Jerzy Klistała: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945 Słownik Biograficzny - nazwiska na literę S: Sobala - Suszka Kontakt z Autorem: jerzy2212@interia.pl

SOBALA ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 3741.
Urodzony 24.03.1882 r. w Mszanie k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki, mieszkaniec tej miejscowości. Aresztowany pod zarzutem szerzenia defetyzmu - że Niemcy przegrają wojnę. Przetransportowany do KL Auschwitz gdzie był zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 6.09.1940 r. jako więzień nr 3741. Krótko przebywał na tym samym bloku z wielkim patriotą - ksiedzem Franciszkiem Styrą z Mszany. Zwolniony z obozu 31.08.1943 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 47.

SOBALA MIECZYSŁAW,
Więzień obozu - brak informacji dot. miejsca.
Urodzony 1.03.1914 r. w Mszanie k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki, syn Alojzego, górnik. Został aresztowany w drugim roku okupacji hitlerowskiej 28.04.1941 r. i przekazany do obozu koncentracyjnego. Brak jest innych informacji o tym więźniu. Zwolniony z obozu 4.05.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Franciszka Wala i nauczycielki Wandy Sitek), skor. 4; W zachowanych dokumentach PMA-B oraz w kartotece więźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

SOBIK ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 47717.
Urodzony 17.06.1900 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Antoniego i Ludwiki z d. Szymura, mieszkaniec Gotartowic. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 17.07.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 47717. Zginął w tym obozie 14.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 20348/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 22:45, określenie przyczyny zgonu to "Herzschwäche bei Darmkatarrh" (niewydolność serca przy katarze/nieżycie jelit).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 199; PMA-B "Księga zgonów", t. 14, s. 840, nr id. 18792.

SOBIK AUGUSTYN,
Więzień więzienia w Wodzisławiu, w Rybniku, w KL Buchenwald, w KL Dachau.
Urodzony 21.08.1889 r. w Marklowicach k.Radlina pow. rybnicki, mieszkaniec tej miejscowości. Przed pierwszą wojną światową Sobikowie wyjechali do Westfalii gdzie Augustyn pracował w kopalni w miejscowości Bottrop. W 1911 r. ożenił się z Marią z d. Kalisz z Lubomi. Zaraz po wojnie wrócił z rodziną na stałe do Marklowic, gdzie bardzo zaangażował się w działalność społeczną. Był współzałożycielem POW Górnego Śląska, był powstańcem - uczestnikiem trzech powstań śląskich. Brał udział w przedsięwzięciach kulturalnych szczególnie jako śpiewak w chórze "Spójnia". Był członkiem orkiestry w kop. "Emma" w Radlinie. Za zasługi dla ojczyzny otrzymał: Krzyż Powstańczy, Gwiazdę Śląską, Pamiątkowy Krzyż Zasługi. Do wybuchu drugiej wojny światowej, pracował w kop. "Emma". 1.09.1939 r. uchodził na wschód, skąd powrócił na początku listopada 1939 r. Gdy zgłosił się do Urzędu Gminnego, zobowiązany został przez miejscową policję do codziennego meldowania się na posterunku. Pewnego dnia jednak nie wrócił z posterunku gdyż aresztowano go i uwięziono w więzieniu w Wodzisławiu, a następnie w Rybniku. Syn Paweł zobaczył go na dworcu w Rybniku w transporcie więźniów do KL Buchenwald. Z tego obozu został przekazany 13.04.1940 r. do KL Dachau i tam zginął 17.06.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją syna Pawła Sobika), skor. 4.

SOBIK HENRYK,
Więzień w KL Auschwitz nr 20049.
Urodzony 23.02.1900 r. w Rybniku. Po aresztowaniu w drugim roku okupacji hitlerowskiej, przetransportowany został do KL Auschwitz i zarejestrowany 14.08.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 20049. Zginął w tym obozie 22.11.1941 r. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 117.

SOBIK JÓZEF pseud. Bukiel,
Więzień w KL Auschwitz nr 109841, w KL Gross-Rosen nr 86378, w KL Buchenwald nr 132608, w KL Natzweiler-Struthof, w KL Dachau.
Urodzony 25.02.1920 r. w Rybniku, syn Ludwika i Wiktorii, mieszkaniec tej miejscowości, z zawodu kowal. Od powstania w Rybniku organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK w roku 1940, był aktywnym jej członiem. Aresztowany 13.02.1943 r. za udział w ruchu oporu został przewieziony tego samego dnia transportem zbiorowym do KL Auschwitz. Na okres śledztwa umieszczony był w bloku 2a (blok wydzielony do dyspozycji Wydziału II Politycznego - Politische Abteilung). Po śledztwie przekazany 22.03.1943 r. na pobyt w KL Auschwitz i zarejestrowany jako więzień nr 109841. W listopadzie 1944 r. transportem zbiorowym przekazany do KL Gross-Rosen, i tam zarejestrowany jako więzień nr 86378. Następnie, przetransportowany do KL Buchenwald gdzie figurował jako więzień 132608. Przebywał także w KL Natzweiler-Struthof (podobóz Schömberg, podobóz Dautmergen), KL Dachau (podobóz Allach). W ostatnich miesiącach wojny więziony w obozach Schömberg i Allach. Wyzwolony przez wojsko alianckie 11.04.1945 r. Wrócił do kraju, przejął po ojcu warsztat kowalski i prowadził go do czasu uzyskania uprawnień emerytalnych. Członek i działacz Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Zmarł 6.09.1999 r., spoczywa na rybnickim cmentarzu.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 163; "Ziemia rybnicko-wodzisławska", red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 274; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 306; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 47-89; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

SOBIK SALOMEA z d. WOWRA,
Więźniarka obozu dla wysiedlonych
Mieszkanka Rownia k.Rybnika, córka Jana i Marty. Aresztowana w 1942 r. wraz z niespełna jedenastoletnim synem, z rodzicami i siostrą Marią. Przekazana do obozu dla wysiedlonych Polaków "Polenlager nr 128" w Zawiści, a następnie przesłana do tego typu obozu w Orzeszu, skąd po roku razem z synem została zwolniona.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

SOBIK STANISŁAW,
Więzień w KL Auschwitz nr 107485.
Urodzony 21.09.1911 r. w Rybniku, syn Ludwika i Wiktorii, mieszkaniec Rybnika. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w Państwowym Gimnazjum w Rybniku, naukę zakończył egzaminem maturalnym w 1931 r. Otrzymał zatrudnienie w Urzędzie Pocztowym w Rybniku. Zapalony szachista - Mistrz Śląska w szachach. Tuż przed wkroczeniem wojsk hitlerowskich do Rybnika, ewakuowany wraz z innymi pracownikami poczty na Węgry. Po dwóch miesiącach wrócił jednak do kraju i wraz z kolegami z gimnazjum utworzył w Rybniku organizację konspiracyjną Związek Walki Zbrojnej (w kwietniu 1940 roku). Formalnie organizacja ta rozpoczęła działalność konspiracyjną od października tegoż roku. W wyniku zdrady, miały miejsce masowe aresztowania członków ZWZ/AK w Rybniku. Został aresztowany w dniu 11.02.1943 r. i przewieziony 13.02.1943 r. transportem zbiorowym do KL Auschwitz, a tam na okres śledztwa umieszczony w bloku 2a. Po sadystycznym śledztwie przekazany został 9.03.1943 r. na pobyt w obozie i zarejestrowany jako więzień nr 107485. 25. 06.1943 r. został osądzony przez policyjny sąd doraźny i skazany na śmierć - rozstrzelany w dniu osądzenia. Według wystawionego aktu zgonu nr 23304/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 15:02, określenie przyczyny zgonu to "Plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca).
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", Katowice 1958, s. 24, 25; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 roku", Katowice 1986, s. 243-245; L. Musiolik "Nasza mała ojczyzna - kronika gminy Smolna", Rybnik 1995, s. 62; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 164; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 346, 381; "Księga Pamiątkowa Państwowego Gimnazjum i Liceim w Rybniku 1922-1947" 1947 r., s. 47; Ks. K. Szweda "Ponieśli swój krzyż", Poznań 1989, s. 101; Danuta Czech "Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz", Oświęcim 1992, s. 450; "Zeszyty Oświęcimskie I", Oświęcim 1957, s. II/20; J. Musioł "Ślązacy", Katowice 1987, s. 275-278; "Ziemia rybnicko-wodzisławska", red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 273, 274; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 19-45; PMA-B "Księga zgonów", t. 16, s. 792, nr id. 56754; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

SOBIK ZOFIA z d. ŻUREK,
Więźniarka w KL Auschwitz nr 38108, podobozu Rajsko, podobozu Budy, w KL Ravensbrück, podobozu Salchow i Lipsk.
Urodzona 13.02.1911 r. w Langendreer (Westfalia), z ojca Stanisława i Tekli z d. Mocydlarz, mieszkanka Rybnika. Aresztowana 12.02.1943 r. za przynależność do ZWZ/AK, przewieziona transportem zbiorowym z Rybnika do KL Auschwitz i przetrzymywana na okres śledztwa w bloku 2a. Po śledztwie, przekazana na pobyt w KL Auschwitz-Birkenau i zarejestrowana 9.03.1943 r. jako więźniarka nr 38108. Następnie, przeniesiona do podobozów Rajsko, Budy. Pod koniec 1944 r. (prawdopodobnie w październiku lub listopadzie) przesłana została transportem zbiorowym do KL Ravensbrück a stamtąd do podobozów Salchow i Lipsk. Podczas marszu ewakuacyjnego w głąb Niemiec, wraz z koleżanką uciekła z transportu w okolicach miejscowości Reisa nad Łabą, co dało jej szansę przeżycia. W pierwszej połowie maja 1945 r. powróciła szczęśliwie do domu. Pracowała do wieku emerytalnego, zmarła 13.10.2000 r.
Bibliografia: "Ziemia rybnicko-wodzisławska", pod red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 274; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych cz. II", Bielsko-Biała 2003, s. 162, 169, 233-235; PMA-B Ankieta z dn. 24.03.1971 r. (sygn. Mat./8387, nr inw. 157401); Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

SOBOCIK EMIL,
Więzień więzienia w Rybniku, w Raciborzu, w Zgorzelcu, w Rawiczu, w KL Buchenwald.
Urodzony 8.07.1914 r. w Świerklanach Dolnych k.Żor pow. rybnicki, mieszkaniec tej miejscowości, pracownik umysłowy. W latach międzywojennych członek Związku Młodzieży Powstańczej. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej (6.09.1939 r.) i więziony w Rybniku, nastepnie przekazywany do więzienia w Raciborzu, Zgorzelcu, Rawiczu a stamtąd do KL Buchenwald. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność. Po wyzwoleniu w 1945 r. pracował w dyrekcji Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, a potem w ruchu spółdzielczym jako wiceprezes Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska".
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 164; Zbiory J. Delowicza.

SOCZYŃSKI WŁODZIMIERZ,
Więzień w KL Auschwitz nr 86021.
Urodzony 30.06.1909 r. w Radlinie pow. rybnicki, syn Tomasza i Józefy z d. Lipnicka, zamieszkały w okresie okupacji hitlerowskiej w Paskom pow. Pribor na Morawach. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 11.01.1943 r. jako więzień 86021. Zginął 4.03.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 13408/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 14:25, określenie przyczyny zgonu to "Herzwassersucht" (puchlina wodna serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 1148; PMA-B "Księga zgonów", t. 9, s. 1378, nr id. 50040.

SODKIEWICZ JÓZEF,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 27.11.1886 r., nauczyciel w Rydułtowach pow. rybnicki, mieszkaniec wioski Radoszowy k.Rydułtów w pow. rybnickim. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej (4.09.1939 r.), i przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął 22.07.1940 r. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: S. Kędra i A. Szefer "Nauczyciele śląscy polegli i zamordowani w latach hitlerowskiej okupacji - Księga Pamiątkowa", Katowice 1971 r. s. 102; Zbiory J. Delowicza.

SOFNER PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz nr 37222.
Urodzony 11.01.1910 r. w Raciborzu, syn Emanuela i Marii z d. Breitkopf, zamieszkały w Rybniku. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany 29.05.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 37222. Zginął w tym obozie 11.09.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 30267/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 9:10, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei allgemeiner Körperschwäche" (katar/nieżyt jelit przy ogólnym wyczerpaniu organizmu).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 177; PMA-B "Księga zgonów", t. 21, s. 265, nr id. 28475.

SOJKA ROBERT,
Więzień w KL Auschwitz nr 11107.
Urodzony 6.05.1899 r. w miejscowości Rowień k.Rybnika. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji 27.03.1941 r. jako więzień nr 11107. Zginął w tym obozie 20.11.1941 r. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 89.

SOJKA FRANCISZEK,
Więzień KL Dachau
Urodzony w 1892 r. w Rowniu k.Rybnika. Od 15.02.1919 r. (zaprzysiężony) członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (placówka w Gotartowicach), uczestnik trzech powstań śląskich, działacz plebiscytowy. W trzecim powstaniu - dowódca kompanii zapasowej pułku żorskiego Antoniego Haberki. W okresie okupacji hitlerowskiej aresztowany i osadzony w KL Dachau (9.04.1940 - 8.10.1943). Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność. Odznaczony między innymi: Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi, Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w 1976 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

SOJKA WALENTY,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 1.02.1920 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Franciszka i Leopoldy z d. Rojek, mieszkaniec Gotartowic, harcerz - przyboczny XIII Drużyny ZHP im. Witolda Regera w Gotartowicach. Od początku okupacji hitlerowskiej działał w ruchu oporu w szeregach Polskiej Tajnej Organizacji Powstańczej. Był kolporterem tajnej prasy "Zew Wolności". Aresztowany przez gestapo i przetransportowany do KL Auschwitz, gdzie na posiedzeniu sądu doraźnego dnia 7.08.1942 odczytano mu wyrok kary śmierci. Wyrok wykonano w tym samym dniu. Według wystawionego aktu zgonu nr 21570/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:33, określenie przyczyny zgonu to "plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca).
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny" Rybnik 2000, s. 166; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980", red. Jan Walczak, Katowice 1986, s. 242; A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", Katowice 1958, s. 24; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 309, 314; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 656; PMA-B "Księga zgonów", t. 15, s. 568, nr id. 20010.

SOSNA ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 1094.
Urodzony w 1897 r. Aresztowany 17.04.1940 r. Wpierw maltretowany na miejscowym posterunku policji (był bity, wieszany głową w dół, wbijano mu szpilki pod paznokcie). Następnie, przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 22.06.1940 r. jako więzień nr 1094. Zwolniony z obozu 15.01.1943 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 28; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

SOSNA-BORNER ANIELA,
Więźniarka w KL Auschwitz nr 65666, w KL Ravensbrück.
Urodzona 23.07.1923 r. w Wodzisławiu Śl. Po aresztowaniu przetransportowana do KL Auschwitz i zarejestrowana w obozowej ewidencji dnia 21.10.1943 r. jako więźniarka nr 65666. Następnie, przeniesiona do KL Ravensbrück. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozach, w których przebywała, przeżyła i doczekała się wyzwolenia przez Armię Czerwoną 30.04.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 599.

SOWIK STEFAN,
Więzień więzienia w Rybniku, w Bytomiu, w KL Auschwitz nr 10325.
Urodzony 3.08.1895 r. w Bytomiu-Bobrku, mieszkaniec Radlina-Obszary pow. rybnicki. Był przymusowo wcielony do wojska niemieckiego podczas pierwszej wojny światowej, ale gdy dostał się do niewoli francuskiej, zaciągnął się do armii gen. Hallera. Po wojnie wrócił do Radlina i pracował w kop. "Emma" w tej miejscowości. Członek POW Gornego Śląska, były powstaniec - uczestniczył w trzech powstaniach śląskich. W 1924 r. ożenił się z Filomeną z d. Ucher z Obszar. Gdy rozpoczęła się okupacja hitlerowska, pracował nadal w kop. "Emma", ale już w październiku, jako były powstaniec został zwolniony. W kwietniu 1940 r. Arbeitsamt w Wodzisławiu Śl. wysłał go na roboty przymusowe w cegielni w Niemczech. Gdy przyjechał do domu na urlop, dnia 22.12.1940 r. o godz. 10:30 został aresztowany i wywieziony do więzienia w Rybniku. Po dwóch tygodniach został przewieziony do więzienia w Bytomiu, a stamtąd 14.02.1941 r. do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany był jako wiezień nr 10325. W tym obozie zmarł 14.05.1941 r. na katar kiszek i z wycieńczenia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Marii Kolarskiej z d. Sowik), skor. 2.

SPAŁEK FRANCISZEK,
Więzień w KL Auschwitz nr E-9041.
Urodzony 15.09.1889 r. w Raciborzu. Po aresztowaniu, przetransportowany do KL Auschwitz, brak daty zarejestrowania w obozowej ewidencji, wiadomo jednak że otrzymał nr E-9041 (więzień wychowawczy - Erziehungshäftling). Zginął w tym obozie 4.12.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 1050; PMA-B III-Monowitz (Totenbuch KL Auschwitz III-Monowitz, s. 63, sygn. A-AuIII-5/4, nr inw. 156998).

SPAŁEK RYSZARD,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 3.01.1901 r., mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, wykonujący zawód górnik. Aresztowany 18.12.1940 r. i przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 23.05.1942 r. Brak innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

SPANDEL WILHELM,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Dachau, tam zginął. Brak innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

SPLEŚNIAŁY JAN,
Więzień w KL Dachau.
Urodzony 13.01.1904 r., mieszkaniec Rybnika. Pracownik umysłowy. Członek POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. Już od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej zaangażował się w działalność ruchu oporu - jako członek POP, a następnie nowo zorganizowanej organizacji ZWZ. Aresztowany został 2.05.1940 r., i przekazany do KL Dachau gdzie zginął 6.08.1942 r. Brak innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 36; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 167.

SPRUS ?, (mąż),
Więzień w KL Buchenwald.
Mieszkaniec wioski Paniówek k.Jastrzębia pow. rybnicki. Aresztowany w 1942 r. i przekazany do KL Buchenwald. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

SPRUS ?, (żona)
Więźniarka w KL Ravensbrück.
Mieszkanka wioski Paniówek k.Jastrzębia pow. rybnicki. Aresztowana w 1942 r. i wywieziona do KL Ravensbrück. Brak jest innych informacji o tej więźniarce.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

SROKA JÓZEF,
Więzień więzienia w Mysłowicach.
Urodzony 29.11.1878 r. w Jankowicach w pow. chrzanowskim, z zawodu rzeźnik, zamieszkały w Gorzyczkach k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej i przekazany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Zmarł w tym więzieniu na tyfus 14.01.1943 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

STABLA EMIL,
Więzień więzienia - nieznana nazwa.
Mieszkaniec Rybnika, harcerz. W kwietniu 1940 r. wraz z kolegą Ogazą chciał przedostać się przez Czechosłowację na Węgry. Przyłapany przez Niemców, został osądzony przez trybunał ludowy w Berlinie - na sesji wyjazdowej we Wrocławiu i skazany "... za zdradę kraju i przygotowanie do zdrady stanu", na kilka lat ciężkiego więzienia. Wyrok ten odsiadywał w więzieniu na terenie Niemiec.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

STACHA KAROL,
Więzień w KL Auschwitz nr 108630.
Urodzony 28.09.1906 r. w Bottrop, mieszkaniec Rybnika. W czasie okupacji Rybnika włączył się w działalność konspiracyjną, był żołnierzem ZWZ/AK. Aresztowany został 12.02.1943 r., przewieziony do KL Auschwitz i umieszczony na okres śledztwa w bloku 2a. Po okresie śledczym w Politische Abteilung zarejestrowany został 16.03.1043 r. jako więzień nr 108630. Brak dokładniejszych informacji o losie więźnia.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 298; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

STACHA MARTA z d. WIECZOREK,
Więźniarka w KL Auschwitz nr 36057.
Urodzona 14.07.1889 r. w Rydułtowach pow. rybnicki, córka Piotra i Marii z d. Szymiczek, mieszkanka Rydułtów. Po aresztowaniu przetransportowana do KL Auschwitz, zarejestrowana w obozowej ewidencji dnia 19.02.1943 r. jako więźniarka nr 36057. Zginęła w tym obozie 22.06.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 24086/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarła o godz. 6:00, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Herzschwäche" (katar/nieżyt jelit przy niewydolności serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 533; PMA-B "Księga zgonów", t. 17, s. 84, nr id. 57528.

STANCEL ALOJZY,
Więzień obozu karnego w Czeskim Cieszynie.
Urodzony 17.01.1919 r. w Krzyżowicach k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki, syn Józefa i Franciszki z d. Maz, mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1933 r., uczęszczał do szkoły handlowej w Nowym Bytomiu, którą ukończył w 1937 r. Od tegoż roku do wybuchu drugiej wojny światowej pracował w sklepie jako sprzedawca. Od września 1939 do 1941 r. pracował w gospodarstwie swoich rodziców. Od 4.02.1941 do 10.06.1943 r. był więźniem obozu karnego dla Polaków i Żydów w Czeskim Cieszynie. Pracował w Trzyńcu w Hucie Żelaza. W czerwcu 1943 r. został zwolniony. We wrześniu 1943 r. wstąpił w Kryrach do organizacji konspiracyjnej AK, dowódcą tego oddziału był Karol Garus. Pełnił funkcję łącznika w rejonie Wisła Wielka, Studzionka, Mizerów, Kryry, Suszec. Do wyzwolenia w 1945 r. był czynnym członkiem organizacji konspiracyjnej. Od 1951-1954 r. pracował jako pracownik umysłowy w Prezydium MRN w Żorach. Od 1965-1971 r. pracował w założonym przez siebie prywatnym punkcie usług dla ludności.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, segr. II.

STANIA ANIELA,
Więźniarka w KL Auschwitz.
Mieszkanka wioski Radoszowy k.Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowana w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazana do KL Auschwitz gdzie zginęła. Brak jest innych informacji o tej więźniarce.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

STANICZEK PAWEŁ,
Więzień więzienia w Rawiczu, w KL Dachau, w KL Mauthausen.
Urodzony 24.06.1891 r. w Syryni k.Wodzisławia Śl., mieszkaniec tej miejscowości. Brał udział w pierwszej wojnie światowej, a po jej zakończeniu, zaangażował się w działania za przywróceniem Górnego Śląska do Polski. Był członkiem POW Górnego Śląska, współorganizator trzech powstań śląskich na terenie Syryni (w trzecim powstaniu był dowódcą kompanii Syrynia-Buków). Za zasługi oddane Polsce otrzymał Krzyż Powstańczy, Gwiazdę Śląską i inne odznaczenia. Po ustaleniu granicy na Górnym Śląsku w 1922 r. zrezygnował z pracy na roli i podjął pracę w Fabryce w Katowicach Piotrowicach. W ostatnich latach przed drugą wojną światową był Urzędnikiem Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Przed nacierającą armią niemiecką w 1939 r. uchodził na wschód. W listopadzie 1939 r. powrócił do domu i w kilka dni później tj. 11.12.1939 r. został aresztowany i wywieziony do więzienia w Rawiczu, a stamtąd przekazany do KL Dachau, następnie przesłano go do KL Mauthausen gdzie zginął 18.07.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Marty Musioł), skor. 7; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

STANIEK PAWEŁ,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Dachau. Mimo potwornych warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność, niestety w kilka dni później zmarł.
Bibliografia: Materiały archiwalne J. Delowicza.

STAŃKUSZ LEOPOLD,
Więzień w KL Oranienburg, w KL Dachau nr 16557.
Urodzony 20.05.1888 r. w Łaziskach k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Jako górnik wpierw pracował w kop. "Emma" w Radlinie, zaś w 1907 r. wyjechał do pracy w górnictwie w Westfalii, zamieszkał w Gelsankirchen i tam brał udział w pracy kulturalno-oświatowej wśród rodaków przybyłych z całego zaboru pruskiego. W 1914 r. ożenił się z Agnieszką z d. Ciora. Nie brał udziału w pierwszej wojnie światowej gdyż był reklamowany przez kopalnię. Po wojnie w 1920 r. zabrał rodzinę i powrócił na Górny Śląsk zamieszkując w rodzinnej wsi w Łaziskach. Wstąpił do POW Górnego Śląska, brał udział w akcji plebiscytowej, podczas trzeciego powstania był dowódcą miejscowej straży obywatelskiej. Za zasługi dla Polski otrzymał Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności I klasy i taki sam Krzyż II klasy. W 1922 r. założył w Łaziskach Związek Powstańców Śląskich - będąc dłuższy czas jego sekretarzem. Od 1925 r. był członkiem Związku Powstańców Śląskich w Gorzycach. W 1936 r. przeszedł na rentę górniczą. Zaraz na początku okupacji hitlerowskiej został przesłuchany przez gestapo w Pszowie, a 3.11.1939 r. przez gestapo w Gorzycach i przesłany do Rybnika. Od 7.04.1940 r. do 2.09.1940 r. przebywał w KL Oranienburg, a następnie przekazany do KL Dachau gdzie zarejestrowany był jako więzień nr 16557. Zmarł w tym obozie 29.06.1941 r.
Bibliografia: I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 273; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją żony - Agnieszki Stańkusz), skor. 8.

STAWIARZ JÓZEF pseud. Stary,
Więzień w KL Gross-Rosen.
Urodzony 18.02.1897 r., mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika. Członek POW Górnego Ślaska, były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. Od 1928 r. działacz Centralnego Związku Górników. W 1935 r. wstąpił do Komunistycznej Partii Polski, a po jej rozwiązaniu do Polskiej Partii Socjalistycznej. W okresie okupacji był współzałożycielem organizacji podziemnej "Czerwona Pomoc" w Chwałowicach (organizacja skupiająca działaczy KPP i PPS). Działał również w podziemnej Polskiej Partii Robotniczej oraz Armii Ludowej pod pseudonimem "Stary". Aresztowany 31.05.1944 r., przykazany został do KL Gross-Rosen gdzie zginął na krótko przed zakończeniem wojny.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; L. Musiolik "Śląscy patroni rybnickich ulic", Wyd. 1994 r. s. 44.

STAROSTA ALFRED,
Więzień w KL Gross-Rosen.
Urodzony 10.09.1902 r., mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, górnik - maszynista szybowy. Należał do komunistycznej organizacji ruchu oporu. Aresztowany 30.05.1944 r. i przekazany do KL Gross-Rosen gdzie zginął tuż przed wyzwoleniem obozu w dniu 13.02.1945 r. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

STEFAŃSKI WACŁAW,
Więzień KL Gros-Rosen.
Urodzony 2.03.1900 r., powstaniec wielkopolski, a później mieszkaniec Rybnika. Od rozpoczęcia okupacji hitlerowskiej zaangażowany w działalność konspiracyjną - w organizacji ZWZ/AK. Aresztowany 24.06.1943 r. razem z bratem Zbigniewem w tzw. "drugim" zmasowanym rozprawianiu się gestapo z członkami ZWZ/AK w Rybniku, przesłany do KL Gross-Rosen tam zginął 16.11.1944 r.
Bibliografia: M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 20; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 168; L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

STEFEK MARIA po zamążpójściu OLSSON,
Więźniarka więzienia w Cieszynie, w KL Ravensbrück, w KL Bergen-Belsen.
Urodzona 3.02.1924 r., córka Stefanii, mieszkanka Cieszyna i tam w okresie okupacji hitlerowskiej wraz z matką zaangażowana w działalność ruchu oporu. Została aresztowana 18.11.1941 r. i więziona w więzieniu w Cieszynie, skąd 29.11.1942 r. została wywieziona przez Myślenice, Racibórz, Głogów i Berlin do KL Ravensbrück (w obozie tym zarejestrowana w dniu 19.12.1942 r.). W lutym 1945 r. przeniesiona była do KL Bergen-Belsen gdzie przebywała do wyzwolenia tego obozu w dniu 15.04.1845 r. W lipcu tegoż roku, w ramach pomocy Czerwonego Krzyża dostała się do Szwecji na rekonwalescencję - po przebytych w obozie chorobach tj. tyfusie i gruźlicy. W 1952 r. wyszła w Szwecji za maż za szwedzkiego dziennikarza zmieniając nazwisko na Olsson.
Bibliografia: Informacje uzyskane od Henryka Śmigi z Zebrzydowic

STEFEK STEFANIA,
Więźniarka w KL Auschwitz nr 8518.
Urodzona 10.10.1895 r. Od 1936 r. mieszkanka Cieszyna. Częto jednak przebywała w Marklowicach Górnych pow. cieszyński - gdzie miała rodzinę. Od początku okupacji hitlerowskiej zaangażowana w działalność konspiracyjną jako żołnierz organizacji Służba Zwycięstwu Polski - ZWZ/AK. W jej domu była skrzynka poczty konspiracyjnej. Od 1941 r. aktywnie pracowała w siatce wywiadu Jana Margicioka z Inspektoratu Rybnickiego AK. W związku z dekonspiracją siatki wywiadowczej i aresztowaniami w Cieszynie, w tej miejscowości została w dniu 18.11.1941 r. aresztowana z córką Marią. Podczas rewizji w jej mieszkaniu znaleziono tajną prasę. Sądzona przez policyjny sąd doraźny w Katowicach, wywieziona została 3.07.1942 r. do KL Auschwitz gdzie zarejestrowano ją jako więźniarkę 8518. Zginęła 10.11.1942 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 494; Zbiory J. Delowicza (136, sygn. 961 Cieszyn, relacja Henryka Stefka - bratanka).

STEFEK STEFANIA z d. JEŻYSZEK,
Więźniarka więzienia w Cieszynie.
Urodzona 1.09.1894 r. na Zaolziu w miejscowości Skrzeczoń, córka Alojzego i Anny z d. Kłuska. Kierowniczka szkoły powszechnej w Niedobczycach k.Rybnika. W czasie okupacji zamieszkiwała w Polskiej Lutyni na Zaolziu, i zaangażowała się w pracę organizacji konspiracyjnej Siły Zbrojne Polski, a następnie ZWZ/AK. Jej dom był punktem kontaktowym między innymi dla partyzantów z oddziału "Wędrowiec" Inspektoratu Rybnickiego AK. Mąż, dzieci oraz zięć również byli zaangażowani w organizacji konspiracyjnej AK. Córka Wanda i syn Wiktor w kierownictwie wywiadu Obwodu AK Cieszyn - siatka wywiadowcza Jana Margicioka. Aresztowana wiosną 1941 r. więziona była w więzieniu w Cieszynie. Mimo torturowania nie przyznała się do niczego, więc zwolniono ją. 2.11.1944 r. ponownie została aresztowana wraz z mężem i córką Heleną Warchołek za kontakty z partyzantami. Została rozstrzelana 24.11.1944 r. w pobliżu swojego domu. Jej syn i zięć Emil Warchołek aresztowani w 1943 r. zostali rozstrzelani w 1944 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Emila Jędrzejki, Gertrudy, Wandy Stefek-Widesowej).

STEFEK WALTER pseud. Sęp,
Więzień w KL Auschwitz nr 188079.
Urodzony 14.10.1916 r. w Karwinie na Zaolziu. Rodzice wygnani z Czech, osiedlili się w Niedobczycach k.Rybnika. W tej więc miejscowości rozpoczął naukę w szkole powszechnej, a po ukończeniu 4 klasy wstąpił do Państwowego Gimnazjum w Rybniku. Harcerz X Drużyny ZHP im. Tadeusza Kościuszki w Niedobczycach. Od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej, zaangażował się w działalność konspiracyjną Szarych Szeregów, PSW, jako żołnierz ZWZ/AK. Był współorganizatorem Organizacji "Orła Białego" na terenie Zaolzia w rejonie karwińskim. Aresztowany w styczniu 1943 r., przetransportowany został do KL Auschwitz. Po przesłuchaniach w Politische Abteilung, skazany został 22.05.1944 r. na pobyt w obozie i zarejestrowany jako więzień nr 188079. Dnia 31.10.1944 r. decyzją policyjnego sądu doraźnego skazano na śmierć 10 kobiet i 59 mężczyzn - wśród których był Stefek Walter. Skazanych stracono w dniu 1.11.1944 r. (w dniu Wszystkich Świętych) w Krematorium II na terenie Birkenau.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 168; "Księga Pamiątkowa Państwowego Gimnazjum i Liceim w Rybniku 1922-1947", 1947 r., s. 51; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 381; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 470, 715; M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, 48,99,100,101, 105; PMA-B (Karty personalne Wydziału Zatrudnienia, tom 10, s. 181, sygn. D-AuI-3a/2906-3158, nr inw. 174393).

STEINER BRUNO,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 16.09.1884 r. w Wodzisławiu Śl., syn Luisa i Ulriche z d. Katz, zamieszkały w okresie okupacji hitlerowskiej we Frankfurcie nad Menem. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 30.01.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 4470/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 12:00, określenie przyczyny zgonu to "Herzmuskeldegeneration" (zawał mięśnia sercowego).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 3, s. 1450, nr id. 42728.

STEJER BENEDYKT,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz.
Urodzony 11.05.1924 r. w Rybniku-Ligocie, syn Jerzego i Margarity, mieszkaniec Rybnika-Ligoty. Harcerz III Drużyny ZHP im. Stefana Żółkiewskiego w Ligocie. Od rozpoczęcia się okupacji hitlerowskiej, uczestniczył w ruchu oporu w szeregach Polskiej Tajnej Organizacji Powstańczej. Aresztowany 18.06.1942 r. i przetransportowany wpierw do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a po śledztwie przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 7.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 21567/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:36, określenie przyczyny zgonu to "plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca).
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 167; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980", red. Jan Walczak, Katowice 1986, s. 242; A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", Katowice 1958, s. 24; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 309; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 656; PMA-B "Księga zgonów", t. 15, s. 565, nr id. 20007; Zbiory J. Delowicza.

STODOLAK EUGENIUSZ,
Więzień więzienia w Żarach.
Urodzony w 1895 r. na lubelszczyźnie, mieszkaniec Rybnika w latach międzywojennych. Był przewodniczącym Wydziału Zamiejscowego Sądu Okręgowego w Katowicach, przewodniczącym Wydziału Karnego w Rybniku. Od 1936 r. przeniesiony służbowo do Mysłowic. Już przed wybuchem drugiej wojny światowej wpisany do "księgi gończej" Sonderfahndungsbuch Polen (strona zarejestrowania 157S), czyli przewidziany przez hitlerowców do likwidacji w pierwszej kolejności. W okresie okupacji hitlerowskiej, aresztowany i więziony w więzieniu w Żarach. Po wyzwoleniu w 1945 r. pracował w Sądzie Wojewódzkim w Katowicach. Zmarł w 1964 r.
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem" wyd. Katowice 1958, s. 32; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s.168.

STODÓŁKA WŁADYSŁAW,
Więzień w KL Auschwitz nr 112778.
Urodzony 7.08.1921 r. w Rybniku, zamieszkiwał w tym mieście. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 7.04.1943 r. jako więzień nr 112778. Przeniesiony 9.12.1944 r. do innego obozu. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 315; PMA-B Häftlings-Personal-Karte (karta personalna więźnia, tom 7, s. 479-480, sygn. D-AuI-3a/1365-1684, nr inw. 174146).

STOKŁOSA ANTONI,
Więzień w KL Dachau.
Urodzony 12.08.1896 r. w Teofilówce pow. brzeżański woj. lwowskie. Ukończył gimnazjum i seminarium nauczycielskie we Lwowie. Był oficerem armii austriackiej - uczestnikiem pierwszej wojny światowej. W latach trzydziestych zamieszkał w Rybniku. Kupiec i rzemieślnik-cukiernik. W okresie okupacji hitlerowskiej aresztowany i przekazany do KL Dachau, skąd w 1942 r. udało mu się zbiec. Po okupacji powrócił do Rybnika i nadal zajmował się kupiectwem - prowadził niewielką kawiarnię. Zmarł 30.01.1984 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 169.

STOKŁOSA ERYK,
Więzień (prawdopodobnie w KL Dachau).
Urodziny 24.05.1915 r. w Rybniku, mieszkaniec tej miejscowości. Absolwent rybnickiego gimnazjum w 1934 r. Harcerz IV Drużyny Harcerzy im. Henryka Sienkiewicza w Rybniku. W 1939 r. ukończył Akademię Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Aresztowany w pierwszym roku okupacji hitlerowskiej - 13.04.1940 r. za odmowę zaciągnięcia się do wojska niemieckiego. Przekazany prawdopodobnie do KL Dachau, skąd udało mu się uciec. Następnie, pod przybranym nazwiskiem pracował w kamieniołomach na terenie Sudetów. Był członkiem ruchu oporu. Na skutek choroby na jaką zapadł - także poprzez ciężkie warunki pracy, zmarł w 1943 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 169; Zbiory J. Delowicza.

STOŁTNY ALOJZY,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 47720.
Urodzony 30.01.1921 r. w Popielowie pow. rybnicki, syn Karola i Dominiki z d. Matloch, mieszkaniec Kłokociń pow. rybnicki, harcerz. Od początku okupacji hitlerowskiej, członek Polskiej Tajnej Organizacji Powstańczej. Kierował działalnością tej organizacji w rejonie żorskim. Aresztowany przez gestapo, wpierw był przekazany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a następnie po sadystycznych przesłuchaniach przewieziony 17.07.1942 r. do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany został jako więzień nr 47720. Zginął 3.09.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 27220/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 20:05, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Körperschwäche" (katar/nieżyt jelit przy wycieńczeniu organizmu).
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 170; "Ziemia rybnicko-wodzisławska", red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 259; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 199; PMA-B "Księga zgonów", t. 19, s. 174, nr id. 25561.

STOŁTNY FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 172464.
Urodzony 14.12.1912 r. w Radziejowie pow. rybnickim, mieszkaniec Bzia k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Z zawodu piekarz. W okresie kryzysu gospodarczego 1930-1939 r. często był bez pracy. Na początku okupacji, dostał pracę przymusową w kopalni "Biskupice" koło Zabrza. Jeszcze przed 1939 r. wraz z kolegami zaczęli przygotowywać się do tworzenia polskiej podziemnej organizacji. Gdy więc zaangażował się w działalność konspiracyjną w okresie okupacji, gestapo aresztowało go w 1941 r. i kazało podpisać zobowiązanie, że nie będzie działał na szkodę państwa niemieckiego. Niestety, przez zdradę został ponownie aresztowany za przynależność do AK. Przekazany był na posterunek policji w Pawłowicach, skąd przetransportowano go do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Był torturowany do tego stopnia, że plecy były jedną raną i nie było mowy o leżeniu na nich. Po pięciu miesiącach został przewieziony do KL Auschwitz i zarejestrowany 7.08.1943 r. jako więzień nr 172464. Wykonywał pracę przy czyszczeniu ubikacji użytkowanych przez obozowe SS, następnie był w komandzie budującym poza obozem schrony betonowe. Pod koniec funkcjonowania obozu, został ewakuowany 17.01.1945 r. z Oświęcimia do Wodzisławia. Wieczorem 18.01.1945 r. więźniów załadowano do otwartych węglarek i transport ten ruszył w kierunku Mauthausen. Stołtny wraz z dwoma jeszcze więźniami wyskoczył z pociągu w czasie jazdy w okolicach Gierałtowic. Po udanej ucieczce, znając te tereny udali się do Radlina i do Bzia gdzie cała trójka doczekała się wyzwolenia
Bibliografia: PMA-B (nota biograficzna sporządzona przez F. Stołtnego w 1974 r. przez ZBoWiD w Wodzisławiu Śląskim, sygn. Mat./14534, nr inw. 169962); Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Franciszka Stołtnego), skor. 5.

STOŁTNY KAROL,
Więzień w KL Auschwitz nr 47721.
Urodzony 26.04.1922 r. w Popielowie pow. rybnicki, syn Karola i Dominiki z d. Matloch, mieszkaniec Kłokocin pow. rybnicki. Aresztowany za działalność konspiracyjną i osadzony w KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany został 17.07.1942 r. jako więzień nr 47721. Zginął w tym obozie 18.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 22246/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 17:20, określenie przyczyny zgonu to "akuter Magendarmkatarrh" (ostry katar/nieżyt żołądkowo-jelitowy).
Bibliografia: "Ziemia rybnicko-wodzisławska", red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 259; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 199; PMA-B "Księga zgonów", t. 15, s. 1244, nr id. 20686.

STORK RUDOLF,
Więzień więzienia w Austrii, w KL Dachau, w KL Ravensbrück, w Mysłowicach, w Katowicach.
Urodzony 8.10.1914 r. w Czerwionce pow. rybnicki, mieszkaniec tej miejscowości. Uczeń rybnickiego gimnazjum - zdał maturę w 1934 r. Harcerz IV Drużyny Harcerzy im. Henryka Sienkiewicza w Rybniku. W 1937 r. ukończył Szkołę Główną Handlową w Warszawie, uzyskując stopień magistra nauk ekonomiczno-handlowych. Uczestniczył w kampanii wrześniowej w 1939 r. w stopniu podchorążego. W okresie okupacji hitlerowskiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Zagrożony aresztowaniem, usiłował przedostać się za granicę lecz został zatrzymany 13.04.1940 r. przy próbie przekroczenia granicy austro-wegierskiej. Udało mu się zbiec z aresztu i nadal działał w konspiracji. Drugi raz był aresztowany w maju 1940 r. i osadzony w więzieniu w Wiedniu, a następnie w KL Dachau i KL Ravensbrück skąd w 1941 r. został zwolniony. Trzeci raz aresztowany 28.10.1944 r. i więziony w więzieniu w Katowicach, a później w więzieniu śledczym (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, skąd prawdopodobnie przewieziony ponownie został 17.11.1944 r. do więzienia w Katowicach i tam rozstrzelany.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s.170; Zbiory J. Delowicza.

STRUPOWSKI ROBERT,
Więzień w KL Buchenwald.
Urodzony 11.05.1901 r., mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, sekretarz gminy. Członek POW Górnego Ślaska, były powstaniec - uczestnik powstań śląskich i działacz plebiscytowy. Aresztowany już w drugim dniu okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Buchenwald. Przeżył ciężką egzystencję w obozie koncentracyjnym, lecz niestety zmarł z wycieńczenia po wyjściu z obozu.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s.170; Zbiory J. Delowicza.

STRYKOWSKI STANISŁAW,
Więzień w KL Gross-Rosen.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki, lekarz weterynarii. W okresie okupacji hitlerowskiej, żołnierz organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK, zastępca dowódcy organizacji konspiracyjnej AK w Żorach. Aresztowany 30.12.1944 r. i przekazany do KL Gross-Rosen. Przeżył obóz - wyzwolony przez wojska radzieckie 13.02.1945 r.
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", Katowice 1958, s. 26; M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 89; Zbiory J. Delowicza.

STUDENT ALOJZY,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Sachsenhausen.
Urodzony 8.08.1901 r. w Czyżowicach k.Wodzisławia Śl., mieszkaniec tej miejscowości. Był kolejarzem w PKP, pracował jako konduktor. Po pierwszej wojnie światowej włączył się aktywnie do prac nad przywróceniem Górnego Śląska do Polski. Był członkiem Towarzystwa Śpiewaczego "Moniuszko" w Czyżowicach, członkiem POW Górnego Śląska, uczestnikiem trzeciego powstania śląskiego. Ożenił się w 1929 r. Między pierwszą a drugą wojną światową był członkiem Związku Powstańców Śląskich. Został aresztowany 25.10.1939 r. gdy do Czyżowic powrócił przedwojenny fanatyk hitleryzmu - Konstanty Grzonka i stał się politycznym kierownikiem dzielnicy. Przesłany był do więzienia w Rybniku, skąd zwolniono go 24.12.1939 r. 5.02.1940 r. został jednak ponownie aresztowany i do połowy kwietnia 1940 r. był przetrzymywany w więzieniu w Rybniku, a stamtąd przewieziony do KL Sachsenhausen gdzie zmarł w niedługim czasie - żona otrzymała powiadomienie o jego śmierci 30.04.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją żony - Emilii Student), skor. 8.

STYRA FRANCISZEK kś.,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 18176.
Urodzony 28.11.1889 r. w Biedrzychowicach k.Głogówka woj. opolskie. Teologię studiował we Wrocławiu. Do Mszany k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki, przybył w 1923 r. i objął stanowisko proboszcza. Był nie tylko księdzem przykładnie spełniającym posługę duszpasterską, ale także był gorącym patriotą. Nawet gdy w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej wygłaszał kazania w języku niemieckim - gdyż język polski był zabroniony, przekazywał wiernym słowa otuchy: "... wytrzymać, przetrwać, przemilczeć"! Wypożyczył Janowi Szarzynkowi maszynę do pisania - mając świadomość że będą nie niej pisane odezwy i ulotki. Gdy więc w ręce Gestapo dostała się taka ulotka, łatwo rozszyfrowano na czyjej maszynie była pisana. Został aresztowany 15.04.1941 r. i osadzony w więzieniu w Rybniku a stamtąd przekazano go do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany został 17.07.1941 r. jako więzień nr 18176. Przebywał w tym obozie na jednym bloku z Alojzym Sobalą z Mszanej. Po czterech miesiącach pobytu w obozie na skutek zranienia nogi, dostał zakażenia krwi i przekazany był do izby chorych gdzie zmarł 10.10.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Franciszka Wala i nauczycielki Wandy Sitek), skor. 4.

STYRA FRANCISZEK,
Więzień w KL Auschwitz nr 85464.
Urodzony 9.09.1914 r. w Gierałtowicach k.Knurowa pow. rybnicki. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 6.01.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 85464. Wypisany 18.08.1943 r. na transport do innego obozu. Brak jest innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 246; PMA-B Książka bloku szpitalnego nr 20 w KL Auschwitz I (sygn. D-AuI-5/1, nr inw. 4768, s. 216).

SUHAN JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 21.08.1919 r. w miejscowości Rogoźna k.Żor pow. rybnicki, syn Marii, mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 16.07.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 15864/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 16:05, określenie przyczyny zgonu to "Herzschwäche bei Darmkatarrh" (niewydolność serca przy nieżycie/katarze jelit).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 11, s. 846, nr id. 14374.

SUCHANEK IGNACY,
Więzień więzienia w Szczygłowicach, w Rawiczu, w KL Buchenwald.
Urodzony 31,01.1883 r. w Bełsznicy k.Wodzisławia Śl., mieszkaniec Radlina pow. rybnicki. W 1903 r. wyjechał do Westfalii do pracy w górnictwie. W Bottrop ożenił się z Marią z d. Fojcik. Działał na rzecz Polskiego Związku Zawodowego Górników w Westfalii. Po pierwszej wojnie światowej wraz z całą rodziną wrócił do Polski. Do 1922 r. zamieszkał w Bełsznicy i pracował w kop. "Emma" w Radlinie. W 1923 r. zamieszkał w Radlinie w budynku kopalnianym. Przed wybuchem drugiej wojny światowej działał w obronie przeciwlotniczej w kop. "Emma". Na biwaku powstańczym 2.05.1939 r. (między innymi) z Janem Porębskim palił kukłę Hitlera. 1.09.1939 r. bez rodziny ewakuował się na wschód. Pod koniec września powrócił jednak i zatrzymał się na jakiś czas u brata w Katowicach - był jednak już poszukiwany w Radlinie przez renegatów, szupo i gestapo. Gdy więc przybył do domu początkiem października 1939 r., został aresztowany. Umieszczono go w budynku urzędu miejskiego w Radlinie a stamtąd przewieziono do obozu tymczasowego w Szczygłowicach. Następnie dostał się do Rawicza i dalej do KL Buchenwald (przebywał na jednym bloku z byłym policjantem z Radlina - Laryszem). Początkowo wytrzymywał trud obozowego życia, ale ciężka praca i niedożywienie wycieńczyły jego organizm do tego stopnia, że zachorował i dostał się do izby chorych, ale ze względu na brak odpowiedniej opieki lekarskiej zmarł 18.03.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Emila Suchanka), skor. 2.

SUSZKA JAN,
Więzień obozu przejściowego w Nieborowicach.
Urodzony w 1897 r., były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, członek POW Górnego Śląska. Aresztowany na poczatku okupacji hitlerowskiej i przetransportowany do pierwszego obozu koncentracyjnego w pobliżu Rybnika (powstałego w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski), a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Zginął w tym obozie i pochowany został we wspólnej mogile w Pilchowicach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza