywe więzi ze Śląskiem Opolskim. W 1933 r. został dziekanem żorskim. W okresie okupacji hitlerowskiej, był namawiany przez władze okupacyjne do podpisania "deklaracji lojalności" i wykluczenia języka polskiego przy odprawianych nabożeństwach kościelnych. Nie uległ jednak ani namowom ani szantażom. Aresztowany 24.04.1940 r. i przekazany z gestapo w Rybniku do KL Dachau. Petycje do władz niemieckich dotyczące jego zwolnienia, wysłane przez konferencję biskupów w Fuldzie oraz kurię katowicką, zakończyły się przeniesieniem ks. Klimka do cięższego obozu - KL Mauthausen-Gusen, gdzie zmarł 31.10.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KLIMEK WINCENTY,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 1271.
Urodzony 5.01.1922 r. w miejscowości Zawada k.Wodzisławia Śl. Harcerz IV Drużyny Harcerzy im. Henryka Sienkiewicza przy Gimnazjum Ogólnokształcącym w Rybniku. Od początku okupacji hitlerowskiej był członkiem Szarych Szeregów i Polskiej Organizacji Powstańczej. Aresztowany przez gestapo za ukrywanie książek z rybnickiego gimnazjum, wpierw więziony był w rybnickim więzieniu, następnie 27.06.1940 r. został przekazany do KL Auschwitz i zarejestrowany jako więzień nr 1271. Zginął w tym obozie 1941 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 36; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 78; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 roku", red. J. Walczak, Katowice 1986, s. 239; "Księga Pamiątkowa Państwowego Gimnazjum i Liceim w Rybniku 1922-1947", 1947 r., s. 24; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 377; PMA-B Ankieta z dn. 24.02.1958 r. (gn. Mat./788, nr inw. 43392).

KLIMERA WOJCIECH,
Więzień w KL Buchenwald.
Urodzony 6.04.1886 r., mieszkaniec Ornontowic, właściciel restauracji w tej miejscowości. Były powstaniec - uczestnik drugiego i trzeciego powstania śląskiego. Uczestnik kampanii wrześniowej, walczył w okolicach: Wyry - Mikołów - Gostyń. Aresztowany 16.10.1939 r. i przekazany do KL Buchenwald gdzie zginął 26.02.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KLISTAŁA JAN,
Więzień w KL Auschwitz nr 111912.
Urodzony 9.06.1911 r. w Sośnicy w powiecie zabrzańskim, syn Franciszka i Anny z d. Bomba, mieszkaniec Rybnika. Po ukończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum w Rybniku, lecz ze względu na trudną sytuację materialną rodziców musiał przerwać naukę i podjąć pracę zarobkową. 1.10.1925 r. rozpoczął pracę w Parowozowni Głównej w Rybniku, kontynuując równocześnie naukę w szkole zawodowej. Od 2.10.1928 r. do dnia wybuchu wojny zatrudniony był w PKP jako ślusarz. W 1932 r. (od 29.10. do 4.11.) brał udział w przeszkoleniu wojskowym jako szeregowiec niezawodowy.
20.9.1939 r. zatrudniony był jako pomocnik palacza parowozu a następnie od 1.11.1942 r. do 31.03.1943 r. - pracował jako maszynista parowozu. W kwietniu 1940 roku wstąpił do organizacji konspiracyjnej ZWZ, był w składzie Komendy Podokręgu Rybnickiego ZWZ, za co 11.02.1943 r. został aresztowany i 13.02.1943 r. przewieziony transportem zbiorowym do KL Auschwitz i na okres śledztwa umieszczony w bloku 2a (blok ten był do dyspozycji Wydziału II Politycznego - Politische Abteilung). Po śledztwie, przekazany 31.03.1943 r. na pobyt w obozie i zarejestrowany jako więzień nr 111912. Zginął w KL Auschwitz - rozstrzelany 25.06.1943 r pod "Ścianą Śmierci". Według aktu zgonu 23301/1943 zginął o godz. 15:00, zapisana przyczyna zgonu: "plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca). Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oświęcimskim 4.11.1987 r. (nr Leg. 244-87-9 KO).
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", wyd. Katowice 1958, s. 26; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 312; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 roku", red. J. Walczak, Katowice 1986, s. 244, 245; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 78; Danuta Czech "Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz", Oświęcim 1992, s. 450; "Zeszyty Oświęcimskie I", Oświęcim 1957, s. II/20; "Ziemia rybnicko-wodzisławska", pod red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 274 (zniekształcono nazwisko); PMA-B "Księga zgonów", t. 16, s. 789, nr id. 56751; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

KLON ALOJZY,
Więzień więzienia w Żorach, w Rybniku.
Urodzony 2.11.1901 r. w Baranowicach pow. rybnicki, syn Tomasza i Agnieszki z d. Wymysło, mieszkaniec miejscowości Rój k.Żor pow. rybnicki. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę jako rolnik w majątku "Baranowice" w Baranowicach. W tejże miejscowości należał do Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". W lutym 1919 r. wstąpił do POW Górnego Śląska. Brał udział na terenie Baranowic w pierwszym powstaniu śląskim, natomiast w drugim powstaniu na terenie Żor, a w trzecim powstaniu w 5 kompanii II Baonu 13 pułku Żorskiego pod dowództwem Nikodema Sobika, uczestniczył w walkach na szlaku bojowym: Żory, Rybnik, Paruszowiec, Rudy, Bierawa, Sławęcice i Stare Koźle. Po powstaniu podjął pracę w kop. "Jankowice" w Boguszowicach k.Rybnika. Był członkiem Związku Powstańców Śląskich i Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Gdy doszło do wybuchu drugiej wojny światowej, wraz z innymi powstańcami walczył z bronią w ręku dochodząc aż do w okolic Pszczyny. Gdy jednak po rozgromieniu jego grupy przez znacznie większe siły wroga wrócił do Roja, został aresztowany i umieszczony w więzieniu w Żorach. Po paru dniach zwolniono go z więzienia ze względu na pogarszający się stan zdrowia, i objęto w marcu 1940 r. nadzorem policyjnym. W 1940 r. został przyjęty ponownie do pracy w kop. "Jankowice", lecz uległ wypadkowi i przebywał w szpitalu w Rybniku. Ze szpitala został jednak zabrany przez gestapo i więziony przez trzy miesiące w więzieniu rybnickim. Gdy wyszedł z więzienia, ponownie powrócił do pracy w kop. "Jankowice". Po wojnie w 1945 r. został zastępcą Naczelnika Gminy Rój, a gdy Gmina ta weszła w skład Gmin Zbiorowych, powierzono mu funkcję sołtysa w Roju. Przez dwadzieścia lat był radnym Gminnej Rady Narodowej i Gromadzkiej Rady Narodowej a przez dwie kadencje radnym Powiatowej Rady Narodowej. Ponad to, pełnił wiele innych funkcji społecznych. Za zasługi dla Polski odznaczony: Śląskim Krzyżem Powstańczym, Brązowym Krzyżem Zasługi. Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, segr. I.

KLUBA KONRAD,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 172462, w KL Mauthausen nr 117926.
Urodzony 11.09.1900 r. w Książenicach k.Leszczyn pow. rybnicki. Aresztowany 25.06.1943 r. w Kamieniu i przetransportowany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Po przesłuchaniach, przewieziono go do KL Auschwitz i zarejestrowano 18.01.1944 r. w obozowej ewidencji jako więźnia nr 172462. W styczniu 1945 r. uczestniczył w tzw. "marszu śmierci" z Oświęcimia do Wodzisławia Śl., a stamtąd w transporcie zbiorowym wagonami towarowymi wywieziony był do KL Mauthausen, gdzie zarejestrowano go jako więźnia nr obozowy 117926. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność 5.05.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 450; PMA-B Ankieta z dn. 3.05.1963 r. (sygn. Mat./3387, nr inw. 46011).

KŁAPCZYK JÓZEF,
Więzień w KL Oranienburg.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Aresztowany przez Gestapo 21.05.1940 r. i przekazany do KL Oranienburg. Zginął w tym obozie 16.06.1941 r. Brak innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KŁAPSIA MAKSYMILIAN,
Więzień więzienia w Rybniku.
Urodzony 15.07.1925 r. w Wodzisławiu Śl., mieszkaniec tego miasta. Ukończył polską szkołę powszechną w 1938 r., w okresie okupacji hitlerowskiej zdobył zawód ślusarza. Niebawem, na polecenie Arbeitsamtu, zaczął pracować obowiązkowo jako ślusarz i wcielony został przymusowo do wojska niemieckiego - służył we Francji w wojskach lotniczych (jako ślusarz). W marcu 1944 r. przyjechał na pierwszy dziesięciodniowy urlop. Po skończonym urlopie nie pojechał jednak do jednostki, wysiadł z pociągu w Radlinie i nawiązał (ustalony wcześniej) kontakt z członkami organizacji konspiracyjnej AK, prowadząc działalność partyzancką w oddziałach tejże organizacji na terenie Żor, Pszczyny, Bielska - by nie być rozpoznanym na swoim terenie. Dnia 8.06.1944 r. otrzymał rozkaz przerzutu broni z Żor w inne miejsce. Zadanie miał wykonać z członkiem AK - nauczycielem Franciszkiem Wojtkiem z Gołkowic. Niestety, już w trakcie wykonywania zadania, prawdopodobnie przez zdradę, policja znalazła się w miejscu akcji. Ratując się ucieczką, Wojtek, został zastrzelony, natomiast Maksymiliana ujęto i aresztowano. Podczas przesłuchań, by wymusić na nim zeznania (chodziło o miejsce dostarczenia broni) torturowano go. Nie mogąc uzyskać tych informacji, gestapo przekazało więźnia wojsku, a tam przed sądem wojskowym sądzony był za dezercję i skazany na śmierć. Wyrok wykonano we Wrocławiu 5.09.1944 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją brata Antoniego, siostry Anny Płaczek z d. Kłapsia), skor. 6.

KŁOSOK PAWEŁ pseud. Zygma,
Więzień więzienia w Rybniku, w Mysłowicach, w KL Auschwitz.
Urodzony 22.01.1914 r., mieszkaniec Radlina-Obszary pow. rybnicki. Po ukończeniu czterech klas gimnazjum w Rybniku, w 1931 r. wstąpił do oficerskiej szkoły zawodowej w Koninie i ukończył ją w 1934 r. Tego samego roku przydzielony został do 22 pp. w Siedlcach, pełniąc funkcję drużynowego w stopniu plutonowego. Brał udział w kampanii wrześniowej na stanowisku dowódcy plutonu ciężkich karabinów maszynowych pod Józefowem k.Zamościa. Po kapitulacji swego pułku powrócił do Siedlec, a w listopadzie 1939 r. do Radlina.
Przez jakiś czas pracował w różnych firmach jako pracownik fizyczny i równocześnie zaangażował się w działalność ruchu oporu - organizował zbiórki pieniężne dla biednych polskich rodzin. W 1941 r. ożenił się z Heleną z d. Bednorz. 18.08.1944 r. został aresztowany za działalność konspiracyjną i przebywał jakiś czas w więzieniu w Rybniku, a następnie przekazano go do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Na początku 1945 r. przekazany został do więzienia w Bytomiu. Gdy w kierunku Śląska zmierzała Armia Czerwona, uczestniczył w ewakuacji więźniów przez Rybnik, Racibórz, Nysę do Kłodzka. W Kłodzku więźniowie załadowani zostali do odkrytych wagonów i wywiezieni do Krümme k.Zelle. W kwietniu, gdy do obozu zbliżyła się armia amerykańska, więźniów prowadzono na wschód. Zostali wyswobodzeni przez wojska radzieckie. Piechotą dotarł do Poznania, a stamtąd pociągiem do Radlina, do domu dotarł w czerwcu 1945 r. Ponieważ pierwsza żona zginęła w czasie działań wojennych, ożenił się z Gertrudą z d. Gajda. Podjął pracę w Zakładach Koksochemicznych w Radlinie. Zmarł 23.12.1990 r.
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", wyd. Katowice 1958, s. 26; M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 46, 64, 95, 165; Zbiory J. Delowicza (relacja Pawła Kłosoka), skor. 3.

KŁOSOWSKI FRANCISZEK,
Więzień w KL Gross-Rosen.
Urodzony 10.09.1902 r., mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, pracował jako górnik -maszynista szybowy. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. W okresie okupacji hitlerowskiej należał do komunistycznej komórki ruchu oporu, kolportował ulotki antyhitlerowskie. Aresztowany za tę działalność 30.05.1944 r. i przekazany do KL Gross-Rosen, zginał w tym obozie 9.03.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KŁOSOWSKI JAN,
Więzień w KL Auschwitz.
Mieszkaniec Niedobczyc k.Rybnika, inżynier z kopalni węgla kamiennego "Rymer" w Niedobczycach. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Auschwitz. Zginął w tym obozie - brak bliższych informacji w dokumentacji archiwalnej o losie tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KŁUSEK FRANCISZEK,
Więzień w KL Oranienburg.
Urodzony 6.01.1906 r. w Peczkowicach k.Hulczyna Republika Czechosłowacka, mieszkaniec Gorzyc k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki. Bez wyuczonego zawodu - pomogał ojcu w warsztacie szewskim. We wrześniu 1940 r. został przez Arbeitsamt w Wodzisławiu Śl. wysłany na roboty przymusowe do kamieniołomów w Bawarii. Po jakimś czasie z niewyjaśnionych powodów został w Bawarii aresztowany i przekazany do KL Oranienburg gdzie krótko po tym zginął. Rodzice otrzymali w lipcu 1941 r. powiadomienie z obozu, że ich syn zginął "... na elektrycznym ogrodzeniu" przy próbie ucieczki z obozu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją siostrzenicy Marty Łukaszek z Gorzyc), skor. 8.

 


LOGO autorstwa mgr Joanny Kucharczak

Biblioteki Szkolne w Rybniku

webmajster - Gabriela Bonk bibliofilur@poczta.onet.pl