Jerzy Klistała: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945 Słownik Biograficzny - nazwiska na literę K-Kempy Kontakt z Autorem: jerzy2212@interia.pl

KACZMARSKI CZESŁAW,
Więzień w KL Buchenwald.
Urodzony 30.06.1901 r., mieszkaniec Gierałtowic k.Knurowa pow. rybnicki, pracownik koksowni "Knurów". Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, przedwojenny działacz komunistyczny i współorganizator strajku okupacyjnego kop. "Knurów" w 1937 r. Aresztowany 1.09.1939 r. przez donos i przekazany do KL Buchenwald gdzie zginął 8.01.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KACZOR FRANCISZEK,
Więzień w KL Dachau.
Urodzony 19.08.1906 r., mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, nauczyciel. Uchodźca z ziemi opolskiej, członek zarządu Związku Obrony Kresów Zachodnich. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej tj. 11.04.1940 r. i przekazany do KL Dachau. Po kilku miesiącach tj. 12.11.1940 r. został zwolniony z obozu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KACZOR PAWEŁ,
Więzień więzienia w Rybniku, w Mysłowicach.
Urodzony 28.06.1896 r. w Moszczenicy k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Brał udział w trzecim powstaniu śląskim jako dowódca plutonu. Był długoletnim prezesem Związku Powstańców Śląskich w Moszczenicy. Prowadził w tej miejscowości gospodę i często odbywały się w niej narodowe dyskusje. Gdy miała nastąpić okupacja hitlerowska, uchodził na wschód, ale już w październiku 1939 r. wrócił do domu. Następnego dnia, gdy poszedł się zameldować na policji, został aresztowany i przesłuchiwano go ze względu na działalność patriotyczną w powstaniu i podczas plebiscytu oraz funkcję prezesa Związku Powstańców, którą pełnił do wybuchu drugiej wojny światowej. Z więzienia w Rybniku w którym był kilka dni przetrzymywany, został wysłany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach gdzie poddawany torturom zmarł. Jego ciało wydane zostało rodzinie w zaplombowanej trumnie - został pochowany na cmentarzu w Jastrzębiu Górnym.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, skor. 4.

KAJETANOWICZ KAJETAN,
Więzień więzienia w Sosnowcu, w KL Auschwitz nr 1230.
Urodzony 2.08.1886 r. w Rydułtowach pow. rybnicki. W okresie okupacji hitlerowskiej mieszkał w Ochabach pow. cieszyński. Po aresztowaniu, wpierw przewieziony został do więzienia policyjnego w Sosnowcu, a stamtąd do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany był 26.06.1940 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 1230. Zwolniony z obozu 3.07.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 34; PMA-B Karta personalna (Häftlings-Personal-Karte, tom 5, s. 25-26, sygn. D-Aul-3a/693-1019, nr inw. 174144).

KAISER JAN,
Więzień w KL Mauthausen.
Mieszkaniec Czerwionki pow. rybnicki. Aresztowany w czerwcu 1940 r. i przekazany do KL Mauthausen. Brak bliższych informacji o losie tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KAŁKA JERZY pseud. Poraj-Olszyna z Folwarków,
Więzień więzienia w Rybniku, w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 172460, w KL Auschwitz III-Monowitz, w KL Mauthausen.
Urodzony 25.03.1913 r. w Borku Strzelińskim woj. wrocławskie. W okolice Rybnika sprowadził się z rodzicami pod koniec lat dwudziestych. Porucznik, komendant Tajnej Organizacji Narodowej (TON), której działaniem były objęte głównie Żory i najbliższe okolice. Pod jego dowództwem, członkowie TON dokonali napadu na stację kolejową w Żorach, gdzie skonfiskowali sporą ilość dokumentów dotyczących polskich kolejarzy oraz przeprowadzili akcję opróżnienia wagonów z amunicją w Gotartowicach. TON została zdekonspirowana w 1942 r., a jej komendant aresztowany 6.07.1943 r. i z gestapo w Rybniku przekazany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Po przesłuchaniach, przekazano go do KL Auschwitz gdzie 18.01.1944 r. zarejestrowany był jako więzień nr 172460. Latem 1944 r. przeniesiony został do KL Auschwitz III-Monowitz - do podobozu Laurahütte (przy hucie "Laura") w Siemianowicach Śląskich i przebywał tam do 23.01.1945 r. tj. do ewakuacji więźniów. Przetransportowany do KL Mauthausen, po jakimś czasie został wyzwolony przez wojska alianckie 5.05.1945 r. Po powrocie do domu w Żorach, wrócił do ulubionego zawodu - leśnictwa. Zmarł 22.12.1987 r.
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", wyd. Katowice 1958, s. 27; "Ziemia rybnicko-wodzisławska", pod red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 269, 276, 303; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 450; PMA-B Relacja z dn. 14.06.1963 (zespół Oświadczenia, tom 40, s. 80-99, sygn. Ośw./Kałka/839, nr inw. 107164) oraz Ankieta z dn. 16.03.1963 r. (sygn. Mat./4084, nr inw. 46708); Zbiory J. Delowicza.

KAŁUŻA FRANCISZEK,
Więzień w KL Auschwitz.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Aresztowany 17.10.1940 r. i przekazany do KL Auschwitz. Zginął w tym obozie 4.06.1941 r. Brak innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

KAŁUŻA HELENA,
Więźniarka więzienia w Tarnowskich Górach, w KL Auschwitz nr 7593.
Urodzona 30.10.1922 r. w Wodzisławiu Śl. W okresie okupacji przebywała w Tarnowskich Górach i tam została aresztowana 16.10.1941 r. za przynależność do organizacji konspiracyjnej. Wpierw przetrzymywana była w Tarnowskich Górach, a następnie przetransportowana do KL Auschwitz i zarejestrowana 5.06.1942 r. w obozowej ewidencji jako więźniarka nr 7593. Zwolniona została z obozu 18.01.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 66, 488; PMA-B Ankieta z dn. 10.08.1970 r. (sygn. Mat./8247, nr inw. 156843).

KAŁUŻA JACEK,
Więzień w KL Dachau.
Były uczeń Gimnazjum im. K. Miarki w Żorach. Już od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej, zaangażował się w działalność ruchu oporu. Za tę działalność 2.05.1940 r. był aresztowany i przekazany do KL Dachau. Został zwolniony z obozu 25.03.1941 r.
Bibliografia: J. Delowicz "Żory - ludzie i wydarzenia", rok 1999, s. 87.

KAŁUŻA WIKTOR,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 26.11.1895 r., mieszkaniec miejscowości Dębieńsko Wielkie pow. rybnicki. Górnik kop. "Dębieńsko". Organizator POW Górnego Śląska w miejscu swojego zamieszkania, były powstaniec - uczestnik drugiego i trzeciego powstania śląskiego. W przededniu wybuchu wojny, uczestnik walk z Freikorpusem na granicy w pobliżu Wilczy. Aresztowany 2.09.1939 r. i przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął 24.04.1940 r. Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

KAMIEŃSKI WŁADYSŁAW,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 19.05.1908 r., mieszkaniec Zebrzydowic k.Rybnika. Aresztowany 17.07.1940 r. został przekazany do KL Mauthausen, gdzie zginął 18.11.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KANIA DOMINIK,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Gross-Rosen.
Urodzony 5.07.1899 r. w Ruptawie k.Jastrzębia Zdroju, mieszkaniec Jastrzębia pow. rybnicki. Pracował jako górnik w kop. "Emma" w Radlinie. Wcielony do niemieckiego wojska, pod koniec pierwszej wojny światowej brał udział w walkach na froncie zachodnim. Był uczestnikiem wszystkich trzech powstań śląskich. W trzecim powstaniu walczył w kampanii ruptawskiej pod dowództwem Franciszka Czyża - dowódcy 12 kompanii 13 pp. żorskiego. Ożenił się w 1922 r. W czasie kryzysu gospodarczego i bezrobocia, prowadził 4 hektarowe gospodarstwo rolne. Podczas okupacji hitlerowskiej nadal pracował we własnym gospodarstwie. W 1941 r. zaangażował się w działalność organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Udzielał członkom tej organizacji schronienia w swoim domu, zaś w stodole - w sąsieku, zbudował schron na ponad dziesięć osób. W schronie tym często przebywał inspektor okręgowy ZWZ/AK Władysław Kuboszek. Na podstawie donosu, 27.06.1944 r. został aresztowany i wywieziony do więzienia w Rybniku, a stamtąd przekazany do KL Gross-Rosen. Nie wrócił z obozu - prawdopodobnie zginął w ostatnich dniach, przed wyzwoleniem obozu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Elżbiety Kania), skor. 5.

KANIA JÓZEF ks. pseud. Ojciec Michał, Michał Krauze,
Więzień w KL Auschwitz nr E-7348.
Urodzony 31.03.1913 r. w Katowicach. Był kapelanem Inspektoratu Rybnickiego ZWZ/AK od lutego 1943 r. Za działalność konspiracyjną aresztowany 9.02.1944 r. i osadzony w KL Auschwitz, zarejestrowany jako więzień wychowawczy nr E-7348. Wg wystawionego przez władze obozowe skróconego aktu zgonu z dnia 6.07.1944 r., zmarł w KL Auschwitz 12.06.1944 r., w rzeczywistości został skazany na śmierć i rozstrzelany.
Bibliografia: "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 roku", red. J. Walczak, Katowice 1986, s. 245; M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 45, 51, 52, 58, 59, 136; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 709.

KANIEWSKI WITOLD,
Więzień w KL Auschwitz nr 108649, w KL Mauthausen, w KL Dachau.
Urodzony 3.07.1901 r., mieszkaniec Rybnika, budowniczy, działacz społeczny zajmujący się sportem rybnickim. W latach międzywojennych i powojennych był nieprzerwanie członkiem zarządu Okręgu w Rybniku - Polskiego Związku Piłki Nożnej. W okresie okupacji hitlerowskiej, żołnierz organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Przez zdradę, aresztowany 12.02.1943 r. i przekazany do KL Auschwitz. W czasie śledztwa przebywał w bloku 2a, a po śledztwie przekazany na pobyt w obozie i zarejestrowany 16.03.1943 r. jako więzień nr 108649. W styczniu 1945 r. uczestniczył w "marszu śmierci" z Oświęcimia do Wodzisławia Śl., a stamtąd w transporcie zbiorowym wagonami (węglarkami) wywieziony do KL Mauthausen. Z tego obozu, został przeniesiony 14.03.1945 r. do KL Dachau gdzie doczekał się wyswobodzenia. Po powrocie do rodzinnego Rybnika, był dyrektorem Miejskiego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego w Rybniku. Zmarł 6.12.1972 r.
Bibliografia: "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980", red. J. Walczak, Katowice 1986, s. 244; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 74; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 299; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

KAPŁANEK ALFONS,
Więzień w KL Auschwitz nr 69199.
Urodzony 25.02.1914 r. w Knurowie pow. rybnicki, mieszkaniec Knurowa. Po aresztowaniu, przetransportowany do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany został 21.10.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 69199. Zwolniony z obozu 18.12.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 217.

KARAS FRANCISZEK,
Więzień w KL Auschwitz nr 7526.
Urodzony 28.07.1900 r. w Dzimierzu k.Rydułtów pow. rybnicki, syn Karola i Karoliny z d. Nowak, zamieszkały w Dzimierzu. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany został 18.12.1940 r. jako więzień nr 7526. Zginął 2.08.1941 r., według wystawionego aktu zgonu nr 888/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 23:10, określenie przyczyny zgonu to "Versagen des Herzens und Kreislaufes" (uszkodzenie serca i układu krążenia).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 886, nr id. 68252.

KARKOSZKA FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 158268.
Urodzony 22.03.1880 r. w Jastrzębiu pow. rybnicki. Aresztowany w miejscowości Szeroka 7.08.1943 r. pod zarzutem działalności w organizacji konspiracyjnej. Do KL Auschwitz przetransportowany prawdopodobnie z więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach i zarejestrowany w obozowej ewidencji 21.10.1943 r. jako więzień nr 158268. Zginął w tym obozie - brak daty zgonu.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 417; PMA-B Ankieta z dn. 21.12.1990 (sygn. Mat./16438, nr inw. 171690).

KARNOWKA JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz nr 15756.
Urodzony 27.11.1903 r w Bluszczowie k.Wodzisławia Śl., syn Antoniego i Antoniny z d. Ritzmann, mieszkaniec Ochojca pow. rybnicki. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz i zarejestrowany 23.05.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 15756. Zginął 12.08.1941 r., według wystawionego aktu zgonu nr 420/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 7:20, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Körperschwäche" (nieżyt/katar jelit przy wyczerpaniu organizmu).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 418, nr id. 67784.

KARWAT JAN,
Więzień więzienia Montelupich w Krakowie, w KL Auschwitz nr 64271, w KL Noengamme.
Urodzony 23.11.1901 r. w Krzyżanowicach pow. raciborski, mieszkaniec Wodzisławia Śl. Z zawodu kolejarz, pracował wpierw jako kupiec, a z końcem pierwszej wojny światowej pracował w kopalni "Anna" w Pszowie. Tam przyłączył się do ruchu wyzwolenia spod władzy niemieckiej Górnego Śląska. Był członkiem POW Górnego Śląska i brał udział w drugim i trzecim powstaniu śląskim w 4 pp. raciborskim. W 1922 r. poszedł do pracy na kolei w Wodzisławiu Śl. i pracował tam do 1937 r. Przed wybuchem drugiej wojny światowej, jako kierownik pociągu prowadził transport wojska polskiego z Wilna pod Grajewo (dawne Prusy Wschodnie), a ponieważ pociąg został zbombardowany, wracał pieszo i zawędrował aż do Warszawy, gdzie znowu podjął pracę na kolei i był kierownikiem pociągów. Podczas jednego z przejazdów został aresztowany, udało mu się jednak zbiec z aresztu, musiał więc przenieść się do Guberni, gdzie pod przybranym nazwiskiem jako Stefan Karłowski zaangażował się w działalność konspiracyjną. Przebywając w mieszkaniu dowódcy AK majora Połecia u którego niespodziewanie zjawiło się gestapo, został aresztowany po raz drugi. Dostał się na Montelupich w Krakowie, gdzie był więziony od 5.04.1942 do 18.09.1942 r. Następnie został przekazany do KL Auschwitz i tam zarejestrowany jako więzień nr 64271. Przebywał w tym obozie od 20.09.1943 do 10.03.1943 r., a następnie przekazano do do KL Noengamme k.Hamburga, gdzie był więźniem od 12.03.1943 do 3.05.1945 r. Doczekał się wyzwolenia 8.05.1945 r. i wrócił do Wodzisławia 25.11.1945 r. Do przejścia na emeryturę w 1961 r. pracował na kolei.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 212; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Jana Karwata), skor. 6.

KARWOT ANNA,
Więźniarka w KL Auschwitz.
Urodzona 13.07.1896 r. w Wielopolu k.Rybnika, córka Antoniego i Karoliny z d. Prawiczek, mieszkanka Wielopola. Po aresztowaniu przekazana do KL Auschwitz gdzie zginęła 8.09.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 29326/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarła o godz. 10:15, określenie przyczyny zgonu to "allgemeine Körperschwäche" (ogólne wyczerpanie organizmu).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 20, s. 788, nr id. 27614.

KARWOT JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz nr 23603.
Urodzony 15.10.1912 r. w Knurowie pow. rybnicki, syn Edmunda i Anny z d. Kałuża. Zamieszkały w okresie okupacji hitlerowskiej w Strzelcach Opolskich. Aresztowany w drugim roku okupacji hitlerowskiej, przetransportowany został do KL Auschwitz i zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 27.11.1941 r. jako więzień nr 23603. Zginął 29.01.1942 r., według wystawionego aktu zgonu nr 641/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 10:40, określenie przyczyny zgonu to "septischer Darmkatarrh" (septyczny katar/nieżyt jelit).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 135; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 641, nr id. 2273.

KARWOT MAKSYMILIAN,
Więzień więzienia w Katowicach, w KL Auschwitz-Birkenau nr 127846, w KL Mauthausen.
Urodzony 17.05.1914 r. w Żorach-Folwark. Przez pierwsze dwa lata okupacji hitlerowskiej był zatrudniony w Gliwicach jako murarz. W 1942 r. został przymusowo zmobilizowany do Wehrmachtu. W czasie pobytu na urlopie został aresztowany i umieszczony w więzieniu w Katowicach. Stamtąd w dniu 6.07.1943 r. został wywieziony do KL Auschwitz-Birkenau i oznaczony numerem 127846. Podczas ewakuacji obozu w styczniu 1945 r. uczestniczył w tzw. "marszu śmierci" - z Oświęcimia przez Jastrzębie Zdrój do Wodzisławia Śl. Stamtąd był przewieziony w transporcie zbiorowym wagonami towarowymi do KL Mauthausen, gdzie doczekał się wyzwolenia 5.05.1945 r. Zmarł 8.01.1973 r., i jest pochowany na cmentarzu w Żorach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KASPEREK PIOTR,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 3.09.1902 r. w powiecie Grodzisk Wielkopolski, syn Jakuba i Rozalii z d. Slotz, mieszkaniec Rybnika-Ligoty. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej i przetransportowany do KL Auschwitz gdzie zginął 7.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 21566/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:37, określenie przyczyny zgonu to "plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 655; PMA-B "Księga zgonów", t. 15, s. 564, nr id. 20006; Zbiory J. Delowicza.

KASPRZAK TEOFIL,
Więzień więzienia w Żorach, w Rybniku.
Urodzony 12.04.1902 r. w miejscowości Rzepnia pow. Kępno, syn Piotra i Stanisławy z d. Mamczak, mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstania wielkopolskiego, wpierw jako goniec, a następnie z bronią w ręku - w pow. ostrzeszowskim i krotoszyńskim. W dniu 1.02.1919 r. wstąpił do armii Wojsk Wielkopolskich do 2 Komp. 8 pułku Strzelców Wielkopolskich w Pleszewie i w tejże formacji brał udział w walkach przeciw Grenschutzowi. W 1920 r. przeniesiony do Poznania gdzie ukończył szkołę podoficerską - awansował do stopnia ogniomistrza. 1.02.1927 r. został zwolniony z wojska. Od tego czasu mieszkał w Żorach pow. rybnicki i prowadził intensywną działalność społeczną. Założył w 1930 r. filię Robotników Zjednoczenia Zawodowego Polskiego oraz w 1931 r, filię Narodowej Partii Robotniczej, której był prezesem do 1938 r. (w tym to roku Narodowa Partia Robotnicza przemianowała się w Stronnictwo Pracy). Następnie, był wiceprezesem Powiatowego i Wojewódzkiego Zarządu Stronnictwa Pracy. Jako żołnierz armii gen. Hallera założył w 1936 r. Związek Hallerczyków, którego był prezesem do wybuchu drugiej wojny światowej. Pod koniec sierpnia 1939 r. - spodziewając się wybuchu wojny, uchodził na wschód, skąd wrócił do Żor już 14.10.1939 r. Został aresztowany 7.11.1939 r. i więziony w więzieniu w Żorach. Po paru dniach zwolniony z więzienia i oddany pod dozór gestapo w Rybniku. W 1941 r. otrzymał nakaz pracy w Hucie "Pawła" w Żorach i był pod stałym nadzorem gestapo aż do zakończenia okupacji. Po wyzwoleniu był współorganizatorem Zarządu Miejskiego w Żorach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, segr. I.

KASZUBA ANDRZEJ,
Więzień obozu przejściowego w Lyskach, w KL Auschwitz, w KL Mauthausen.
Urodzony 6.02.1902 r. W latach międzywojennych właściciel zakładu szklarskiego w Rybniku (na Placu Wolności). Od rozpoczęcia okupacji hitlerowskiej żołnierz organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. W jego mieszkaniu miała siedzibę rybnicka komenda ZWZ. Aresztowany 23.09.1942 r. został osadzony w obozie przejściowym dla Polaków Polenlager nr 56 w Lyskach, a następnie przewieziony wraz z żoną do KL Auschwitz. Na okres śledztwa umieszczony w bloku 2a (w dyspozycji Wydziału II Politycznego - Politische Abteilung).
Po okresie przesłuchań, wysłany został do KL Mauthausen gdzie zginął 8.07.1943 r.
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", wyd. Katowice 1958, s. 25; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 roku", red. J. Walczak, Katowice 1986, s. 242, 244, 245; Pamiętnik Stefanii Kaszubowej.

KASZUBA STEFANIA,
Więźniarka obozu przejściowego w Lyskach, w KL Auschwitz nr 38925, podobozów na terenie Niemiec.
Urodzona 26.02.1909 r. w Karniowicach pow. częstochowski, z d. Mozgała. Działaczka organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK od pierwszych dni jej istnienia. Za działalność konspiracyjną została aresztowana 23.09.1942 r. wraz z mężem Andrzejem. Wpierw więziona była w obozie przejściowym Polenlager nr 56 w Lyskach koło Rybnika. 12.02.1943 r. przewieziona do budynku Gestapo w Rybniku, a stamtąd transportem zbiorowym do KL Auschwitz i na okres śledztwa umieszczona w bloku 2a. Po zakończeniu śledztwa Stefanię skierowano do KL Birkenau i zarejestrowano jako więźniarkę nr 38925.
We wrześniu 1944 r. została wywieziona transportem zbiorowym w głąb Niemiec, gdzie kilkakrotnie była przenoszona do różnych obozów. W maju 1945 r. została wyzwolona przez wojska rosyjskie. Przedostała się do Francji, gdzie w 1946 r. ponownie wyszła za mąż przyjmując nazwisko Kaszuba-Łęgowska. Do kraju wróciła wraz z mężem w 1947 r. Zmarła 9.10.1989 r. w Rybniku.
Bibliografia: J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 100, 169-187, 192, 211. Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ; Pamiętnik Stefanii Kaszubowej - znajdujący się w archiwum domowym Józefa Łęgowskiego;

KAWALEC JAN pseud. Siekierka,
Więzień w KL Auschwitz, w KL Mauthausen, podobozu Ebensee.
Urodzony 25.05.1901 r. w Żywocicach (Śląsk Zaolziański). Przed wojną 1939 roku, był pracownikiem Wydziału Oświecenia Publicznego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Działacz lewicowy, lewicowe poglądy prezentował w gazecie "Górnik" i jako redaktor "Gazety Robotniczej". Był także działaczem Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych. W 1934 r. zrezygnował z członkostwa w Polskiej Partii Socjalistycznej i został współzałożycielem innej lewicowej organizacji pod nazwą Robotnicza Partia Socjalistyczna. W okresie okupacji hitlerowskiej był głównym organizatorem konspiracyjnego lewicowego ruchu oporu na Górnym Śląsku. Został sekretarzem komitetu obwodowego Polskiej Partii Robotniczej na obszar Górnego Śląska. Aresztowany przez Niemców 30.05.1944 r., został przekazany do KL Auschwitz, a następnie przetransportowany do KL Mauthausen, a stamtąd do podobozu w Ebensee. Zmarł na skutek wyczerpania organizmu - w kilka dni po wyzwoleniu obozu w 1945 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Śląscy patroni rybnickich ulic", 1994 r., s. 18.

KAWKA MAKSYMILIAN,
Więzień więzienia w Brzegu
Urodzony 25.03.1900 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Karola i Ludwiny z d. Posłuszny, mieszkaniec Wielopola k.Rybnika. Po osiągnięciu pełnoletniości, pracował jako hutnik. W 1918 r. wstąpił do POW Górnego Śląska, uczestnik trzeciego powstania śląskiego, członek Związku Powstańców Śląskich. Był jednym z aktywnych działaczy plebiscytowych (rozbijał wiece niemieckie przed akcją plebiscytową, kolportował i wywieszał plakaty i ulotki plebiscytowe). Za zasługi i aktywny udział w powstaniu, został odznaczony w 1926 r. Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności, Krzyżem Zasługi I klasy oraz Gwiazdą Górnośląską. Jego staraniem, utworzono w Wielopolu Związek Powstańców Śląskich był prezesem tego związku do drugiej wojny światowej. W dniu napadu wojsk hitlerowskich na Polskę, uchodził na wschód i doszedł do Równego. Gdy jednak wrócił w rodzinne strony, został aresztowany i przetrzymywany w więzieniu w Rybniku, a po osądzeniu przez Sąd Specjalny (Sondergericht) w Katowicach, skazany na rok ciężkiego więzienia (Zuchthaus) w Brzegu - " ... za wrogie nastawienie przeciw III Rzeszy". Po odbyciu kary, w pażdzierniku 1940 r. przekazany do gestapo w Rybniku, gdzie nakazano mu codzienne zgłaszanie się na policję (przez kilka miesięcy). W styczniu 1942 r. ponownie ścigany przez gestapo, zbiegł do Generalnego Gubernatorstwa i tam zaangażował się w działalność AK. Po wojnie powrócił do Wielopola, lecz szykanowany - tym razem przez Urząd Bezpieczeństwa - za przynależność do AK, wyjechał do Wałbrzycha i podjął pracę jako komendant straży przemysłowej w jednym z tamtejszych zakładów, wykonując tą funkcję do przejścia na emeryturę. Po wojnie odznaczony: Śląskim Krzyżem Powstańczym, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KELER ANTONI,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 11.03.1895 r. w Syryni k.Wodzisławia Śl., pracował w górnictwie. Były powstaniec - uczestnik trzeciego powstania śląskiego. Aresztowany w Lubomi 15.03.1942 r. i przekazany do KL Mauthausen. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność - wyzwolony 5.05.1945 r. przez wojska amerykańskie, powrócił do domu 25.09.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Karola Kozuba), skor. 7.

KELNOR KONRAD,
Więzień więzienia policyjnego w Godowie, więzienia w Rybniku, w KL Dachau, w KL Mauthausen.
Urodzony 17.11.1880 r. w Gołkowicach k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Mając siedemnaście lat wyjechał do Westfalii do pracy w górnictwie. Spotkał tam rodaków z Górnego Śląska, tworzących dobrze zorganizowaną społeczność polską, pielęgnujących tradycje narodowe i polską kulturę. Zaangażował się tam w działalność kulturalno-oświatową. W 1903 r. przyjechał na krótko w rodzinne strony, ożenił się i ponownie wyjechał do Westfalii. Do Gołkowic powrócił na stałe wraz z rodziną w 1912 r. Brał udział w pierwszej wojnie światowej i po powrocie z wojny stał się jednym z aktywniejszych działaczy narodowych, był współzałożycielem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" i Towarzystwa Społecznego w Gołkowicach. Brał udział w trzech powstaniach śląskich. Podczas plebiscytu, był członkiem komisji plebiscytowej ze strony polskiej w Gołkowicach, członkiem Związku Powstańców Śląskich. Odznaczony między innymi Śląskim Krzyżem Powstańczym. W latach kryzysu gospodarczego 1930-1939 r. z braku pracy w górnictwie pracował na roli. Z chwilą wybuchu wojny uchodził na wschód. Powrócił 9.11.1939 r. i tego samego dnia został aresztowany. Wpierw przetrzymywano go na posterunku policji w Godowie, a potem przekazano na gestapo w Rybniku. Z Rybnika przetransportowany został do KL Dachau i następnie do KL Mauthausen gdzie zginął 6.01.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją syna Jana Kelnera), skor. 4.

KEMPKA ALFONS,
Więzień obozu przejściowego w Nieborowicach.
Urodzony w 1910 r. Przed wybuchem wojny w 1939 r. pracował jako górnik, był członkiem Związku Młodzieży Powstańczej. Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej aresztowany i przetransportowany do pierwszego obozu koncentracyjnego w pobliżu Rybnika (powstałego w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski), a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Tam zginął i został pochowany we wspólnej mogile w Pilchowicach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

KEMPY JAN,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 10.10.1895 r. w miejscowości Rój k.Żor pow. rybnicki, syn Emanuela i Ludwiki z d. Tomecka, mieszkaniec miejscowości Rój. Po aresztowaniu w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej, przekazany został do KL Auschwitz i tam zginął 8.01.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 113/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 16:30, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Phlegmone" (nieżyt/katar jelit przy flegmonie).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 113, nr id. 1745.