|
|
|
JULIUSZ ROGER ur. 1819 koło Ulm- zm. 1865 w Rachowicach Urodził się w Niemczech, ukończył studia medyczne, zdobył stopień doktora nauk medycznych, potem specjalizację w dziedzinie okulistyki- zamierzał poświęcić się pracy naukowej na uniwersytecie w Tybindze. Stało się inaczej. |
| Przedwojenne wydanie zebranych przez
Juliusza Rogera śląskich pieśni - ze zbiorów naszej
biblioteki: Zbiór starych górnośląskich pieśni ludowych z nutemi według Dr. med. Rogera. Zestawił i wydał Paweł Gatzka. Bytom: Związek Górnośląskich Kół Śpiewackich, 1920. |
|
| Ówczesny władca ziem górnośląskich, książę raciborski Wiktor I zaprosił młodego lekarza do swej posiadłości w Rudach Wielkich. Główny powód zaproszenia to obawy władcy w związku z epidemią tyfusu na Górnym Śląsku. Roger okazał się bardzo ofiarnym lekarzem i człowiekiem wrażliwym na ludzką biedę (u właściciela ziem księcia Wiktora zabiegał o pomoc materialną dla swoich najuboższych pacjentów). Zaczął też budować szpitale (w Rudach, Pilchowicach i najnowocześniejszy w Rybniku- ukończono go już po śmierci lekarza, na jego cześć nazwano go "Juliusz"). |
|
| Głaz narzutowy z płytą pamiątkową przed szpitalikiem w Rudach - ul. Raciborska: "Cześć pamięci Dra. Juliusza Rogera 1819-1865. Lekarza, przyrodnika i działacza, który głęboko ukochał lud śląski i piękno jego pieśni. Społeczeństwo Ziemi Raciborskiej." | |
 |
Jako lekarz wielokrotnie bywał w domach swych pacjentów, zetknął się wtedy z obcą mu kulturą i językiem, zafascynowany pieśniami, które wtedy usłyszał, postanowił je zebrać. Rozpoczął żmudną pracę notowania wszystkich zasłyszanych pieśni (słów i nut). Zebrał ich 546, starannie opracował, podzielił na tematy (18 działów), odnotował miejsce pochodzenia (są również z powiatu rybnickiego) - pracował jak wytrawny folklorysta. Potem własnym staraniem wydał efekty swej pracy we Wrocławiu drukiem pt. Pieśni ludu polskiego na Górnym Śląsku. Był rok 1863. |
| Szpital w Pilchowicach - rozbudowany i zreorganizowany przez Juliusza Rogera. | |
| Juliusz Roger nauczył się języka polskiego, by rozmawiać z prostymi ludźmi, rozumieć słowa pieśni śpiewanych w czasie obrzędów, uroczystości rodzinnych i dorocznych. Zafascynowany urodą tych tekstów tłumaczył je na język niemiecki, podkreślając piękno języka polskiego; porównywał z pieśniami innych regionów, był prawdziwym ETNOGRAFEM. |  |
| Zakład św. Karola w Rudach. | |
 |
Poza tym pasjonował się ...chrząszczami. Odkrył na śląskiej ziemi ponad 400 gatunków chrząszczy, wówczas jeszcze nieznanych i niezbadanych. Opublikował sporo prac o owadach w prasie specjalistycznej, a jego kolekcja chrząszczy wzbogaciła zbiory Niemieckiego Muzeum Entomologicznego w Berlinie (zbiory wysoko cenione przez specjalistów uległy zniszczeniu w ostatnich dniach II wojny światowej). O przyrodniczych zainteresowaniach Rogera świadczy też kolekcja ptaków z lasów raciborsko - rybnickich. |
| Szpital dla kobiet w Rybniku - stara kartka pocztowa | |
| Juliusz Roger był niepospolitym lekarzem,
społecznikiem, etnografem, przyrodnikiem. Miejsce śmierci
Rogera w lesie rachowickim - rysunek Kazimierza Frydla z książki:
Henryk Siedlaczek: Rudy - Mała Wielka Ojczyzna. Żory
1999. |
 |
 |
Warte przeczytania:
|
| Tu spoczywa
królewski radca sanitarny Dr Juliusz Roger - cmentarz w Rudach W internecie o Juliuszu Rogerze:
Szukając informacji na temat Juliusz Rogera BARDZO WARTO zajrzeć do biblioteki Zespołu Szkół im. Jana III Sobieksiego w Rudach. Jest tam istna kopalnia unikalnych publikacji w języku polskim i niemieckim. Zgromadzone prace naukowe (magisterskie i inne), wycinki prasowe. |
Der Rybniker. Für Jung und Alt - Aus Stadt und Land Loslau Sohrau. Kőln: Verlagspostamt, 1965.
