Jerzy Klistała: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945 Słownik Biograficzny - nazwiska na literę L - Ł Kontakt z Autorem: jerzy2212@interia.pl

LABDA JÓZEF,
Więzień obozu - brak informacji dot. miejsca.
Mieszkaniec Jejkowic k.Rybnika. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do obozu koncentracyjnego. Brak nazwy obozu w jakim przebywał. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B oraz w kartotece więźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

LACH ALOJZY,
Wiezień więzienia w Rybniku, w Mysłowicach, w KL Auschwitz, w KL Gross-Rosen, w KL Mauthausen.
Urodzony 4.09.1878 r. w Biertułtowach k.Radlina pow. rybnicki, syn Franciszka i Karoliny z d. Nawrat, mieszkaniec Biertułtów. Po szkole powszechnej rozpoczął pracę w kopalni "Charlotte" w Rydułtowach, następnie w kop. "Rymer" w Niedobczycach i "Emma" w Radlinie. Należał wraz z braćmi do Towarzystwa "Józefa" krzewiącego pod kierownictwem znanego działacza Leopolda Zarzyckiego - polskiego ducha poprzez śpiew czy literaturę. Służył w wojsku i miał zaznaczone w książeczce wojskowej "Grospole" (wielki Polak). Ożenił się z Franciszką z d. Gojny. W 1942 r. za odmowę podpisania volkslisty, został wysiedlony z zajmowanego mieszkania. W 1943 r. gdy były większe aresztowania w powiecie rybnickim, aresztowano także rodzinę Lachów. Wywiezieni zostali do więzienia w Rybniku, a następnie do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. W październiku 1943 r. przetransportowano Alojzego do KL Auschwitz. Przetrwał w obozie do końca jego funkcjonowania i był ewakuowany w tzw. "marszu śmierci" z Oświęcimia do Wodzisławia Śl., a stamtąd dostał się do KL Gross-Rosen i dalej do KL Mauthausen gdzie został rozstrzelany 28.03.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Huberta Lacha); W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje..

LACH EWALD,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 169406.
Urodzony 19.12.1910 r. w Radlinie pow. rybnicki, syn Alojzego i Franciszki z d. Gojny, z zawodu nauczyciel. W okresie okupacji hitlerowskiej dostał nakaz z Arbeitsamtu w Wodzisławiu Śl. do przymusowej pracy w Niemczech. Nie zastosował się do tego nakazu lecz wymeldował z Radlina i zameldował w Brzegu k.Raciborza. Następnie, podjął pracę na torach przyfabrycznych k.Bytomia i po pięciu miesiącach ciężkiej pracy, powrócił do domu gdzie pracował w rodzinnym gospodarstwie, prowadząc także tajne nauczanie dla dzieci z polskich rodzin. Wiosną 1943 r. został wezwany na gestapo w Rybniku w sprawie grupy narodowościowej (volkslisty). Pod groźbą przekazania do KL Auschwitz wymuszano podpisanie volkslisty, a ponieważ Edward nie chciał jej podpisac, został aresztowany i przekazany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. W tym więzieniu, dzięki pomocy innych znajomych więźniów otrzymał pracę w warsztacie rymarsko-szewskim. Za tę pracę miał lepsze warunki bytu w więzieniu i zwiększone porcje wyżywienia, zadbał więc o przebywających w więzieniu członków rodziny oraz innych współwięźniów. Po jakimś czasie, został przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany w obozowej ewidencji 17.12.1943 r. jako więzień nr 169406. Przez cały okres pobytu w tym obozie wykonywał prace w różnych komandach roboczych. Mimo potwornych warunków przetrwał w obozie do końca jego funkcjonowania i był ewakuowany w tzw. "marszu śmierci" z Oświęcimia do Wodzisławia Śl.. W Wodzisławiu więźniowie byli ładowani do wagonów towarowych - bydlęcych lub węglarek i wywożeni do Niemiec. Edward zaryzykował ucieczkę z dworca kolejowego tuż przed odjazdem transportu, gdy nastąpiła wymiana eskorty SS (przeskoczywszy pod stojące obok wagony z węglem, wdrapał się do jednego z nich i ukrył w węglu). Wagony z więźniami odjechały w nocy 18.01.1945 r., a rano nadjechał pociąg osobowy do Rybnika i tym pociągiem Edward dostał się do przystanku kop. "Rymer" w Niedobczycach skąd drogą okrężną przedostał się do siostry mieszkającej w Niedobczycach i tam się ukrywał do wyzwolenia.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 445; Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Edwarda Lacha).

LACH HUBERT ks.,
Więzień w KL Auschwitz nr 188496, w KL Mauthausen nr 78392.
Urodzony 5.09.1918 r. w Radlinie pow. rybnicki, mieszkaniec Rybnika - dzielnica Zamysłów. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 26.05.1944 r. jako więzień nr 188496, następnie przeniesiony do KL Mauthausen i tam zarejestrowany 6.07.1944 r. jako więzień nr 78392. Przeżył w obozie do jego wyzwolenia w dniu 5.05.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 473.

LACH MONIKA,
Więźniarka więzienia w Rybniku.
Mieszkanka Niewiadomia pow. rybnicki. Jedna z aktywniejszych członkiń Towarzystwa Młodych Polek w Niewiadomiu. Aresztowana w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej została osadzona w więzieniu w Rybniku jednak po kilku miesiącach zwolniono ją do domu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

LAMPAR WILIBALD (JÓZEF?),
Więzień więzienia w Raciborzu, w KL Auschwitz, w KL Oranienburg nr 25849.
Urodzony 2.07.1918 r. w Bottropie - Westfala, mieszkaniec Gorzyc k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki. Po pierwszej wojnie światowej zamieszkałw na Górny Śląsk w Krzyżanowicach skąd pochodziła żona. Był górnikiem w kop. "Emma" w Radlinie. W Gorzycach należał do półwojskowej organizacji pod nazwą "Strzelec". Zaraz na początku okupacji pojechał do pracy do Westfalii. W lipcu 1940 r. powrócił stamtąd do Gorzyc, a wezwany do podpisania volkslisty, odmówił owego podpisu, stwierdzając dosłownie: "Polska była, jest i będzie a ja Niemcem nie mogę być". W kilka dni później zawezwano go na gestapo w Raciborzu i aresztowano. Po trzech tygodniach został przekazany do KL Auschwitz, a po krótkim czasie trafił do KL Oranienburg gdzie zarejestrowany był jako więzień nr 25849. Zginął w tym obozie 6.08.1942 r.
Bibliografia: "Ziemia rybnicko-wodzisławska", red. J. Ligenzy, Katowice 1970; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją brata - Józefa Lampora), skor. 8; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

LANDRA JÓZEF,
Więzień więzienia w Mysłowicach.
Urodzony 26.02.1920 r. w Napoleonie pow. kłobucki, mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki, rolnik. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej, przekazany do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Zginął w tym więzieniu 29.07.1942 r., a przyczyną śmierci było według komunikatu władz więzienia: "ogólne wycieńczenie, zapalenie płuc i kiszek".
Bibliografia: "Więzienia hitlerowskie na Śląsku, w Zagłębiu Dąbrowskim i w Częstochowie 1939-1945", pod redakcją A. Szefera, Katowice 1983 r. s. 145.

LANGER JÓZEF,
Więzień więzienia w Rybniku, w Skrochowicach (CSRS).
Urodzony 7.05.1867 r. w Gaszowicach pow. rybnicki, mieszkaniec tej miejscowości. W chwili wybuchu wojny - inwalida górniczy. Został aresztowany we wrześniu 1939 r. W dniach 15-18.09.1939 r. był przetrzymywany w więzieniu w Rybniku. Stamtąd 18.09.1939 r. wywieziono go do obozu w Skrochowicach (CSRS), gdzie przebywał do 8.11.1939 r. Zwolniony, wrócił do domu, ale otrzymał polecenie codziennego zgłaszania się na gestapo i straszono ponownym aresztowaniem. Zostawiony bez środków do życia i możliwości pracy (inwalida górniczy - bez innego zawodu), nie mogąc znieść okupacji Polski i zaistniałego systemu terroru - popełnił samobójstwo (powiesił się).
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

LARYSZ ADOLF,
Więzień więzienia w Radlinie, w Rybniku, w Raciborzu, w Zgorzelcu, w Rawiczu, w KL Buchenwald.
Urodzony 31.07.1888 r. w Gołkowicach k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Należał do POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. Po podziale Górnego Śląska na część polską i niemiecką w 1922 r., pełnił obowiązki policjanta wpierw w Rydułtowach a następnie w Pstrążnej, zaś od 1930 r. w Radlinie. W 1938 r. przeszedł na emeryturę. Aresztowany został 1.09.1939 r. o godz. 16:00 razem z komendantem policyjnego posterunku - Cieślikiem. Uwięziony został w piwnicy budynku Urzędu Gminnego w Radlinie, następnie wywieziony był do więzienia w Rybniku. Z Rybnika po paru dniach przekazany do więzienia w Raciborzu, potem koleją odtransportowany do Zgorzelca i po paru dniach do więzienia w Rawiczu. Z Rawicza przekazany został do KL Buchenwald. Od Zimy 1939/1940 r. chorował na wrzody na szyi i na głowie i nie był zdolny do pracy. Długi czas przebywał w szpitalu obozowym więc zwolniony został do domu w lipcu 1940 r. Po powrocie do domu, został zatrudniony przez Niemca o nazwisku Gojnny. Przetrwał tak do zakończenia okupacji. Po wojnie poszedł do pracy w kop. "Marcel" w Radlinie. Był maszynistą kolejki elektrycznej na dole kopalni, 26.09.1954 r. zginął śmiercią tragiczną porażony prądem podczas pracy. Posiadał odznaczenia: Krzyż Powstańczy, Krzyż Zasługi i Gwiazdę Śląską.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (w oparciu o relację Gertrudy Rojek z d. Larysz), skor. 3.

LAS ROMAN,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 7.08.1897 r., mieszkaniec Rybnika, pracownik umysłowy. Członek POW Górnego Ślaska, były powstaniec - uczestnik trzeciego powstania śląskiego. W okresie okupacji hitlerowskiej członek organizacji konspiracyjnej POP. Aresztowany przez hitlerowców 2.05.1940 r., przekazany został do KL Mauthausen gdzie zginął 1.03.1941 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 98.
LASAK EWALD,
Więzień w KL Buchenwald.
Urodzony 25.11.1914 r. w Radlinie pow. rybnicki był mistrzem kominiarskim. Został aresztowany 3.09.1939 r. i przekazany do KL Buchenwald za prowadzoną przed drugą wojną światową antyniemiecką działalność w Związku Młodzieży Powstańczej. Zwolniony został z obozu w lutym 1941 r. Po wojnie nadal wykonywał zawód mistrza kominiarskiego. Zmarł śmiercią tragiczna w 1954 r. przejechany przez pociąg w Brzeziu nad Odrą
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Franciszka Wojaka), skor. 3.

LASOK JAN,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 1093, w KL Sachsenhausen.
Urodzony 12.05.1910 r. w Czyżowicach k.Wodzisławia Śl., syn Pawła i Franciszki z d. Gazda, mieszkaniec Wodzisławia Śl., harcerz. Po nauce w cieszyńskim gimnazjum, kontynuował naukę w seminarium nauczycielskim w Cieszynie, po ukończeniu którego latach rozpoczął pracę biurową w rybnickim starostwie. Ożenił się w 1938 r. i zamieszkał w Rybniku. Na początku okupacji także pracował w starostwie. Jesienią 1939 r. powstała Polska Organizacja Podziemna pod nazwą Orzeł Biały, której przewodniczącym na terenie Rybnika był jego kolega z biura - Stanisław Wolny (absolwent rybnickiego gimnazjum). Członkowie tej organizacji - wśród nich także Jan, redagowali ulotki, rozpowszechniali je, urządzali tajne spotkania. Niestety, nie ustrzeżono się konfidenta wśród członków organizacji skutkiem czego wiosną 1940 r. nastąpiły masowe aresztowania. Został więc aresztowany 15.04.1940 r. a podczas rewizji w jego mieszkaniu, gestapo znalazło znaczek wykonany z papieru z orłem białym - symbol organizacji. Wpierw był torturowany podczas śledztwa w rybnickim gestapo, a następnie przesłany do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowano go jako więźnia nr 1093. W czerwcu 1941 r. zachorował na tyfus. Organizm młody przezwyciężył chorobę, ale w sierpniu 1941 r, został wyselekcjonowany do zagazowania. Zginął 3.08.1941 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 946/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 9:30, określenie przyczyny zgonu to "offene Lungentuberkulose" (otwarta gruźlica płuc).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 944, nr id. 68310; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Ernestyny Bonarek z d. Lasok), skor. 6.

LASOTA ALOJZY pseud. Grok,
Więzień więzienia miejscowego w Radlinie
Urodził się w 1909 r. w Radlinie-Obszary pow. rybnicki, mieszkaniec Radlina-Obszary, z zawodu górnik w kop. "Emma" w Radlinie. W 1930 r. odbył służbę wojskową w 43 pp w Dubnie na Wołyniu i ukończył pułkową szkołę podoficerską w stopniu kaprala. Po powrocie z wojska pracował w slużbie ochrony kopalni. Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej został z pracy zwolniony i dopiero początkiem 1940 r. zatrudniono go w firmie "Ernst" w Radlinie-Biertułtowach przy załadunku węgla ze zwałów kopalnianych. Następnie został przeniesiony do robót torowych, które firma także wykonywała.
W styczniu 1940 r. zaangażował się w działalność ruchu oporu w szeregach ZWZ - w 1942 r. mianowany został dowódcą kompanii strzeleckiej. Wciągnął do działalnosci konspiracyjnej czterech braci, a w mieszkaniu jego ojca organizowane były kursy wojskowe z zakresu pirotechniki. Został aresztowany 11.01.1945 r., zaś 23.01.1045 wraz z uciekinierką z obozu oświęcimskiego, skazany na śmierć, został przewieziony do pomieszczenia z włazem do byłego szybu "Roden" i wrzucony w jego czeluść. W pomieszczeniu tym znaleziono jego zakrwawioną lgitymacja z fotografią (zwaną "Bezirkskarte 503"). Zginął w wieku 36 lat.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja żony A. Lasoty, oraz jego braci Władysława i Stanisława). Miesięcznik Społeczno-Kulturalny "ŚLĄSK", Nr 1, styczeń 2002 r.

LASOTA STANISŁAW pseud. Wacław,
Więzień więzienia w Raciborzu, w Kuźni Raciborskiej, obozu jenieckiego, stalagu Altengrabow.
Urodzony 1.01.1920 r. w Radlinie pow. rybnicki. Ukończył szkołę podoficerską w Koninie, a 1.09.1939 r. walczył w obronie Rybnika. W okolicach Pszczyny dostał się do niemieckiej niewoli - przetrzymywany w więzieniu w Raciborzu, w Kuźni Raciborskiej, w obozie jenieckim w Łambinowicach, skąd przekazano go do stalagu Altengrabow k.Magdeburga. Po zwolnieniu ze stalagu, wysłany został na roboty przymusowe do Blachowni. Przez pozostały okres okupacji hitlerowskiej zaangażowany w działalność dla ruchu oporu AK. Po wyzwoleniu pracował w kop. "Ignacy" w Niewiadomiu
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 98.

LATAK STEFAN,
Więzień w KL Auschwitz nr 7663.
Urodzony 1.01.1910 r. w Kamieniu k.Rybnika. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 18.12.1940 r. jako więzień nr 7663. Skazany 31.08.1943 r. na pobyt w bunkrze bloku 11-go. Odnotowano śmierć tego więźnia 4.09.1943 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 69; PMA-B Księga Bunkra bloku 11 (sygn. D-AuI-3/2, nr inw. 29637, s. 37).

LATOCHA JERZY,
Więzień w KL Mauthausen.
Urodzony 10.04.1891 r., mieszkaniec Rybnika-Ligoty, z zawodu kowal. Członek POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Członek Związku Powstańców Śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej tj. 15.09.1939 r. (miał 50 lat), został przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął 19.03.1941 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 98-99; Zbiory J. Delowicza.

LATOSIK FRANCISZKA,
Więźniarka więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 37579.
Urodzona 3.07.1887 r. w miejscowości Małe Staniszcze pow. Strzelce Opolskie, córka Michała i Marianny z d. Gerlich, mieszkanka Rybnika. Po aresztowaniu 10.11.1942 r przewieziona została do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a stamtąd po śledztwie przekazana dnia 12.02.1943 r. do KL Auschwitz i przetrzymywana około miesiąca w bloku 2a. W ewidencji obozowej została zarejestrowana 5.03.1943 r. jako więźniarka nr 37579 i przekazana do obozu kobiecego w Birkenau. Zginęła 10.04.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 18413/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarła o godz. 9:10, określenie przyczyny zgonu to "akuter Magendarmkatarrh" (ostry katar/nieżyt żołądkowo jelitowy).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 536; PMA-B "Księga zgonów", t. 13, s. 407, nr id. 53402.

LATOSIK JAKUB,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 99118.
Urodzony 23.07.1883 r. w Bobrownikach pow. Tarnowskie Góry, syn Ignacego i Zofii z d. Toboli, mieszkaniec Rybnika. Aresztowany 9.11.1942 r. przewieziony został najprawdopodobniej do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a stamtąd po śledztwie przekazany do KL Auschwitz i zarejestrowany w ewidencji obozowej 1.02.1943 r. jako więzień nr 99118. Zginął 22.02.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 10303/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 18:55, określenie przyczyny zgonu to "septische Angina" (angina zakaźna).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 279; PMA-B "Księga zgonów", t. 7, s. 1287, nr id. 46967.

LATOSIK REINHOLD,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 96615.
Urodzony 2.01.1918 r. w Rożniątowie woj. opolskie, syn Jakuba i Ludwiki. Aresztowany 9.11.1942 r. w Rybniku i przewieziony najprawdopodobniej do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach, a stamtąd przekazany do KL Auschwitz i zarejestrowany w ewidencji obozowej 29.01.1943 r. jako więzień nr 96615. Zwolniony z obozu 20.05.1944 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 270.

LEBOK ANTONI,
Więzień KL Auschwitz nr 111465, w KL Mauthausen.
Urodzony 13.06.1897 r. w Zdzieszowicach k.Kędzierzyna, mieszkaniec Orzepowic k.Rybnika. W Zdzieszowicach uczęszczał do miejscowej niemieckiej szkoły, później pracował jako robotnik. Brał udział w pierwszej wojnie światowej. Członek POW Górnego Śląska, uczestniczył w trzecim powstaniu śląskim. W 1939 r. uciekł przed hitlerowcami na wschód. Wrócił jednak po jakimś czasie do okupowanego już Rybnika, i niemal od pierwszych dni, zaangażował się w działalność konspiracyjną w Polskiej Organizacji Powstańczej, a po jej dekonspiracji w ZWZ/AK. Został aresztowany 12.02.1943 r. i po przewiezieniu zbiorowym transportem do KL Auschwitz, przetrzymywany był na okres śledztwa w bloku 2a. Po śledztwie został zarejestrowany 31.03.1943 r. jako więźnień nr 111465. Dnia 5.11.1944 transportem zbiorowym przekazany do KL Mauthausen. Zmarł z wycieńczenia w kilka dni po zakończenia wojny.
Bibliografia: M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 20; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 99; I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 310; L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37.

LENERT JERZY,
Więzień obozu pracy.
Urodzony 6.07.1916 r. w Czuchowie k.Dębieńska pow. rybnicki. Po szkole powszechnej, uczęszczał do szkoły handlowej w Rybniku, a po jej ukończeniu w 1936 r. ochotniczo wstąpił do wojska i ukończył szkołę podchorążych. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. w stopniu podporucznika. Dostał się do niemieckiej niewoli i do końca okupacji był przetrzymywany w obozie pracy w Elblągu. Po wyzwoleniu w 1945 r. powrócił do Czerwionki i pracował w kop. "Dębieńsko". Następnie, przez jakis okres był przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej w Czerwionce, a później wiceprzewodniczącym Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Rybniku. Przez kilka lat był także przewodniczącym Zarządu okregowego Związku Zawodowego Górników w Rybniku. Do emerytury w 1978 r. był wicedyrektorem kop. "Borynia". Zmarł 30.01.1992 r.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 100.

LEONARSKI STEFAN,
Więzień Hall/Sale.
Mieszkaniec Niedobczyc k.Rybnika. Harcerz X Drużyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki w Niedobczycach. Od początku okupacji hitlerowskiej zaangażowany w działalność ruchu oporu (w organizacjach POP i "Orła Białego"). Aresztowany i przetrzymywany w więzieniu, został powieszony w egzekucji publicznej jaka miała miejsce w pierwszych miesiącach 1945 r. w miejscowości Halle/Sale.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 100; Zbiory J. Delowicza.

LEPIARCZYK FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Rybniku
Mieszkaniec Popielowa pow. rybnicki. Do września 1939 r. pracownik kopalni "Emma" w Radlinie. Aresztowany 25.09.1939 r. (zabrany wprost z dołu kopalni) i więziony w więzieniu w Rybniku pod zarzutem zabicia dwóch Niemców w czasie walk wyzwoleńczych na Paruszowcu k.Rybnika. Po zwolnieniu z przesłuchań skazany na przymusowe roboty. Brak innych informacji o losie tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

LEPICH JAN,
Więzień w KL Auschwitz, w KL Mauthausen.
Urodzony 7.07.1902 r. w Rybniku, mieszkaniec Rybnika. Członek POW Górnego Śląska, uczestnik trzeciego powstania śląskiego. Od początku okupacji hitlerowskiej zaangażował się w działalność ruchu oporu, był żołnierzem organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Aresztowany 12.02.1943 r. przetransportowany został do KL Auschwitz, gdzie przetrzymywany był w czasie śledztwa w bloku 2a. Po śledztwie przekazany na pobyt w obozie, następnie, wywieziony transportem zbiorowym do KL Mauthausen gdzie zginął 20.04.1945 r.
Bibliografia: M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 20; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 100; L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

LEPICH TEODOR,
Więzień w KL Auschwitz, w KL Mauthausen.
Urodzony 13.09.1902 r. w miejscowości Jesienna, mieszkaniec Rybnika, z zawodu kowal. Członek POW Górnego Śląska, były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, członek Związku Powstańców Śląskich. Od początku okupacji hitlerowskiej zaangażowany w ruchu oporu, żołnierz organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Aresztowany 12.02.1943 r. i przewieziony w transporcie zbiorowym do KL Auschwitz. Tam w czasie śledztwa przetrzymywano go w bloku 2a, zaś po śledztwie skazany na pobyt w obozie. Następnie transportem zbiorowym wysłany do KL Mauthausen. Dożył wyzwolenia obozu przez wojska amerykańskie 5.05.1045 r., lecz w kilka dni później 22/23.05.1945 r. zmarł z wycieńczenia.
Bibliografia: M. Brzost "Rybnicki Inspektorat Armii Krajowej", Katowice 1995, s. 20; L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 100; L. Musiolik "Od Związku Powstańców Śląskich do Związku Kombatantów RP", s. 37; Relacja Józefa Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

LEŚNIK FLORIAN,
Więzień KL Dachau nr 12554
Urodzony 2.05.1896 r. w Kleszczowie k.Żor pow. rybnicki. Po ukończeniu szkoły podstawowej, kształcił się w konserwatorium muzycznym w Katowicach. Aktywnie działał w licznych stowarzyszeniach śpiewaczych, kultywujących polską pieśń patriotyczną. 22.02.1920 r. został dyrygentem Towarzystwa Śpiewaczego "Feniks" w Żorach. Od 21.03.1920 r. pełnił funkcję dyrygenta okręgowego. Aż do plebiscytu na Górnym Śląsku, kierował 10 chórami z Żor i okolic W tym czasie wraz z głównymi działaczami "Feniksa" Bonifacym Bałdykiem i Józefem Wyrobkiem prowadził wytrwałą i skuteczną pracę polityczną. W okresie plebiscytu wszedł w skład lokalnego komitetu plebiscytowego w Żorach. W 1928 r. wybrano go prezesem Towarzystwa Śpiewaczego "Feniks". Przez cały okres międzywojenny był także aktywnie działającym, funkcyjnym członkiem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" (z-ca naczelnika gniazda), Kurkowego Bractwa Strzeleckiego (sekretarz), Ochotniczej Straży Pożarnej (komendant). W 1924 r. podjął pracę w Urzędzie Miasta w charakterze naczelnego sekretarza. W 1937 r. wybrany został burmistrzem Żor i funkcję tę pełnił do sierpnia 1939 r., gdyż w związku z przewidywaną napaścią Niemiec hitlerowskich na Polskę, został zmobilizowany i brał udział w kampanii wrześniowej, z której powrócił do Żor w listopadzie. Został aresztowany, przekazany do KL Dachau i tam zarejestrowany jako więzień nr 12554. Ze względu na bardzo zaawansowaną chorobę jakiej nabawił się w obozie, zwolniony do domu, pod warunkiem zamieszkania poza Żorami - osiedlił się w Sierszy k.Trzebini. Zmarł 27.04.1944 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

LEŚNIKOWSKI EDWARD,
Więzień w KL Auschwitz nr 109789.
Urodzony 4.06.1904 r. w Połomi pow. rybnicki. Aresztowany w 1942 r. za odmowę pójścia do wojska niemieckiego, i przekazany dnia 22.03.1943 r. do KL Auschwitz, gdzie został zarejestrowany jako wiezień nr 109789. Zwolniony z obozu w 1944 r. i natychmiast zaciągnięty do kompanii karnej. Zginął w maju 1944 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją prezes Koła ZBoWiD w Połomi - Józefa Gąsiora) skor. 7.

LIBURA INNOCENTY,
Więzień w oflagu Woldenberg.
Urodzony 17.04.1901 r. w Michałkowicach. Od 1915 r. członek Polskiej Organizacji Skautowej, a następnie Związku Harcerstwa Polskiego, harcmistrz. Od 1926 r. nauczyciel w Państwowym Gimnazjum i Liceum Męskim w Rybniku. Drużynowy, a następnie opiekun IV Drużyny Harcerzy im. Henryka Sieńkiewicza przy Gimnazjum i Liceum w Rybniku. Członek Komendy Hufca ZHP w Rybniku (w okresie międzywojennym i powojennym). Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. jako dowódca kompanii. Dostał się do niemieckiej niewoli, osadzony w oflagu w Woldenbergu gdzie przebywał do zakończenia wojny w 1945 r. Po wyzwoleniu, ponownie wybitny pedagok, działacz Ligi Ochrony Przyrody i PTTK. Zmarł 1.05.1993 r. w Rybniku.
Bibliografia: L. Musiolik "Rybniczanie słownik biograficzny", Rybnik 2000, s. 101.

LIPINA RAFAŁ,
Więzień obozu przejściowego w Nieborowicach.
Urodzony w 1892 r., mieszkaniec pow. rybnickiego, pracownik umysłowy, członek Związku Młodzieży Powstańczej. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej przetransportowany został do obozu koncentracyjnego w pobliżu Rybnika (powstałego w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski), a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Tam zginął i został pochowany w zbiorowej mogile w Pilchowicach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

LIPINA RYSZARD,
Więzień w KL Buchenwald, w KL Sachsenhausen, podobozu Heinckelwerke.
Mieszkaniec Gierałtowic k.Rybnika. Dowódca Obrony Narodowej na linii Knurów-Gierałtowice-Przyszowice. Wpadł w ręce hitlerowców i dostał się do KL Buchenwald, potem KL Sachsenhausen i następnie do podobozu Heinckelwerke gdzie doczekał się wyzwolenia 22.04.1945 r., zmarł jednak z wycieńczenia po sześciu miesiącach pobytu w domu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

LIPINA WIKTOR,
Więzień w KL Dachau.
Urodzony 27.06.1904 r., mieszkaniec Knurowa pow. rybnicki. Nauczyciel Szkoły Powszechnej nr 1 w Knurowie. Aresztowany na początku 1940 r., przekazany do KL Dachau, zginął w tym obozie.
Bibliografia: S. Kędra i A. Szefer "Nauczyciele śląscy polegli i zamordowani w latach hitlerowskiej okupacji - Księga Pamiątkowa", Katowice 1971 r. s. 75.

LISZKA KONSTANTY,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 5.03.1913 r. w Gotartowicach k.Rybnika, syn Antoniego i Karoliny z d. Przylniok, zamieszkały w Gotartowicach k.Rybnika. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz. Wyrokiem sądu doraźnego w dniu 7.08.1942 r. został skazany na śmierć i wyrok ten wykonano tego samego dnia. Według wystawionego aktu zgonu nr 21573/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:30, określenie przyczyny zgonu to "plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 656; PMA-B "Księga zgonów", t. 15, s. 571, nr id. 20013.

LISZKA SYLWESTER,
Więzień w KL Auschwitz nr 114709, w KL Mauthausen nr 128547.
Urodzony 29.12.1908 r. w Rybniku. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, zarejestrowany w obozowej ewidencji dnia 12.04.1943 r. jako więzień nr 114709. Przeniesiony do KL Mauthausen i tam zarejestrowany jako więzień nr 128547. Wyzwolony 5.05.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 321; W zachowanych dokumentach PMA-B oraz w kartotece więźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

LISZKA WINCENTY,
Więzień w KL Mauthausen.
Mieszkaniec Jejkowic k.Rybnika. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Mauthausen gdzie zginął.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

LOMNITZER HENRYK,
Więzień w KL Auschwitz nr 47405.
Urodzony 15.12.1919 r. w Raciborzu, syn Ludwika i Elfrydy z d. Weiss, w czasie okupacji zamieszkały w Olst w Holandii. Przywieziony 17.07.1942 r. do KL Auschwitz z transportem zbiorowym Żydów holenderskich i zarejestrowany w obozowej ewidencji jako więzień nr 47405. Zginął w tym obozie 9.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 19186/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, więzień zmarł o godz. 15:45, określenie przyczyny zgonu to "plötzlicher Herztod" (nagły zawał serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 197; PMA-B "Księga zgonów", t. 13, s. 1168, nr id. 17648.

LUBELSKI JAN,
Więzień w KL Auschwitz 7527, w KL Mauthausen nr 33844.
Urodzony 13.04.1916 r. w Rybniku. Po aresztowaniu przetransportowany do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowano go 18.12.1940 r. jako więźnia nr 7527. Następnie, przekazany do KL Mauthausen i tam zarejestrowany jako więzień nr 33844. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność w dniu 5.5.1945 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 63.

LUBSZCZYK JAN,
Więzień w KL Gross-Rosen.
Urodzony 9.05.1921 r. w Biertułtowach k.Rybnika, mieszkaniec tejże miejscowości. Przed wojną był na utrzymaniu matki (miał wadę wymowy i krępował się wychodzić między ludzi). W czasie okupacji hitlerowskiej także nie podejmował pracy, lecz nakazem Arbeitsamtu musiał przyjąć pracę w charakterze robotnika w kop. "Emma" w Radlinie. W Nowy Rok 1943 r. pojechał do Rybnika - do kina, i już do domu nie powrócił. Został aresztowany i przewieziony do KL Gross-Rosen, tam w niewyjaśnionych okolicznościach zginął 13.02.1943 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Emila Lubszczyka).

LUBSZCZYK PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz nr 131345.
Urodzony 17.12.1899 r. w Biertułtowach k.Rybnika i mieszkaniec tejże miejscowości. Wykonywał zawód górnika w kop. "Ignacy" w Niewiadomiu. Po pierwszej wojnie światowej zaangażował się w pracę kulturalno-oświatową w chórze i zespole amatorskim. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. W trzecim powstaniu uczestnik kompanii biertułtowskiej. Ożenił się w 1924 r. z Agnieszką z d. Stebel. Podczas okupacji hitlerowskiej nadal pracował w tej samej kopalni. Dnia 28.04.1943 r. został wezwany na policję w sprawie podpisania volkslisty, a gdy odmówił jej podpisania, został aresztowany i przewieziony do więzienia w Rybniku. Dnia 30.07.1943 r. został przekazany do KL Auschwitz i zarejestrowany jako więzień nr 131345. Z tego obozu został przekazany do podobozu w Łagiszy, gdzie pracował przy robotach ziemnych, następnie był przeniesiony do podobozu w Jaworznie. W styczniu 1945 r. w związku ze zbliżającym się frontem, ewakuowano więźniów na zachód. Przemieszczali się przez Mysłowice, i zatrzymali na kilkudniowy postój w Kędzierzynie. Gdy jednak Armia Radziecka zbliżyła się do tej miejscowości, 20.01.1945 r. SS-owcy oblali benzyną baraki, w których przebywali więźniowie a następnie je podpalili. Gdy zaś więźniowie ratowali się ucieszką z płonących baraków, ss-mani otworzyli do nich ogień z broni maszynowej. W ten sposób zginął także Paweł Lubszczyk.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Agnieszki Lubszczyk).

ŁATA FRANCISZEK,
Więzień w KL Buchenwald.
Mieszkaniec Czernicy pow. rybnicki. Aresztowany 1.09.1939 r. (w wieku 44 lat) przez członków freikorpusu, pobity do utraty przytomności na miejscowym posterunku policji w Czernicy, a następnie przesłany do KL Buchenwald. Wiadomo jedynie, że w krótkim czasie od osadzenia w obozie zginął 31.11.1939 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

ŁATKA CZESŁAW,
Więzień KL Buchenwald.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Członek POW Górnego Ślaska, były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, przekazany do KL Buchenwald i tam zginął.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

ŁUKOSZEK WILHELM,
Więzień obozu przejściowego w Lyskach, w KL Mauthausen-Guzen.
Urodzony 30.03.1901 r., mieszkaniec Lysek pow. rybnicki. Aresztowany 20.05.1940 r. i przekazany wpierw do Polenlager Nr 56 (obóz dla Polaków Nr 56) w Lyskach, a następnie do KL Mauthausen-Gusen gdzie zginął 28.01.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

ŁYSOŃ FRANCISZEK
Więzień w KL Auschwitz.
Mieszkaniec Żor pow. rybnicki, aresztowany 5.07.1942 r. i przekazany do KL Auschwitz. Zwolniony z obozu 15.11.1942 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.