Jerzy Klistała: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945 Słownik Biograficzny - nazwiska na literę I - J Kontakt z Autorem: jerzy2212@interia.pl

IKSAL PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 7.06.1916 r. w Pogrzebieniu k.Rydułtów pow. rybnicki, syn Karola i Ludwiki z d. Barnabas, mieszkaniec Pogrzebienia. Aresztowany na polecenie władz okupacyjnych i przekazany do KL Auschwitz za odmowę podpisania volkslisty. Początkowo był w "Tierpflagerkomando" , jednak przez przekłamany donos do Lagerkomendanta, skierowany został do kompanii karnej. Zginął 4.09.1941 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 1364/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:25, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Phlegmone" (katar/nieżyt jelit przy flegmonie).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 1130; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 1362, nr id. 68728; Zbiory J. Delowicza.

IWRASZENIK PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz nr 47698.
Urodzony 7.11.1924 r. w Gotartowicach k.Rybnika. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej i przetransportowany został do KL Auschwitz, zarejestrowany 17.07.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 47698. Zginął w tym obozie 22.10.1942 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 198.

JACEK RYSZARD,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 16.07.1896 r., mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki, robotnik. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich, działacz plebiscytowy. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej tj. 5.09.1939 r. i więziony wpierw w więzieniu w Rybniku, następnie w Rawiczu. Przekazany 16.10.1939 r. do KL Buchenwald oraz kolejno przenoszony do KL Mauthausen-Gusen i KL Dachau gdzie zginął 21.05.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

JACHNA STEFAN,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 27.12.1899 w Woli Rogowskiej, syn Pawła i Agaty z d. Szarwark, mieszkaniec Radlina k.Rybnika. Inżynier z kopalni węgla kamiennego "Rymer" w Niedobczycach. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz, tam zginął 6.09.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 28661/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 9:35, określenie przyczyny zgonu to "Herzmuskeldegeneration" (zawał mięśnia sercowego).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 661; PMA-B "Księga zgonów", t. 20, s. 139, nr id. 26965; Zbiory J. Delowicza.

JAGIELSKI JAN,
Więzień obozu - brak informacji dot. miejsca.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Aresztowany 20.05.1940 r. i przekazany do obozu koncentracyjnego. Nieznana jest nazwa obozu w którym przebywał oraz dalsze losy tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JAKUBCZYK KAROL,
Więzień w KL Buchenwald.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Buchenwald. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność - wyzwolony 11.04.1945 r. przez wojska amerykańskie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JAKUBINEK EMIL,
Więzień w KL Dachau.
Urodzony 28.01.1894 r., mieszkaniec Ornontowic. Były powstaniec - uczestnik drugiego i trzeciego powstania śląskiego, członek POW Górnego Śląska. Aresztowany 3.09.1939 r. i przekazany do więzienia w Katowicach a stamtąd do KL Dachau gdzie zginął 4.11.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JAKUBOWICZ FRIDA z d. BÖHM,
Więźniarka w KL Auschwitz.
Urodzona 4.11.1889 r. w Lubomi k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki, córka Gustawa i Róży z d. Karline. Zamieszkała w czasie okupacji w Bytomiu. Po aresztowaniu przekazana do KL Auschwitz, tam zginęła 13.01.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 1738/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarła o godz. 8:05, określenie przyczyny zgonu to "Herzmuskelinsuffizienz" (zapalenie mięśnia sercowego).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 2, s. 238, nr id. 40030.

JANECKI IWO (IWAN)
Więzień więzienia w Pawłowicach, w Mysłowicach, w KL Mauthausen, podobozu w Ebensee.
Urodzony 19.05.1907 r. w Bziu k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Pracował jako strażnik straży przemysłowej w kop. "Jankowice" w Boguszowicach k.Rybnika. Podczas okupacji pracował na tej samej kopalni jako robotnik. Zaangażował się w działalność konspiracyjną w organizacji ZWZ/AK. Przez zdradę, organizacja ta została zdekonspirowana, a on podobnie jak wielu jej członków aresztowany dnia 7.08.1943 r. Przewieziony był wpierw do więzienia w Pawłowicach, a stamtąd do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Po śledztwie przekazany został do KL Auschwitz. W styczniu brał udział w ewakuacji więźniów w tzw. "marszu śmierci" z Oświęcimia do Wodzisławia Śl., a stamtąd transportem kolejowym w wagonach-węglarkach do KL Mauthausen. Z tego obozu przeniesiony był do podobozu w Ebensee, gdzie doczekał się wyzwolenia 6.05.1945 r. przez wojska amerykańskie. Po powrocie do domu pod koniec maja 1945 r. podjął pracę w kopalni. Przeżycia obozowe miały wpływ na jego przedwczesną smierć w 1946 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją żony - Marty Janeckiej), skor. 5; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

JANOTA FRANCISZEK,
Wiezień więzienia w Rybniku.
Urodzony 30.03.1880 r., mieszkaniec Rybnika. Członek POW Górnego Śląska. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. W okresie międzywojennym radca prawny w PKP. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej tj. w październiku 1939 r., przez siedem tygodni przetrzymywany był w więzieniu w Rybniku. Następnie zwolniony do domu. Zginął jednak od wybuchu granatu w czasie działań wojennych 27.01.1945 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 70; Zbiory J. Delowicza.

JARZĄBEK WINCENTY,
Więzień więzienia w Gliwicach.
Urodzony 19.07.1883 r. zamieszkały w Szczerbicach k.Rydułtów pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik trzeciego powstania śląskiego, brał udział w obronie granicy w Chwałęcicach w 1939 r. Postanowił uchodzić przed mającą nastąpić okupacją hitlerowską. Zrozumiawszy jednak bezsensowność takiej decyzji, wrócił do domu - gdzie był już oczekiwany przez miejscowych renegatów, którzy doprowadzili do jego aresztowania przez gestapo i w konsekwencji umieszczenie w więzieniu w Gliwicach. Odmawiając w śledztwie zeznań, był torturowany i straszony ponownym aresztowaniem, więc z obawy przed spełnieniem przez gestapoowców owych gróźb - po powrocie do domu popełnił samobójstwo 7.06.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JARZOMBEK AUGUSTYN,
Więzień w KL Mauthausen-Gusen.
Urodzony 24.10.1899 r., mieszkaniec Lysek pow. rybnicki. Aresztowany w pierwszych miesiącach trwania okupacji hitlerowskiej tj. 2.05.1940 r., został przekazany do KL Mauthausen-Gusen i zginął w tym obozie 24.06.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JASNY ROMAN,
Więzień obozu jenieckiego - brak informacji dot. miejsca.
Urodzony 2.10.1925 r. w Skrzyszowicach, syn Franciszka i Ewy z d. Gamoń, mieszkaniec Osin k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki. Po ukończeniu szkoły powszechnej, pracował do 1943 r. w gospodarstwie rolnym rodziców W październiku 1943 r. pojechał do woj. kieleckiego i tam wstąpił do Brygady Świętokrzyskiej - Podziemnej Armii Polskiej. Brał udział w walkach z wojskami hitlerowskimi w różnych miejscowościach kielecczyzny. W walce pod Maciejowicami został ranny w nogę, aresztowany przez gestapo i przetransportowany w początkach listopada 1943 r. do obozu jenieckiego w głąb Niemiec. Po wyzwoleniu z niewoli - wstąpił ochotniczo do armii polskiej na Zachodzie w której pełnił służbę do 1947 r. Po powrocie do kraju, w 1948 r. podjął pracę w PKP w Katowicach-Ligocie, a następnie przeniesiony do Tychów, i kolejno do Warszowic gdzie pracował jako zawiadowca stacji.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, segr. I.

JÓZEF JASZEK pseud. "Gawron",
Więzień więzienia w Mysłowicach, we Wrocławiu, KL Gross-Rosen, KL Buchenwald,
Urodzony 31.08.1914 r. w Markowicach pow. raciborski, syn Józefa i Franciszki z d. Cyfka, zamieszkały w Rybniku. Po ukończenia szkoły powszechnej, uczęszczał do rybnickiego gimnazjum i ukończył je maturą w 1935 r. W 1936 roku odbył roczne przeszkolenie w Szkole Podchorążych, a szkołę tę ukończył w stopniu starszego kaprala. W 1938 roku pojechał na studia prawnicze do Poznania, lecz studia przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Wróciwszy do Rybnika, podjął pracę u fotografa - zakład znajdował się tuż przy zakładzie szklarskim Andrzeja Kaszuby bardzo zaangażowanego w działalność konspiracyjną.
Od początku okupacji szukał kontaktów z ruchem oporu, więc przez znajomość z Andrzejem Kaszubą wstąpił do ZWZ. Z uwagi na to, że miał ukończone przeszkolenie wojskowe i kontakty koleżeńskie z kolegami z Gimnazjum, wstąpił do struktur wojskowych i pełnił funkcję Zastępcy Dowódcy Kompanii na Okręg Rybnicki. Na krótko przed aresztowaniem (ok. maja 1943 r.) otrzymał oficjalną nominację na zastępcę dowódcy kompani Antoniego Sztajera - ZWZ na okręg Rybnicki. Już po aresztowaniu, z Krakowa nadszedł awans Józefa Jaszka na podporucznika. Prawdopodobnie w więzieniu mysłowickim podczas przesłuchań ujawniono jego nazwisko, wskutek czego został aresztowany 25/26.06.1943 r. i przewieziony do więzienia śledczego w Mysłowicach gdzie przebywał od czerwca 1943 r. do stycznia 1944 r. Po śledztwie przesłany do więzienia policyjnego we Wrocławiu, gdzie przebywał kilka dni, a stamtąd przewieziony został do KL Gross-Rosen, i tam zarejestrowany w obozowej ewidencji jako więzień nr 18473. Po kilku dniach, przeniesiono go do KL Buchenwald i tam był więźniem nr 38545. Dla uściślenia, był w różnych podobozach m.in. pracował w zakładach remontowych lokomotyw i w podziemnej fabryce samolotów Junkers, oraz przy produkcji pierwszych niemieckich odrzutowców, a fabryka ta mieściła się w podziemiach kopalni soli. W KL Buchenwald przebywał od marca 1944 r. do kwietnia 1945 r. - do wyzwolenia obozu. Po wyzwoleniu obozu, przebywał w amerykańskim obozie przejściowym w Zagłębiu Ruhry. Do Polski wrócił w 1947 r., ożenił się w 1948 r. Do przejścia na rentę w 1975 r. pracował w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Hurtu Spożywczego w Rybniku. Zmarł w 1981 r.
Bibliografia: Relacja rodziny z dn. 6.03.2007 r. - córki Danuty i synów Stanisława oraz Adama.

JAŚKO JANINA,
Więźniarka w KL Auschwitz nr 42837, w KL Ravensbrück.
Urodzona 15.04.1916 r. w Raciborzu. Po aresztowaniu przetransportowana do KL Auschwitz, zarejestrowana 24.04.1943 r. w obozowej ewidencji jako więźniarka nr 42837. Następnie, przeniesiona do KL Ravensbrück. Przeżyła w tym obozie do jego wyzwolenia w dniu 30.04.1945 r. przez wojska radzieckie.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 552.

JELEŃ ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz.
Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, dowódca kompanii przy zdobywaniu Bukowa nad Odrą. Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej aresztowany i przesłany do KL Auschwitz - tam zginął. Brak bliższych informacji o losie tego więźnia.
Bibliografia: I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 273; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

JESIONEK BERNARD,
Więzień w KL Auschwitz nr 6823.
Urodzony 26.10.1883 r. w Łagiewnikach, syn Marcina i Matyldy z d. Szczurek, mieszkaniec Dębieńska pow. rybnicki. Pracownik PKP w Dębieńsku Wielkim. Współorganizator POW Górnego Śląska na terenie Dębieńska, były powstaniec - uczestnik drugiego i trzeciego powstania śląskiego, działacz plebiscytowy. Przed wybuchem wojny w 1939 r. uchodził na wschód. Po powrocie z przedwojennej ewakuacji, 1.01.1940 r. został aresztowany i przekazany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 5.12.1940 r. jako więzień nr obozowy 6823. Zginął 17.10.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 36366/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 18:00, określenie przyczyny zgonu to "Bronchopneumonia" (zapalenie płuc i oskrzeli).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 57; PMA-B "Księga zgonów", t. 25, s. 364, nr id. 34476.

JOB JAN,
Więzień więzienia w Bielsku, w KL Auschwitz nr E-175, nr 20136.
Urodzony 19.12.1908 r. w Gołkowicach k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Po aresztowaniu w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej więziony w Bielsku, skąd w transporcie z innymi więźniami wychowawczymi przekazany został do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 21.08.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień (wychowawczy) nr E-175, a następnie otrzymał numer 20136. Brak dokładniejszych danych o losach tego więźnia.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 734.

JOCHEMCZYK ALOJZY,
Więzień oflagów
Mieszkaniec Rybnika. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. jako podporucznik. Dostał się do niewoli niemieckiej i do końca okupacji przebywał jako jeniec w Oflagu XI B Braunschweig (Brunszwik) i Oflagu II C Woldenberg w Dobiegniewie. Po wojnie był nauczycielem wf w LO im. Powstańców Śląskich w Rybniku, aż do emerytury.

Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JOCHEMSKA AUGUSTYNA,
Więżniarka - brak informacji dot. nazwy więzienia.
Mieszkanka Żor w pow. rybnickim. Aresztowana w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej i osadzona w więzieniu, skąd po kilku miesiącach zwolniona została do domu. Brak innych informacji o tej więźniarce.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JONDA WINCENTY,
Więzień w KL Auschwitz nr 160835, w KL Mauthausen.
Urodzony 15.04.1902 r. w Gliwicach, syn Jana i Pauliny z d. Botor, mieszkaniec Rybnika. Członek POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. W latach międzywojennych pracownik PKP w Rybniku. W okresie okupacji hitlerowskiej działał w ruchu oporu - w Polskiej Organizacji Powstańczej, a po jej dekonspiracji w ZWZ/AK. Został aresztowany 24.06.1943 r. i przekazany do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany był jako więzień nr 160835. Z KL Auschwitz przeniesiony do KL Mauthausen, tam zginął 20.03.1945 r.
Listy pisane z KL Auschwitz - wykazują w jakim terminie, na jakim bloku przebywał: od 07.11.1943 do 02.01.1944 r. na bloku 2a, od 06.02.1944 do 23.04.1944 r. na bloku 6a, od 11.05.1944 do 26.06.1944 r. na bloku 12, i od 10.09.1944 do 26.11.1944 r. na bloku 7a.
Bibliografia: M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 20; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 69; L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; Materiały archiwalne J. Delowicza.

JONDERKO JAN,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 26.06.1898 r. w Rybniku-Paruszowcu, syn Emanuela i Marii z d. Zaik, mieszkaniec Rybnika. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej, przekazany został do KL Auschwitz i tam zginął 8.10.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 30139/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 19:20, określenie przyczyny zgonu to "Herzschlag" (zawał serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 1132; PMA-B "Księga zgonów", t. 21, s. 125, nr id. 60534.

JURASZCZYK PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 7.11.1924 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Mateusza i Klary z d. Fröhlich, mieszkaniec Gotartowic. Harcerz XIII Drużyny Harcerzy im. Witolda Regera w Gotartowicach. Od rozpoczęcia się okupacji hitlerowskiej, zaangażowany w działalność organizacji konspiracyjnej Polska Tajna Organizacja Powstańcza (PTOP). W związku z dekonspiracją tej organizacji został aresztowany przez gestapo 13.06.1942 r. i przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 2.10.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 33996/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 19:15, określenie przyczyny zgonu to "beiderseitige Pneumonia" (obustronne zapalenie płuc).
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 72; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 1132; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980", red. J. Walczak, Katowice 1986, s. 242; A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", wyd. Katowice 1958, s. 24; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 309; PMA-B "Księga zgonów", t. 23, s. 968, nr id. 32161.

JURECKI RYSZARD,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Buchenwald.
Urodzony 1.04.1886 r., mieszkaniec Leszczyn pow. rybnicki. Górnik. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich, członek POW Górnego Śląska oraz Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Leszczynach. W sierpniu 1939 r. wstąpił do Ochotniczych Oddziałów Powstańczych i bronił granicy w rejonie: Wilcza - Knurów - Krywałd - Szczygłowice. Aresztowany 14.09.1939 r., więziony był w więzieniu w Rybniku, a następnie odesłany do KL Buchenwald. Zginął w tym obozie 27.06.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JURECZEK FRANCISZEK,
Więzień w KL Buchenwald.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej, przekazany został do KL Buchenwald. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność - wyzwolony 11.04.1945 r. przez wojska amerykańskie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

JURECZKO WILHELM,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Mauthausen.
Urodzony 28.09.1889 r., funkcjonariusz policji w Czerwionce pow. rybnicki. Członek POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich, dowódca kompanii rydułtowskiej w trzecim powstaniu śląskim. Z kampani wrześniowej powrócił w listopadzie 1939 r. i ukrywał się przed niemiecką policją. Niestety, w wyniku donosu został aresztowany 2.01.1940 r. i więziony w więzieniu w Rybniku, a następnie przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął 4.12.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.