Jerzy Klistała: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945 Słownik Biograficzny - nazwiska na literę G Kontakt z Autorem: jerzy2212@interia.pl

GACKA JERZY AUGUSTYN,
Więzień więzienia w Mysłowicach
Urodzony 19.04.1908 r. w Gliwicach. Był nauczycielem w Niedobczycach pow. rybnicki. Harcerz - założyciel i drużynowy X Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki w Niedobczycach. W okresie okupacji hitlerowskiej zamieszkiwał w Mysłowicach i tam działał w ruchu oporu w organizacji "Orła Białego". Aresztowany i więziony w więzieniu śledczym (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Zmarł w tym więzieniu 12.02.1943 r. na tyfus plamisty. Jego ciało zostało wydane rodzinie - pochowany jest na cmentarzu w Niedobczycach.
Bibliografia: "Więzienia hitlerowskie na Śląsku, w Zagłębiu Dąbrowskim i w Częstochowie 1939-1945", pod redakcją A. Szefera, Katowice 1983 r., s. 142; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 52.

GAJDA FLORIAN,
Więzień więzienia w Raciborzu, w KL Auschwitz nr 29829, w KL Mauthausen.
Urodzony 24.07.1899 r. w Krzyżanowicach pow. raciborski. W młodym wieku był robotnikiem cegielni w Bukowie. Uczestniczył w pierwszej wojnie światowej i dostał się do niewoli angielskiej. Po wojnie zaczął pracować jako górnik w kop. "Anna" w Pszowie. Brał udział w akcji plebiscytowej - jako propagator, brał udział w trzecim powstaniu śląskim w kompanii pszowskiej, za co został odznaczony Krzyżem Powstańczym. Po powstaniu, ponownie pracował w kop. "Anna". Był członkiem Związku Powstańców Śląskich. W przededniu drugiej wojny światowej, zaangażował się w formacji obywatelskiej - "Obrony Narodowej", mającej za zadanie współpracę ze strażą graniczna w Bukowie. Gdy dowiedział się o wybuchu wojny, uchodził na wschód i dotarł do Lwowa. Powrócił do domu w styczniu 1940 r. i od kwietniu tegoż roku rozpoczął pracę w cegielni. Został aresztowany 2.03.1942 r. i przekazany do więzienia gestapo w Raciborzu gdzie przesiedział siedem tygodni. Stamtąd przekazano go do KL Auschwitz i zarejestrowano 17.04.1942 r. jako numer obozowy 29829, a 9.06.1942 r. przeniesiony został do KL Mauthausen gdzie zginął 9.11.1942 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 165; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją córki - Marii Kania z d. Gajda), skor. 7.

GAJDA WIKTOR,
Więzień więzienia w Rybniku.
Mieszkaniec Lysek pow. rybnicki. Aresztowany 2.05.1940 r. i przez trzy miesiące maltretowany w więzieniu w Rybniku - do 3.08.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GAJEK TEODOR,
Więzień w KL Auschwitz nr 21913.
Urodzony 6.11.1899 r. w Rozbarku pow. bytomski, syn Wilhelma i Marii z d. Drozd, mieszkaniec Czuchowa pow. rybnicki. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej - podejrzany o przynależność do ruchu oporu i przekazany do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany został w obozowej ewidencji jako więzień nr 21913. Zginął 3.02.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 724/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 13:25, określenie przyczyny zgonu to "Herz-und Kreislaufschwäche" (niewydolność serca i układu krążenia).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 126; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 724, nr id. 2356; Zbiory J. Delowicza.

GALOS LUDWIKA,
Więźniarka więzienia w Wadowicach, w KL Auschwitz nr 74700.
Urodzona 22.05.1907 r. w Jankowicach k.Rybnika. Aresztowana 20.03.1943 r., więziona w Wadowicach, a następnie przewieziona do KL Auschwitz i zarejestrowana 20.01.1944 r. w obozowej ewidencji jako więźniarka nr 74700. Zwolniona z obozu 25.05.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 611.

GAMOŃ WINCENTY,
Więzień stalagu w Stargardzie.
Urodzony 21.09.1916 r. w miejscowości Rowień k.Rybnika, syn Wincentego i Marii z d. Pizia, mieszkaniec Rownia. W 1936 r. otrzymał zatrudnienie w kop. "Chwałowice" w Chwałowicach. 5.05.1938 r. powołany został do czynnej służby wojskowej do 2 Baonu Strzelców Morskich w Gdyni i ukończył szkołę podoficerską. Brał udział w kampanii wrześniowej - w obronie wybrzeża i dostał się 19.09.1939 r. do niewoli niemieckiej w Bobi Dole, następnie przekazany do Stalagu II D (numer jeńca 1227) w Stargardzie, gdzie przebywał jako Polski jeniec wojenny do końca stycznia 1945 r. Po uwolnieniu przez wojska rosyjskie, 26.03.1945 r. wrócił do Rownia. Od 1945 do 1950 r. pracował w Urzędzie Gminnym w Rowniu i Boguszowicach. Od 1.02.1950 r. podjął pracę w Fabryce Sygnałów Kolejowych w Gotartowicach, gdzie pracował jako księgowy do 31.12.1976 r. Przeszedł na emeryturę 1.01.1977 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, segr. I.

GAMZA JÓZEF,
Więzień w obozie przejściowym w Nieborowicach, więzień w Rawiczu, w KL Buchenwald.
Urodzony 23.02.1886 r., mieszkaniec Czerwionki pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, działacz plebiscytowy. W okresie poprzedzającym wybuch wojny w 1939 r. uczestniczył w walkach z Freikorpusem w okolicach Krywałdu i Wilchw. Aresztowany 18.09.1939 r. wraz ze Szczepanem Woźnicą, był przetransportowany do pierwszego obozu koncentracyjnego w pobliżu Rybnika (powstałego w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski) a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Następnie przebywał w więzieniu w Rawiczu, a z Rawicza został przekazany do KL Buchenwald gdzie zginął 24.04.1940 r.
Bibliografia: Informacja od Alojzego Woźnicy 14.04.2005 r.

GAMZA STANISŁAW,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 23.09.1893 r., mieszkaniec Czerwionki pow. rybnicki. Górnik. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich, członek Związku Powstańców Śląskich. W latach poprzedzających wybuch wojny, uczestniczył w walce z Freikorpusem w okolicach Mikołowa, Wyr i Zatora. Aresztowany 20.09.1939 r., został przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 8.01.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

GANDOR ALFRED,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki, maturzysta miejscowego gimnazjum. Aresztowany przez hitlerowców 17.05.1940 r. i przekazany do KL Dachau. Został zwolniony z obozu po około pół roku tj. 4.11.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GARBOCZ NATALIA,
Więźniarka w KL Auschwitz nr 9128.
Urodzona 18.06.1923 r. w Rybniku. Po aresztowaniu przez gestapo, przetransportowana została do KL Auschwitz i zarejestrowana 18.07.1942 r. w obozowej ewidencji jako więźniarka nr 9128. Zwolniona z obozu 16.03.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 494.

GARBOCZ WALENTY,
Więzień obozów - brak nazwy obozów.
Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. W pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej aresztowany i przekazany do obozu koncentracyjnego - brak informacji dotyczących nazw obozów w jakich przebywał. Mimo nieludzkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37.

GATNAR ANTONI,
Więzień w KL Buchenwald.
Mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, pracował jako górnik w kop. "Chwałowice". Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany już w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej (23.09.1939 r.) został przekazany do KL Buchenwald. Zwolniony z obozu 10.10.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GAWENDA JÓZEF,
Więzień więzienia w Berlinie.
Urodzony 11.10.1887 r., zasłużony społecznik, członek patriotycznego Towarzystwa "Eleusis", członek POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. Do wybuchu wojny w 1939 r. był pielęgniarzem Zakładu Psychiatrycznego w Rybniku. Już od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej zaangażowany w działalność organizacji konspiracyjnej Polska Organizacja Powstańcza, a po jej dekonspiracji w ZWZ/AK. Został aresztowany na terenie Niemiec 1.11.1943 r. i uwięziony w Berlinie - tam zginął 3.04.1944 r.
Bibliografia: M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 20; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 53; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 209; L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i sporządzone wykazy członków ZWZ.

GAWLIK MAKSYMILIAN,
Więzień w KL Dachau, w KL Mauthausen-Gusen.
Urodzony 11.10.1900 r. w Dziergowicach k.Kuźni Raciborskiej. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, działacz plebiscytowy. Po podziale Górnego Śląska zamieszkał w Rybniku. Pracownik Huty "Silesia", działacz harcerski - sekretarz Komendy Hufca ZHP w Rybniku, społecznik - członek zarządu, sekretarz, bibliotekarz Chóru "Seraf", członek Związku Powstańców Śląskich oraz PCK. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Dachau, a następnie przeniesiony do KL Mauthausen-Gusen.
Przeżył nieludzkie warunki panujące w obozach w których przebywał i wrócił do domu, pracował do emerytury w Hucie "Silesia" w Rybniku. Zmarł 24.07.1963 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", 37; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 54.

GAZDA KAROL,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Skrbeńska k.Jastrzębia pow. rybnicki, nauczyciel. Aresztowany 13.04.1940 r. i przesłany do KL Dachau. Brak innych informacji o losie tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GEMBCZYK JAN,
Więzień w KL Auschwitz, w KL Gross-Rosen, w KL Buchenwald.
Urodzony 6.10.1913 r. w powiecie strzeleckim na Śląsku Opolskim. W 1921 r. przeprowadził się z rodzicami do Rybnika. Absolwent rybnickiego gimnazjum, pracownik Magistratu do czasu wkroczenia wojsk hitlerowskich do Rybnika. Już w pierwszych dniach okupacji został z magistratu zwolniony i skierowany do różnych prac fizycznych w firmach budowlanych. Od początku okupacji hitlerowskiej był aktywnym uczestnikiem ruchu oporu POP. Zagrożony aresztowaniem przedostał się do Generalnej Guberni. Został aresztowany w Krakowie 14.06.1940 r. pod przybranym nazwiskiem Gemski Marian. Z Krakowa przekazany został do KL Auschwitz i zarejestrowany jako więzień nr 485. Z uwagi na doskonałą znajomość języka niemieckiego, zatrudniony był w wydziale politycznym - przy prowadzeniu ewidencji i dokumentacji obozowej więźniów. Wykorzystał tę okoliczność wielokrotnie by ratować życie współwięźniom. Ci którym udało się przeżyć obóz, wspominają niemal jednogłośnie tak jak Karol Miczajka: "...bardzo wiele dobrych uczynków, spełnionych przez Janka bez rozgłosu wobec współwięźniów, jest zapisanych na Jego koncie". W październiku 1944 r. przewieziony był do KL Gross-Rosen, a stamtąd do KL Buchenwald, gdzie został zamordowany 13.03.1945 r.
Bibliografia: A. Mrowiec "Z dziejów okupacji hitlerowskiej w rybnickiem", wyd. Katowice 1958, s. 23; "Księga Pamiątkowa Państwowego Gimnazjum i Liceim w Rybniku 1922-1947", 1947 r., s. 18; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 55; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 26; "Ziemia rybnicko-wodzisławska", pod red. J. Ligenzy, Katowice 1970, s. 272, 275; "Rybnik. Zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980", red. Jan Walczak, Katowice 1986, s.241; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 381; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 41, 153, 155; tegoż autora "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych cz. II.", Bielsko-Biała 2003, s. 81, 145, 155, 156.

GIEROŃ EDMUND,
Więzień w KL Buchenwald nr 10047, w KL Mauthausen nr 2656.
Urodzony 16.11.1895 r. w Makowie pow. raciborski. Pod koniec pierwszej wojny światowej walczył w armii niemieckiej na froncie wschodnim. Następnie, brał udział w akcji plebiscytowej jako goniec trzeciego powstania śląskiego w pułku raciborskim. Posiadał oznaczenia: Krzyż Powstańczy i Gwiazdę Śląską. Po powstaniu osiedlił się w Radlinie, podejmując pracę w charakterze strażnika w zakładzie koksowniczym. Ożenił się w 1921 r. z Emmą z d. Mastalerz. Po rozpoczęciu okupacji hitlerowskiej pracował na tym samym stanowisku strażnika w koksowni, lecz już 8.09.1939 r. został aresztowany i przekazany do KL Buchenwald gdzie zarejestrowano go jako więźnia nr 10047. Następnie, przeniesiony do KL Mauthausen i tam otrzymał nr 2656. Zmarł w KL Mauthausen. Według orzeczenia lekarskiego, zachorował na ciężką grypę i doszło do lewostronnego zapalenia płuc, na skutek czego zmarł dnia 5.05.1940 r. o godz. 11:30.
Bibliografia: Informacja Stanisława Sachsa z Radlina; Zbiory J. Delowicza (relacja Leona Gieronia).

GLAGLA FRYDERYK,
Więzień obozu przejściowego w Nieborowicach.
Urodzony w 1900 r., mieszkaniec Gierałtowic k.Knurowa pow. rybnicki, pracownik umysłowy. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przetransportowany do pierwszego obozu koncentracyjnego w pobliżu Rybnika (powstałego w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski), a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Został w tym obozie rozstrzelany i pochowany we wspólnej mogile w Pilchowicach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GLENC IGNACY,
Więzień Oflagu Braunschweig, w Oflagu Woldenberg.
W kampanii wrześniowej 1939 r. był podporucznikiem, dowódcą plutonu w batalionie I/75 pp. Wzięty do niewoli, został jeńcem Oflagu XI B Braunschweig (Brunszwik) i Oflagu II C Woldenberg w Dobiegniewie. Brak innych informacji o jego losie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GLENC KAROL,
Więzień obozy pracy w Pustkowiu k.Dębicy nr 1731.
Urodzony 31.12.1895 r. w Pszowie pow. rybnicki. Pracował jako górnik w kop. "Anna" w Pszowie. Brał udział w pierwszej wojnie światowej, a po wojnie włączył się do walki politycznej i zbrojnej o przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Był członkiem POW Górnego Śląska, brał udział w trzecim powstaniu śląskim, członek Związku Powstańców Śląskich. Po powstaniach nadal pracował w kop. "Anna" - aż do wybuchu drugiej wojny światowej. Pod koniec sierpnia 1939 r. stał z bronią w ręku na pograniczu polsko-niemieckim w miejscowości Sumina. Gdy Niemcy rozpoczęli inwazje na Polskę, uchodził na wschód i dotarł w okolice Lwowa. W styczniu 1940 r. przybył do Pszowa ukrywając się u krewnych. W maju 1940 r. przy pomocy znajomego przeszedł do Guberni - do Krakowa. Pracę podjął w firmie pod zarządem niemieckim w Krakowie. Niestety, pod koniec sierpnia 1943 r. został aresztowany. Nieznana jest przyczyna aresztowania, prawdopodobnie wstąpił do organizacji konspiracyjnej i informacja ta dotarła do gestapo. Dostał się do obozu pracy przymusowej w Pustkowiu k.Dębicy, zarejestrowany był jako więzień nr 1731. Pracował w lesie, a ciężkie warunki pracy i ciągłe niedożywienie spowodowały, że zachorował i zmarł 1.04.1944 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją pasierba Waltera Kłoska, córki Klary Cichoń z d. Glenc), skor. 10.

GLOMBIK JAN,
Więzień w KL Auschwitz nr 9471.
Urodzony 17.12.1889 r. w Raciborzu. Aresztowany w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej, przekazany został do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 16.01.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 9471. Brak informacji o dalszym jego losie.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 77.

GŁOMBICA JERZY,
Więzień w KL Auschwitz nr E-9057.
Urodzony 19.09.1922 r. w Niedobczycach k.Rybnika. Po aresztowaniu, przetransportowany do KL Auschwitz. Brak daty zarejestrowania w obozowej ewidencji, jednak otrzymał numer więźnia wychowawczego (Erziehungshäftling) E-9057. Zwolniony z obozu 17.12.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 1050.

GŁOMBIK ALOJZY,
Więzień więzienia w Rybniku.
Urodzony 19.06.1897 r., mieszkaniec Rybnika, rzeźnik. Były powstaniec - uczestnik trzeciego powstania śląskiego, członek Związku Powstańców Śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej 12.09.1939 r. był więziony w Rybniku, a na skutek sadystycznych przesłuchań, zmarł w tym więzieniu 16.09.1939 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 56.

GNIOŹDZIORZ PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz nr 127870.
Urodzony 30.06.1913 r. w Czuchowie pow. rybnicki. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 7.07.1943 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 127870. Wypis z dnia 12.08.1944 r. wskazuje na przeniesienie go do innego obozu. Brak innych informacji o losie tego więźnia.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 360.

GOCZOK ANTONI,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 11.12.1899 r., mieszkaniec Rybnika, robotnik. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, członek Związku Powstańców Śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Mauthausen, gdzie zginął w 1940 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 56; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

GODULA FRANCISZEK
Więzień więzienia w Rybniku, w Katowicach.
Urodzony 5.03.1920 r. w Mszanie k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki, murarz z zawodu. Zmuszony w czasie okupacji hitlerowskiej do odbywania służby w wojsku niemieckim, więc podczas urlopu w domu dokonał samookaleczenia. Policja badająca przyczynę jego nie stawienia się w jednostce wojskowej, ustaliła że okaleczenie spowodowane było "... chęcią uniknięcia dalszej służby wojskowej". Został aresztowany i przekazany wpierw do wiezienia w Rybniku, a następnie przetransportowany do więzienia w Katowicach gdzie 25.08.1944 r. wykonano zasądzoną karę śmierci - przez ścięcie na gilotynie. Ciało zostało przewiezione do KL Auschwitz i spalone w krematorium.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Franciszka Wala i nauczycielki Wandy Sitek).

GOGLA TEOFIL,
Więzień więzienia w Katowicach.
Mieszkaniec Rybnika. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, został przetransportowany do więzienia w Katowicach - gdzie po wyroku skazującym miał być zgilotynowany. Wyrok ten zmieniono jednak na karę osiemiu lat ciężkiego więzienia. Brak informacji gdzie karę tę odsiadywał i o dalszym jego losie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GOJNY WILHELM,
Więzień więzienia w Katowicach.
Mieszkaniec Rybnika. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, więziony był w więzieniu w Katowicach i tam zgilotynowany.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GOLISZ MARTA,
Więźniarka obozu przejściowego w Lyskach.
Mieszkanka Wodzisławia Śl. Aresztowana wraz z mężem Wiktorem w drugiej połowie 1942 r. i osadzona w obozie przejściowym Polenlager nr 56 w Lyskach. Brak dokładniejszych informacji o dalszych jej losach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GOLISZ WIKTOR,
Więzień obozu przejściowego w Lyskach.
Mieszkaniec Wodzisławia Śl. Aresztowany wraz z żoną Martą w drugiej połowie 1942 r. i osadzony w obozie przejściowym Polenlager nr 56 w Lyskach. Brak dokładniejszych informacji o dalszych losach tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GOLUS JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz nr 787, w KL Sachsenhausen.
Urodzony 24.11.1919 r. w Rydułtowach pow. rybnicki. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej, przetransportowany został do KL Auschwitz i zarejestrowany 20.06.1940 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 787. Dnia 29.10.1944 r. przeniesiony był do KL Sachsenhausen. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozach, w których przebywał, przeżył i doczekał się wyzwolenia przez wojska amerykańskie w dniu 22.04.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 27.

GOŁĄBEK ALBERT,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 21.10.1904 r. w Ligocie Tworkowskiej pow. rybnicki. Drogomistrz z zawodu. Były powstaniec - uczestnik trzeciego powstania śląskiego. Aresztowany w marcu 1942 r. i przekazany do KL Mauthausen. Z obozu tego został wyzwolony przez wojska amerykańskie 5.05.1945 r. Do domu wrócił w lipcu 1945 r. Został sołtysem w Ligocie Tworkowskiej, potem prezesem spółdzielni.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Karola Kozuba), skor. 7; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

GOŁĄBEK WOJCIECH,
Więzień w KL Auschwitz, w KL Mauthausen.
Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany został w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Auschwitz, a następnie do KL Mauthausen. Brak dokładniejszych informacji o losie tego więźnia.
Bibliografia: I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 274.

GOMOLA AUGUSTYN,
Więzień w KL Dachau, w KL Mauthausen-Gusen.
Mieszkaniec gminy Pstrążna pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Został aresztowany 2.05.1040 r. i przekazany do KL Dachau, a następnie do KL Mauthausen-Gusen. Brak jest dokładniejszych danych o losach tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

GOMOLA DOMINIK,
Więzień w KL Gross-Rosen, w KL Buchenwald.
Urodzony 11.05.1919 r. w Grodzisku pow. Strzelce Opolskie. Aresztowany w 1942 r. i przekazany do KL Gross-Rosen, a stamtąd do KL Buchenwald. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozach, w których przebywał, przeżył i doczekał się wyzwolenia przez wojska amerykańskie 11.04.1945 r. Po powrocie do domu z obozowej tułaczki osiedlił się na stałe w Rybniku-Boguszowicach. Pracownik PKP w Rybniku, a następnie do emerytury pracownik kop. "Jankowice" w Boguszowicach.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 56;

GORGOŃ FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Berlinie, w KL Sachsenhausen, w KL Mauthausen, podobozu Ebensee.
Urodzony 24.01.1891 r. w miejscowości Zwonowice w pow. rybnickim, mieszkaniec tejże miejscowości. Aresztowany 30.09.1939 r. po powrocie z kampanii wrześniowej. Powodem aresztowania było doniesienie do gestapo przez przedwojennych zwolenników Hitlera, że wyśmiewał Hitlera jako "Freitera" i lichego malarza pokojowego. Zarzucano mu także, że dnia 25.08.1939 r. jako strażnik graniczny, strzelał do niemieckich obywateli. Przetransportowano go do centrali gestapo w Berlinie przy Prinz-Albert-Strase gdzie przez osiem tygodni był przesłuchiwany i torturowany. Następnie 15.11.1939 r., przekazany został do KL Sachsenhausen, a 30.09.1943 r. do KL Mauthausen i stamtąd do podobozu w Ebensee, gdzie przebywał od 4.10.1943 r. do wyzwolenia 6.05.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; także artykuł z tygodnika "NOWINY" Nr 47 (474) z dn. 1.11.1964 r. s. 6.

GOSZYC ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 136226, w KL Mauthausen nr 52729.
Urodzony 28.11.1923 r. w miejscowości Pniówek k.Jastrzębia pow. rybnicki, zamieszkały w Pniówku. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej, przetransportowany został do KL Auschwitz i zarejestrowany 9.08.1943 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 136226. Następnie, przeniesiony w lutym 1944 r. do KL Mauthausen i tam zarejestrowany jako więzień nr 52729. Mimo potwornych warunków jakie panowały w obozie przeżył i doczekał się wyzwolenia obozu przez wojska amerykańskie w dniu 5.05.1945 r. Z obozu repatriacyjnego w Linz powrócił do domu w 1946 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 375;

GOSZYC BERNARD,
Więziony w więzieniu w Łodzi.
Urodzony w 1928 r. syn Józefa i Wiktorii, zamieszkały w Pniówku. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej. Ponieważ był osobą młodocianą, przekazany został do obozu dla młodocianych w Łodzi. Doczekał się wyzwolenia przez armię radziecką w marcu 1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, skor. 5.

GOSZYC JADWIGA TERESA,
Więźniarka więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 54308.
Urodzona ok. 1920 r. w miejscowości Pniówek k.Jastrzębia pow. rybnicki, zamieszkała w Pniówku, córka Józefa i Wiktorii. Harcerka z Hufca ZHP w Wodzisławiu - Chorągiew Śląska ZHP. Ukończyła gimnazjum w Żorach i dwuletnie Liceum u Sióstr Urszulanek w Rybniku. Pomagała w gospodarstwie rodziców. Naukę kontynuowała do czasu aresztowania w 1939 r. Od początku okupacji hitlerowskiej należała do organizacji konspiracyjnej Inspektoratu Służby Zwycięstwu Polski - ZWZ/AK Rejon Rybnik. Po rozbiciu siatki wywiadowczej "Augusta", gestapo urządziło 20.06.1943 r. obławę w domu Goszyców. Ojciec i brat Wojciech - partyzant w oddz. "Wędrowiec" - zostali zastrzeleni w pobliżu domu, natomiast matkę, Jadwigę, jej siostrę Bronisławę, brata Alojzego i Stanisława, przewieziono do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Po sadystycznych przesłuchaniach, dnia 9.08.1943 r. przetransportowani zostali do KL Auschwitz. Jadwiga otrzymała numer obozowy 54308, lecz dnia 25.01.1944 r. zmarła na tyfus. Najmłodszego brata Bernarda wywieziono do obozu dla młodocianych w Łodzi, matka z córką Bronisławą i synami przeżyli w obozie.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 375, 573; Zbiory J. Delowicza (s. 51 poz 198 wg Marii Weberowej.) , skor. 5.

GOSZYC JÓZEF (ojciec),
Zastrzelony obok własnego domu.
Urodzony 24.04.1887 w miejscowości Pniówek k. Jastrzębia pow. rybnicki, zamieszkały w Pniówku. Kolejarz z zawodu. Brał udział w pierwszej wojnie światowej, w trzech powstaniach śląskich, w akcji plebiscytowej. Po przyłączeniu Górnego Śląska pracował w PKP - początkowo jako dyżurny ruchu na stacji w Bziu, a później jako naczelnik stacji. Był członkiem Związku Powstańców Śląskich i prezesem Związku Ochrony Kresów Zachodnich. Dnia 1.09.1939 r. przed nacierającą armią hitlerowską uchodził na wschód z całą rodziną i dotarł za Lwów. Stamtąd jednak zawrócił i w Bziu zjawił się 30.09.1939 r. Na początku grudnia 1939 r. otrzymał wezwanie by stawić się na posterunku niemieckiej policji, jednak nie zgłosił się i zaczął się ukrywać. Gdy jednak gestapowcy w poszukiwania syna Wojciecha przybyli do domu jego rodziców, wpierw zastrzelili Wojciecha, który zaskoczony widokiem gestapowców próbował uciekać. Józef (ojciec) także przebywający wówczas w domu, a ukrywający się od dłuższego czasu, również podjął próbę ucieczki przez okno. Oddane przez gestapowców strzały w jego kierunku, dosięgły go i zginął na miejscu.
Postscriptum!
Gdy zastrzeleni zostali Józef - ojciec i Wojciech - syn, w międzyczasie nadjechały dwie ciężarówki i gestapowcy kazali pozostałym zrozpaczonym członkom rodziny wejść na skrzynie załadowcze samochodów - matce, córkom oraz synom. Odwieziono ich do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Matkę z córkami umieszczono w Mysłowicach w jednym bloku, natomiast Alojzego i Stanisława w drugim. Bernarda umieszczono w celi dziecięcej. Po sześciu tygodniach przesłuchiwań odwieziono wszystkich do KL Auschwitz. Bernarda przetransportowano do obozu dla młodocianych w Łodzi. Stanisław po zarejestrowaniu w obozowej ewidencji przydzielony był do komanda murarzy. W październiku 1944 r. przeniesiony został do KL Oranienburg-Sachsenhausen. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność - wrócił do domu 11.10.1945 r.)
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GOSZYC MAKSYMILIAN,
Więzień w KL Dachau.
Zamieszkały w Pniówku, były uczeń Gimnazjum im. K. Miarki w Żorach. Już od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej zaangażował się w działalność organizacji Konspiracyjnej ZWZ. Został w związku z tą działalnością aresztowany i przekazany do KL Dachau, skąd zwolniono go 12.06.1941 r.
Bibliografia: J. Delowicz "Żory - ludzie i wydarzenia", rok 1999, s. 87.

GOSZYC STANISŁAW,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 136227, w KL Sachsenhausen.
Urodzony 2.12.1926 r. w miejscowości Pniówek k.Jastrzębia pow. rybnicki, syn Józefa i Wiktorii, zamieszkały w Pniówku. Za przynależność do organizacji konspiracyjnej, został aresztowany 20.06.1943 r. Wpierw przetransportowany był do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a stamtąd przekazany został do KL Auschwitz i zarejestrowany 9.08.1943 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 136227. Następnie, przeniesiony do KL Sachsenhausen gdzie doczekał się wyzwolenia w dniu 2.05.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 375; PMA-B Ankieta z dn. 8.08.1967 r. (sygn. Mat./6301, nr inw. 151362); Zbiory J. Delowicza, skor. 5.

GOSZYC WIKTORIA,
Więźniarka więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 54309, w KL Ravensbrück.
Urodzona w 1886 r., żona Józefa, matka: Bronisławy, Teresy, Stanisława, Wojciecha i Bernarda, zamieszkała w Pniówku. Aresztowana ze swoimi dziećmi, po pobycie w więzieniu śledczym (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, przekazana została do KL Auschwitz i zarejestrowana jako więźniarka nr 54309. Po jakimś czasie przetransportowana była do KL Ravensbrück, skąd po interwencji Szwedzkiego Czerwonego Krzyża wyjechała w marcu 1945 r. do Szwecji. Do domu wróciła 18.10.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, skor. 5; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

GOSZYC WOJCIECH,
Zastrzelony przy domu rodziców.
Urodzony 6.04.1916 r., syn Józefa i Wiktorii, zamieszkały w Pniówku. Brał udział w kampanii wrześniowej w 73 pułku piechoty z Katowic. Dostał się do niewoli niemieckiej - z której uciekł w listopadzie 1939 r. Przed wojną miał sklep w Goczałkowicach. Podczas okupacji ukrywał się u krewnych w różnych miejscach. Wiosną 1940 r. wstąpił do organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK i był łącznikiem z dowództwem w Pszczynie. Do organizacji wciągnął także ojca. Niestety, w 1943 r. przez konfidentów organizacja została zdekonspirowana i jej członkowie aresztowani. Dnia 20.06.1943 r. gestapo pojechało po Wojciecha do jego rodziców w Bziu, gdyż wszystko na to wskazywało, że tam powinien przebywać. Gdy więc gestapowcy stanęli przed Wojciechem, przypuszczając że chce podjąć próbę ucieczki, oddali w jego kierunku dwa strzały. Strzały okazały się śmiertelne - Wojciech padł martwy w obrębie domu rodziców.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, skor. 5.

GÓRKA JERZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 47703.
Urodzony 17.12.1912 r. w Czerwionce pow. rybnicki, syn Józefa i Marii z d. Polok, mieszkaniec Wielopola k.Rybnika. Po aresztowaniu, przekazany do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany został 17.07.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 47703. Zginął 5.09.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 28404/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 18:35, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Körperschwäche" (katar/nieżyt jelit przy osłabieniu fizycznym).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 198; PMA-B "Księga zgonów", t. 19, s. 1346, nr id. 26732.

GÓRKA MAGDALENA,
Więźniarka w KL Auschwitz-Birkenau, w KL Ravensbrück.
Urodzona 25.05.1916 r., mieszkanka Wielopola k.Rybnika. Aresztowana w 1943 r. i przekazana do KL Auschwitz, zaś 24.07.1944 r. wywieziona do KL Ravensbrück. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżyła i odzyskała się wolność.
Bibliografia: J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s.177; Pamiętnik Stefani Kaszubowej-Łegowskiej.

GÓRNY RUDOLF,
Więzień więzienia w Cieszynie, w KL Dachau, w KL Mauthausen-Gusen.
Urodzony 29.03.1908 r. w Krzeszowicach na Zaolziu. Został aresztowany 22.04.1940 r. za działalność w kręgach polonijnych Zaolzia. Przebywał w więzieniu w Cieszynie, następnie w KL Dachau i później przeniesiony do KL Mauthausen-Gusen. Mimo ciężkich warunków obozowych w jakich przebywał, doczekał się wyzwolenia 5.05.1945 r. przez wojska amerykańskie. Po wojnie osiedlił się w Pszowie pracując w Spółdzielni Handlowej. Zmarł w 1973 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza, skor. 10; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

GRABIEC ERYK,
Więzień więzienia w Rybniku, w Katowicach.
Urodzony 11.03.1912 r. w Biertułtowach k.Radlina pow. rybnicki. Z zawodu drogomistrz. Był komendantem młodzieży powstańczej. W 1935 r. ożenił się z Elżbietą z d. Szulik. Przed wybuchem drugiej wojny światowej został ewakuowany na wschód, skąd wrócił do domu w listopadzie 1939 r. W 1940 r. zaangażował się w działalność ruchu oporu. Zajmował się między innymi pomocą żywnościową dla ofiar terroru hitlerowskiego. Na skutek denuncjacji musiał się ukrywać w miejscowości Suszec k.Pszczyny. W tej jednak miejscowości miała miejsce większa akcja sabotażowa i podczas poszukiwania jej sprawców, i on przez przypadek został aresztowany dnia 10.04.1942 r. Po przewiezieniu na gestapo do Rybnika, stwierdzono, że aresztowano osobę poszukiwaną za działalność w ruchu oporu na terenie Radlina w pow. rybnickim. Skatowany został przewieziony wpierw na opatrzenie ran do szpitala w Rybniku, a następnie przekazano go do więzienia w Katowicach gdzie 13.06.1942 r. został zgilotynowany
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Marii Weiner i Elżbiety Grabiec).

GRABIEC LEON,
Więzień więzienia Montelupich w Krakowie, w KL Auschwitz, w KL Mauthausen.
Urodzony 5.07.1911 r. w Turzy k.Wodzisławia Śl., z zawodu organista. Miał zamiar studiować teologię więc udał się do Seminarium Duchownego do Przemyśla gdzie istniało Salezjańskie Seminarium a przy nim i szkoła nauki gry na organach. Wkrótce jednak zrezygnował z teologii, aby poświęcić się zawodowi organisty. Ukończył tą szkołę w 1930 r., rozpoczynając pracę jako organista przy kościele parafialnym w Tarnowskich Górach, i tam zastał go wybuch drugiej wojny światowej. 1.09.1939 r. uchodził na wschód, ale wrócił do Tarnowskich Gór w październiku 1939 r., a stamtąd udał się do rodzicow w Turzy. Nie zameldował się według obowiązujących zarządzeń na posterunku policji, ale też nie pokazywał się w publicznych miejscach. W kwietniu 1940 r. razem z bratem udał się do Guberni - do Krakowa, gdzie zaangażował się w działalność organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Jego szczególnym zadaniem było przemycanie ze Śląska do Guberni - Polaków zagrożonych aresztowaniem lub zaciągnięciem do niemieckiego wojska. Aresztowany został w Krakowie w marcu 1942 r. podczas łapanki. Był przetrzymywany w wiezieniu Montelupich a następnie przekazany do KL Auschwitz, skąd w niedługim czasie przekazany został do KL Mauthausen. Zginął w KL Mauthausen 19.07.1942 r. W akcie zgonu uzasadniono jego śmierć "osłabianym obiegiem krwi".
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją siostry - Zyty Kozubskiej z d. Grabiec), skor. 9.

GRANIECZNY PIOTR,
Więzień w KL Auschwitz nr 20137.
Urodzony 1.07.1883 r. w Krzanowicach w pow. raciborskim, syn Andrzeja i Joanny z d. Smołka, mieszkaniec Krzanowic pow. raciborski. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 21.08.1941 r. jako więzień nr 20137. Zginął 16.07.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 15313/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 16:10, określenie przyczyny zgonu to "Herzwassersucht" (puchlina wodna serca).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 11, s. 297, nr id. 13825.

GREINER WINCENTY,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 5.11.1885 r. w Przegędzy pow. rybnicki, syn Franciszka i Franciszki z d. Kuśka, mieszkaniec Rybnika-Ligoty. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, działacz społeczno-polityczny. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 11.08.1941 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 1229/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 1:00, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Körperschwäche" (nieżyt/katar jelit przy wyczerpaniu organizmu).
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 58; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 1227, nr id. 68593; Zbiory J. Delowicza.

GREŃ KAROL,
Więzień obozu - brak informacji dot. miejsca.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, działacz społeczny. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, przekazany został do obozu koncentracyjnego. Brak jest informacji o nazwie obozu do jakiego się dostał. Nieznane są dalsze losy tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B oraz w kartotece więźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

GRIM ANTONI,
Więzień w KL Auschwitz nr 6076.
Urodzony 4.05.1915 r. w Gołkowicach pow. rybnicki, mieszkaniec wioski Pogrzebień pow. rybnicki. Aresztowany 2.03.1940 r. przy poborze wojskowym za odmowę podpisania volkslisty. Przekazany został do KL Auschwitz i tam zarejestrowany 8.11.1940 r. jako więzień nr 6076. Dostał się na blok III sala 8, gdzie zetknął się z więźniami: hrabią Sobieszczańskim spod Warszawy, prof. Olszewskim z Zakopanego, Aleksandrem Zawadzkim (warszawskim tramwajarzem w obozie wykonującym zawód brukarza). Przebywał w obozie w okresie od 8.11.1940 do 31.08.1943 r. (zwolniony z obozu w wyniku starań rodziny).
Postscriptum: Po powrocie z obozu przekazał wstrząsającą relację o śmierci więźnia Zawadzkiego, który został zamordowany przez współwięźniów posądzony o przywłaszczenie kromki chleba. Zawadzkiego uśmiercono przez zadeptanie w sali w której przebywał.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 53; Zbiory J. Delowicza.

GROBOSZ FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 47700.
Urodzony 15.12.1902 r. w Paruszowcu k.Rybnika, syn Augusta i Ludwiny z d. Kluszczyk, mieszkaniec Rybnika-Ligoty. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany 13.06.1942 r. i przewieziony najprawdopodobniej wpierw do wiezienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a po przesłuchaniach przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 17.07.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 47700. Zginął 25.09.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 33081/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 20:00, określenie przyczyny zgonu to "Herzwassersucht" (puchlina wodna serca).
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 198; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 57; PMA-B "Księga zgonów", t. 23, s. 77, nr id. 31270; Zbiory J. Delowicza.

GRODOŃ-STAJER BRONISŁAWA,
Więzień w KL Auschwitz nr 39504.
Urodzona 3.11.1918 r. w Rybniku. Aresztowana została 12.02.1943 r. za działalność w konspiracyjnej organizacji ZWZ/AK. Transportem zbiorowym 13.02.1943 r. była przewieziona do KL Auschwitz I (obóz macierzysty) i przetrzymywana w okresie śledztwa w bloku nr 2. Po śledztwie przekazaniu 27.03.1943 r. na pobyt w obozie i zarejestrowana jako więźniarka nr 39504. Zwolniona z obozu w kwietniu 1944 r. dzięki staraniom rodziny.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 545; PMA-B Ankieta z dn. 20.06.1973 r. (sygn. Mat./9508, nr inw. 159641); Informacje rodziny Stajer - Krystyny i Eugeniusza Malcherków.

GROMOTKA FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Katowicach.
Urodzony 29.07.1888 r., mieszkaniec Pszowa pow. rybnicki. Urzędnik w kop. "Anna" w Pszowie. Współorganizator POW Górnego Śląska w Pszowie, były powstaniec - uczestnik drugiego i trzeciego powstania śląskiego. Aresztowany we wrześniu 1939 r., więziony w więzieniu w Katowicach i tam dnia 4.03.1943 r. zgilotynowany wraz z trzynastoma innymi Polakami.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRUCA TEODOR,
Więzień w KL Buchenwald.
Mieszkaniec Chwałowic k.Rybnika, nauczyciel, harcerz. Aresztowany 11.04.1940 r. i skazany na pobyt w KL Buchenwald. Przeżył w ciężkich warunkach egzystencji obozowej i doczekał się 11.04.1945 r. wyzwolenia przez wojska amerykańskie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRUSZCZYK ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 10164.
Urodzony 2.06.1882 r. w miejscowości Godula pow. bytomski, syn Izydora i Julii z d. Plichta, mieszkaniec Rybnika-Smolna. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich, walczył m.in. na Górze Św. Anny. Pracował jako naczelnik poczty w Rydułtowach i Rybniku. Został aresztowany przez denuncjację nieprzyjaznego sąsiada. Przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany był w obozowej ewidencji 1.02.1941 r. jako więzień nr 10164. Zginął 27.01.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 528/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 9:25, określenie przyczyny zgonu to "Gehirnschlag" (udar mózgu).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 79; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 528, nr id. 2160.

GRUSZCZYK DITMAR,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 7659.
Urodzony 27.11.1913 r. w Biertułtowach k.Radlina pow. rybnicki, syn Pawła i Berty z d. Baranek, mieszkaniec Radlina pow. rybnicki. Przed wojną był zawodowym podoficerem Wojska Polskiego, służył w 4 pp. w Kielcach. Brał udział ze swoim pułkiem w kampanii wrześniowej. Do domu wrócił w grudniu 1939 r. i od razu też zaangażował się w działalność ruchu oporu. Gdy doszedł do wniosku że jest śledzony, przeniósł się do krewnych zamieszkałych w Żorach oraz Roju i u nich urządził sobie kryjówkę. W kryjówce tej gromadził broń, przechowywał antyhitlerowskie ulotki, prowadził szkolenie dywersantów. Do podziemnej organizacji wciągnął także brata Ottona. Niestety, feralnego dnia 18.12.1940 r. przyjechał do rodziny do Biertułtów i nad ranem o godz. 4:30 został aresztowany wraz z rodziną tj. ojcem Pawłem, braćmi Oswaldem, Ottonem, siostrą Salomeą, bratową Zofią oraz ich współlokatorami z budynku: Adamem Pysznym z synem Aleksym. Wszystkich aresztowanych odwieziono do więzienia w Rybniku. Mężczyzn wywieziono z gestapo w Rybniku - dnia 19.12.1940 r. do KL Auschwitz gdzie Ditmar zarejestrowany był w obozowej ewidencji jako więzień nr 7659. Zginął w obozie 19.02.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 1346/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 6:30, określenie przyczyny zgonu to "Lungentuberkulose" (gruźlica płuc).
W Rybnickim więzieniu nadal przebywała Salomea i żona Engelberta - Zofia, którą po jakimś czasie zwolniono do domu.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 68; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 1346, nr id. 2978; Zbiory J. Delowicza (relacja Oswalda Gruszczyka).

GRUSZCZYK OSWALD,
Więzień w KL Auschwitz nr 7658, w KL Mauthausen nr 117783.
Urodzony 1.08.1917 r. w Biertułtowach k.Radlina pow. rybnicki, syn Pawła i Berty z d. Baranek, mieszkaniec Radlina pow. rybnicki. Absolwent żorskiego gimnazjum w 1938 r. Przed wojną zatrudniony jako praktykant biurowy w kop. "Emma" (obecnie kop. "Marcel") w Radlinie. W okresie okupacji pracował jako robotnik w firmie niemieckiej, lecz nie angażował się w działalność konspiracyjną. Niemniej, wraz z ojcem i braćmi został aresztowany 18.12.1940 r. pod zarzutem spiskowania przeciwko Rzeszy niemieckiej. Przetransportowany tego samego dnia do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany był w obozowej ewidencji jako więzień nr 7658. Zatrudniony był w komandzie "Rollkommando" - przy przewożeniu na platformie (ciągniętej przez dziesięciu więźniów) wapna, cementu, cegieł gruzu, węgla, koksu, piasku. Przeżył w obozie do końca jego funkcjonowania. Uczestniczył w ewakuacji więźniów w "marszu śmierci" z Oświęcimia przez Pszczynę, Jastrzębie - do Wodzisławia Śl. i dalej wagonami towarowymi do KL Mauthausen gdzie Oswald zarejestrowany został jako więzień nr 117783. Stamtąd przeniesiony do podobozu w miejscowości Melk, a 15.04.1945 r. przekazano go do podobozu w Ebensee i tam doczekał się wyzwolenia obozu 5.05.1945 r. przez wojska amerykańskie. Wrócił do domu z obozowej tułaczki w dniu 4.08.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 68; Zbiory J. Delowicza (relacja Oswalda Gruszczyka); J. Delowicz "Żory - ludzie i wydarzenia", rok 1999, s. 86.

GRUSZCZYK OTTO,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 7655.
Urodzony 18.11.1903 r., syn Pawła i Berty z d. Baranek, mieszkaniec Radlina pow. rybnicki. Pracował w kop. "Emma" w Radlinie jako zawodowy strażak. W okresie okupacji hitlerowskiej został zwolniony z pracy i pozostawał bezrobotny do czasu zatrudnienia w niemieckiej firmie prowadzącej roboty wyładunkowe w kop. "Emma". Zaangażował się w działalność ruchu oporu - wciągnięty do konspiracji przez brata Ditmara. Aresztowany, przewieziony został wraz z ojcem i braćmi do więzienia w Rybniku, a następnie do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany był jako więzień nr 7655. Zmarł w tym obozie po sześciu miesiącach na zapalenie płuc 24.06.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Oswalda Gruszczyka); W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

GRUSZCZYK PAWEŁ,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz.
Urodzony 25.06.1870 r. w Biertułtowach k.Radlina pow. rybnicki, mieszkaniec Radlina pow. rybnicki. Był górnikiem w kop. "Rymer" w Niedobczycach i jeszcze przed pierwszą wojną światową dał się poznać jako wielki spełecznik na terenie Biertułtów. W okresie plebiscytu aktywnie włączał się w działalność plebiscytową. W jego domu gromadzono broń, która służyła kampanii biertułtowskiej podczas trzeciego powstania śląskiego. W 1925 r. przeszedł na emeryturę. Aresztowany 18.12.1940 r. nad ranem o godz. 4:30 (wraz z synami), pod zarzutem działalności w organizacji konspiracyjnej, przewieziony został do wiezienia w Rybniku gdzie poddany był sadystycznemu śledztwu. Po jakimś czasie przekazano go do KL Auschwitz gdzie zginął 28.03.1941 r.
Postscriptum: Nie można pominąć heroizmu jaki okazała przed hitlerowcami Berta Gruszczyk - żona Pawła i matka Salomei, Engelberta, Oswalda, Ditmara, Ottona. Otóż, gdy mąż i synowie przebywali w KL Auschwitz, a Córka w więzieniu w Katowicach, została wezwana na Gestapo i pytana czy wychowując swoje dzieci w polskim duchu wie jaki im los zgotowała, ona z dumą odpowiedziała: "...wiem gdzie są moje dzieci, wiem jaki los ich czeka, ale mimo wszystko, gdybym jeszcze raz miała je wychowywać, też bym je w takim duchu wychowywała". Berta Gruszczyk zmarła 28.05.1946 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Oswalda Gruszczyka); W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

GRUSZCZYK SALOMEA,
Więźniarka więzienia w Rybniku, w Katowicach, w Bytomiu.
Urodzona w 1915 r., córka Pawła i Berty z d. Baranek, mieszkanka Radlina pow. rybnicki. Wraz z rodzicami i braćmi aresztowana i więziona w Rybniku i po roku zwolniona (23.03.1941 r.). Została jednak ponownie aresztowana 21.08.1944 r. i przekazana do wiezienia w Katowicach, a stamtąd do więzienia w Bytomiu. W styczniu 1945 r. podczas transportu ewakuacyjnego udało jej się uciec i do chwili wyzwolenia Biertułtów tj. do 27.03.1945 r. ukrywała się u krewnych.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Oswalda Gruszczyka).
GRUSZCZYK ZOFIA,
Więźniarka wiezienia w Rybniku.
Urodzona w 1905 r., synowa Pawła i Berty Gruszczyków, mieszkanka Radlina pow. rybnicki. Aresztowana wraz z całą rodziną i więziona przez trzy miesiące w więzieniu w Rybniku, następnie zwolniona. Brak bliższych informacji o jej losie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRUSZKA AUGUSTYN,
Więzień w KL Auschwitz.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki, były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany 17.12.1940 r. i przekazany do KL Auschwitz. Zginął w tym obozie 17.03.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

GRUSZKA JÓZEF,
Więzień więzienia w Rybniku.
Mieszkaniec wioski Adamowice w pow. rybnickim. Aresztowany już w pierwszym dniu okupacji hitlerowskiej i więziony w Rybniku do 1.04.1940 r. Nieznany jest jego los po zwolnieniu z więzienia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRUSZKA STANISŁAW,
Więzień więzienia w Rybniku.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki, były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany 7.10.1939 r. i przetrzymywany przez dłuższy czas w więzieniu w Rybniku. Po jakimś czasie został zwolniony do domu. Brak innych informacji o jego losie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRYCMAN JERZY,
Więzień więzienia w Rybniku.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Student. Bardzo aktywny działacz Związku Harcerstwa Polskiego w miejscu zamieszkania. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przetrzymywany w więzieniu w Rybniku gdzie zginął zamęczony podczas przesłuchań.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRYCMAN JERZY,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Dachau nr 12430, w KL Oranienburg nr 30423.
Urodzony 23.04.1905 r. w Turzyczce k. Wodzisławia Śl., mieszkaniec Jedłownika k.Wodzisławia Śl. Pracował jako górnik w kop. "Emma" w Radlinie tak przed wojną jak i krótko potem. Któregoś wieczoru, wracając z pracy, wstąpił do gospody gdzie siedziało kilku rozweselonych polaków i śpiewali polskie piosenki. Ktoś doniósł o tym na policję i wskazał że śpiewającym był także Grycman. Po aresztowaniu został przekazany wpierw do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a stamtąd do KL Dachau gdzie zarejestrowany był jako więzień nr 12430. Z Dachau przekazano go do KL Oranienburg i tam był więźniem nr 30423. Został zwolniony z obozu 31.10.1940 r. dzięki staraniom żony. Po powrocie do domu, otrzymał pracę w kop. w Czechosłowacji gdzie pracował do zakończenia wojny. Po wojnie, pracował w Rybnickim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego jako konwojent, a po założeniu w Jedłowniku Gminnej Spółdzielni był jej długoletnim prezesem. Od 1955 r. do śmierci w 1960 r. był Przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej w Wodzisławiu. Zmarł na zawał serca 6.07.1960 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją żony Gertrudy Grycman), skor. 6.

GRYCMAN JULIAN,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Dachau. Przeżył w obozie do ostatnich dni jego funkcjonowania - wyzwolony 29.04.1945 r. przez wojska amerykańskie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRZEGORZ JADWIGA,
Więźniarka w KL Auschwitz.
Aktywna działaczka Związku Harcerstwa Polskiego w Rybniku. Od początku okupacji działała w ruchu oporu - w szeregach Polskiej Organizacji Powstańczej, a po jej dekonspiracji - w organizacji ZWZ. Prowadziła punkt kontaktowy Inspektoratu ZWZ w Rybniku. Aresztowana została 18.12.1940 r. i przekazana na pobyt w KL Auschwitz gdzie zginęła w 1943 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 59; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 210; Zbiory J. Delowicza (relacja Marii Weber.).

GRZEGORZEK JÓZEF,
Więzień w KL Dachau.
Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Po aresztowaniu w pierwszych tygodniach okupacji hitlerowskiej przekazany do KL Dachau. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność - wyzwolony przez wojska amerykańskie 29.04.1945 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37.

GRZEGORZYCA ALBERT,
Więzień obozu koncentracyjnego (prawdopodobnie KL Dachau).
Mieszkaniec Czerwionki w pow. rybnickim. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej i przekazany do obozu koncentracyjnego - prawdopodobnie do KL Dachau. Brak informacji o dalszych losach tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GRZEGORZYCA WOJCIECH,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 3.06.1895 r., mieszkaniec Czuchowa k.Dębieńska pow. rybnicki. Górnik kop. "Dębieńsko". Były powstaniec - uczestnik trzeciego powstania śląskiego. W roku 1939 brał udział w walkach granicznych z Freikorpusem. Został aresztowany 12.04.1940 r. i przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął w kilka miesięcy po aresztowaniu (29.11.1940 r.).
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

GRZESICZEK KATARZYNA z d. ZDZIEBŁO,
Więźniarka w KL Ravensbrück.
Urodzona 23.11.1912 r. w Jastrzębiu, mieszkanka Jastrzębia pow. rybnicki. Pracowała w gospodarstwie rodziców. Aresztowana 13.08.1944 r. za propolską postawę i udzielanie pomocy polakom - członkom AK. Została przekazana do KL Ravensbrück. Mimo potwornych warunków jakie panowały w obozie, przeżyła i odzyskała wolność - wyzwolona przez wojska rosyjskie w kwietniu 1945 r. Wróciła szczęśliwie do domu w maju 1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Katarzyny Grzesiczek i Anny Zdziebło), skor. 5.

GRZESIEWSKI STANISŁAW pseud. Adam,
Więzień więzienia w Rybniku, we Wrocławiu, w KL Gross-Rosen.
Urodzony 21.09.1901 r. w Wanne - Westfalia, mieszkaniec Biertułtów k.Radlina pow. rybnicki. Rodzice zawędrowali do Westfalii z poznańskiego w poszukiwaniu pracy. Dziewiętnastoletni Stanisław bez rodziców w 1919 r. wrócił do wolnej Polski i wstąpił do Wojska Polskiego służąc jako zawodowy podoficer. W 1922 r. był w oddziałach WP które zajęły przyznaną Polsce część Górnego Śląska. W 1923 r. przeszedł do służby w Wojsku Ochrony Pogranicza, ale po dwóch latach zrezygnował ze służby wojskowej i podjął pracę jako księgowy w kop. "Ignacy" w Niewiadomiu. W 1935 r. ożenił się z Marią z d. Oleś. Dnia 15.09.1939 r. został aresztowany wraz z żoną pod zarzutem nielegalnego posiadania broni. Ponieważ jednak rewizje w ich domu nie potwierdziły zarzutu, zostali zwolnieni z więzienia. Drugi raz aresztowano go 7.03.1940 r. i przebywał w więzieniu w Rybniku do 28.03.1940 r. (zwolniony na skutek starań żony). W maju 1940 r. wysłany został przez Arbeitsamtu w Wodzisławiu Śl. do pracy przymusowej we Wrocławiu w fabryce paszy dla zwierząt. Wstąpił w tym mieście do organizacji konspiracyjnej ZWZ. Zadaniem organizacji było gromadzenie materiałów wybuchowych, zbieranie informacji o garnizonach niemieckich, lotniskach wojskowych, fabrykach produkcji dla wojska i o wojskowych transportach kolejowych. 5.06.1942 r. w związku z denuncjacją miały miejsce masowe aresztowania członków organizacji. Stanisław po aresztowaniu został przekazany do więzieniu we Wrocławiu gdzie przeszedł przesłuchiwania z torturami, a następnie przekazany do KL Gross-Rosen gdzie zginął 1.02.1943 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Marii Grzesiewskiej-Wojciechowskiej).

GRZESIK LEON pseud. Lisek,
Więzień więzienia Montelupich w Krakowie, w KL Auschwitz nr 715.
Urodzony 20.02.1917 r. w Grzegorzewiczach k.Raciborza. W kwietniu 1922 r. wraz z rodzicami przyprowadził się do Rybnika. W 1929 r. wstąpił do rybnickiego gimnazjum i ukończył je w 1937 r. W tym też roku ochotniczo przeniósł się na podchorążówkę do Cieszyna. Po odbyciu służby wojskowej, chciał studiować na politechnice, lecz stan majątkowy rodziców nie pozwalał na to, więc podjął pracę biurową w Urzędzie Skarbowym w Bielsku, gdzie pracował osiem miesięcy. Wybuch wojny zastał go na ćwiczeniach wojskowych w garnizonie bielskim. Dostał się 20.09.1939 r. do niemieckiej niewoli w okolicach przejścia granicznego do Rumunii. Z niewoli wrócił pod koniec października 1939 r., nie mogąc otrzymać zatrudnienia w okolicach Rybnika, przeniósł się do Krakowa. Tam też zaangażował się w działalność w ruchu oporu. Chcąc walczyć o wolną Polskę w tworzonych polskich jednostkach na zachodzie, próbował ze swoim kolegą Bernardem Pettersem przedostać się za granicę. Przyłapany na próbie przekroczenia granicy został aresztowany 9.04.1940 r. i przetransportowany do Krakowa. Po dwóch miesiącach przebywania na Montelupich, 14.06.1940 r. przekazano go w pierwszym transporcie więźniów politycznych do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany został jako więzień nr 715 - gdzie zginął w lipcu 1941 r.
Bibliografia: "Księga Pamiątkowa Państwowego Gimnazjum i Liceim w Rybniku 1922-1947", 1947 r., s. 19; Ks. Konrad Szweda "Ponieśli swój krzyż", Poznań 1989, s. 97; I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 381; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 60; PMA-B Ankieta z dn. 14.03.1978 r. (sygn. Mat./12500, nr inw. 165147).

GRZYBEK FLORIAN,
Więzień obozu w Krakowie-Płaszowie.
W latach międzywojennych mieszkaniec Rybnika i pracownik Urzędu Skarbowego w tym mieście. Zmobilizowany w 1939 r. - był adiutantem dowódcy batalionu rybnickiego Obrony Narodowej, przeszedł szlak bojowy od Rybnika przez Żory, Kobiór, Stary Bieruń, Proszowice, Tarnobrzeg, Janów Lubelski, Biłgoraj do Hrubieszowa, walcząc do 24.09.1939 r. Po powrocie do Rybnika okupowanego przez wojska hitlerowskie, zaangażował się w działalność ruchu oporu. W 1941 r. przedostał się do Generalnej Guberni i tam nadal działał w ruchu oporu. Został aresztowany 6.08.1944 r. i przekazany do obozu w Krakowie-Płaszowie, gdzie doczekał się wyzwolenia przez wojska rosyjskie. Po zakończeniu wojny w 1945 r. zamieszkał w Katowicach gdzie był organizatorem Urzedu Skarbowego.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 60.

GRZYWNOWICZ STANISŁAW,
Więzień więzienia w Ołomuńcu, w KL Dachau.
Profesor rybnickiego gimnazjum. Dzięki wszechstronnym zainteresowaniom wzbudzał wielki szacunek u podopiecznej - gimnazjalnej młodzieży. Na jego lekcjach toczyły się ożywione dyskusje filozoficzno-moralne, gospodarczo-społeczne i polityczne, związane nie tylko z realizowanym programem nauczania, ale także nawiązującymi do aktualnej sytuacji w kraju. Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej został aresztowany i przekazany do więzienia w Ołomuńcu, a stamtąd do KL Dachau. Dzięki skutecznej interwencji rodziny został zwolniony z obozu.
Bibliografia: I. Libura "Z dziejów domowych powiatu - gawęda o ziemi rybnickiej", Opole 1984, s. 351.

GUSTIN WILHELM,
Więzień więzienia w Rybniku, obozu - brak informacji dot. miejsca.
Mieszkaniec Koronowa w pow. rybnickim. Organizator "Młodzieży Powstańczej". Aresztowany w miejscowości Pogrzebień w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej pod zarzutem próby wysadzenia mostu na kanale odrzańskim. Przebywał przez dłuższy czas w więzieniu w Rybniku, a następnie przekazany został do obozu koncentracyjnego lecz nie wiadomo jaka była nazwa tego obozu. Zmarł krótko po zakończeniu wojny na skutek chorób jakich nabawił się w obozie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

GWÓŹDŹ HENRYK,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Knurowa pow. rybnicki. Aresztowany 13.04.1940 r. i przekazany do KL Dachau. Brak informacji o dacie zarejestrowania w obozie, otrzymanym numerze obozowym oraz dalszym losie tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.