|
1. Na
ilustracji najstarszy znany zabytek języka polskiego (z XIV wieku)
odnaleziony na pergaminowych paskach, użytych jako
makulatura przy oprawie innego rękopisu, pochodzącego z biblioteki
klasztoru Św. Krzyża. (Portret odkrywcy - zobacz
pytanie 14). Podaj nazwę tego dzieła. |
|
2. Księga
wykonana dla królowej Jadwigi. Tekst psalmów zapisanych
równolegle w języku polskim, łacińskim i niemieckim.
Swoją nazwę zawdzięcza miejscowości, w której ją
odnalazł w 1827 roku Jerzy Samuel Bandtkie. To: Psałterz...
? |
|
3. Na
ilustracji pięknie iluminowany rękopis z 1525 roku.
Podaj personalia najbardziej znanego iluminatora
polskiego: cystersa, zmarłego w 1541 roku - kierującego
pracownią malarską w Mogile pod Krakowem:
a) Karol Estreicher
b) Stanisław Samostrzelnik
c) Hieronim Wietor |
|
4. Pięknie
iluminowana karta z rękopisu Godzinki Mistrza
Marszałka de Boucicaut z 1415 r. niech będzie
pretekstem do pytania kiedy obchodzimy Światowy Dzień
Książki i Praw Autorskich:
a) 23 kwietnia
b) 8 maja
c) 25 października
Dodatkowe punkty uzyskasz - podając informacje o obchodach
w pozostałych dwóch dniach. |
|
5. Na
ilustracji Mszał Erazma Ciołka, wykonany w Krakowie ok. 1515 r.
Widać na nim jeden z rodzajów winiety: zamkniętą
ramkę okalającą stronicę książki rękopiśmiennej
lub drukowanej skomponowaną z dowolnych elementów.
Takie obramowanie było zwane:
a) floratura
b) meander
c) bordiura |
|
6. Jak
nazywano mnichów, którzy średniowieczu przepisywali
księgi? Podaj dwa różne określenia ich zawodu.
(Były to często pisma o treści religijnej, ale nie
tylko. Dzięki ich pracy został uratowany dla przyszłych
pokoleń dorobek starożytnej myśli ludzkiej.) |
|
7. Na
ilustracji specjalny pulpit używany w średniowiecznych
czytelniach. Gdy spojrzysz na rysunek w przybliżeniu (po
"kliknięciu" myszką) - zobaczysz z lewej
strony zwisający łańcuch. Do czego służył? |
|
8. Na
ilustracji rękopis z XVI wieku ze zbiorów Biblioteki
Watykańskiej).
Wyróżniona wielkością lub zdobieniem pierwsza litera
tekstu to:
a) incipit
b) inicjał
c) inkaust
d) inkunabuł |
|
9.
Kronika Galla Anonima napisana na początku XII wieku. (Tu
jej odpis z I połowy XIV wieku). Podaj personalia dwóch
innych, najbardziej znanych kronikarzy polskich. |
|
10.
Pierwsza zachowana książka drukowana w języku polskim.
Wydana przez Floriana Unglera w Krakowie w 1513 roku.
To Hortulus Animae, polonice. Widać tu formę
grafiki chętnie stosowaną do ilustrowania książek od
chwili wynalezienia druku. Technikę tę uprawiał np. Władysław
Skoczylas. Podaj jej nazwę. |
|
11. Na
ilustracji pierwsze drukowane w języku polskim teksty
modlitw (Ojcze nasz, Zdrowaś Mario i Wierzę) - wydane
w drukarni Kaspra Elyana we Wrocławiu w 1475 roku.
W jakim dziele je zawarto?
a) Statua synodalia
b) Mszał Erazma Ciołka
c) Codex pictoratus Balthazaris Behem
d) Sakramentarz Tyniecki |
|
12.
Portret z wyobraźni Jana Gutenberga - wynalazcy
ruchomych czcionek. Jego największym dziełem było wytłoczenie
w latach 1454 - 1455 Biblii 42-wierszowej. Do
dzisiejszych czasów zachowało się 46 egzemplarzy.
Najciekawszy z nich (bo przez przypadek jedna z czcionek
odbiła się na marginesie jednej z jego stronic płaszczyzną
boczną i dlatego znamy wysokość czcionek, które
stosował Gutenberg) znajduje się w Polsce. Podaj
miejsce przechowywania "polskiej" Biblii
Gutenberga. |
|
13. Na
ilustracji kilka starodruków z Biblioteki Jagiellońskiej.
Do starych druków zalicza się najdawniejsze - pochodzące
z drugiej połowy XV wieku wytwory drukarstwa (zwane
inkunabułami) oraz młodsze. Podaj graniczną datę
wydania, którą musi mieć książka, by mogła zostać
uznana za starodruk. |
|
14. Na
zdjęciu Aleksander Brückner. Jego dociekliwości zawdzięczamy
odkrycie "najstarszego polskiego zabytku
wierszowanego świeckiego": Wiersz Słoty o zachowaniu
się przy stole. Podaj lata życia tego filologa,
slawisty. |
|
15. Na
prezentowanej ilustracji - interesujący ekslibris
Wydawnictwa Ossolineum upamiętniający Międzynarodowy
Rok Książki (zwany też Rokiem Bibliotek i Czytelnictwa). O jakim roku mowa?
(Dla ułatwienia podajemy kilka lat "do wyboru":
1957, 1976, 1988, 1995)
|
|
16. Tu
widać makietę jednej z najnowocześniejszych w Europie
bibliotek (data otwarcia biblioteki: 1922; nowego budynku
- 1998 rok). Jak w Imieniu róży Umberto
Eco do wieży z książkami ma tu dostęp tylko jedna
"osoba" - Wielki Mechaniczny Bibliotekarz. A czytelnik
w każdej z kilkunastu czytelni na zamówioną książkę
czeka tylko kilka minut. Biblioteka ta oczywiście - jest
polską biblioteką. Podaj jej nazwę i miasto, w którym
się znajduje. |
|
17. Tu
na ilustracji książka przyszłości: ebooks, która
łączy zalety tradycyjnej książki z możliwościami
komputera osobistego. Dawniej książki miały postać
zwojów, tabliczek woskowych... A jaka forma książki
jest najbardziej popularna od IV w do czasów współczesnych?
|