Jerzy Klistała: Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śl., Żor, Raciborza w latach 1939-1945 Słownik Biograficzny - nazwiska na literę C Kontakt z Autorem: jerzy2212@interia.pl

Cenkier Tadeusz, Chlubek Adolf, Chlubek Alfons, Chlubek Maria Z D. Jokiel, Chłódek Emil, Chłódek Jadwiga, Chłódek Jan, Chłódek Józef, Chłódek Maria, Chłódek Wanda, Chojnacka Emilia, Chojnacki Feliks, Chrobok Franciszek, Chrobot Wincenty, Chrośnik Franciszek, Chrośnik Józef, Chrośnik Wiktoria Z D. Prez, Chrószcz Anna, Chrószcz Józef, Chrószcz Paweł, Chudek Józef, Chwałek Fryderyk, Cichoń Franciszek, Cichoń Wiktoria, Cichy Alojzy, Cichy August, Cichy Jan, Cichy Joanna Z D. Kermel, Cichy Józef, Cichy Luiza, Cieśla Karol, Cieśla Zofia, Cieślik August, Cieślik Maksymilian, Cieślik Maria Z D. Szczuka, Cieślik Paweł, Cięciała Franciszek, Cop Alojzy, Cuber Antoni, Cuber Józef, Cuber Józefa, Cyrulik Anna Z D. Golik, Cyrulik Jan, Cyrulik Wincenty, Czachor Józef, Czachor Maria Z D. Śliwka, Czachor Stanisław, Czajkowski Bolesław, Czapla Stanisław, Czech Józef, Czech Józef, Czerny Józef, Czerwiński Augustyn, Czerwiński Bronisława, Czerwiński Paweł, Czerwionka Wojciech, Czylok Franciszek, Czyż Franciszek, Czyż Józef , Czyż Ludwik , Czyż Ludwik,

CENKIER TADEUSZ,
Więzień w KL Auschwitz nr E-561, nr 23120.
Urodzony 12.10.1923 r. w Rybniku. Aresztowany w drugim roku okupacji hitlerowskiej, przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 21.11.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień (wychowawczy) nr E-561, a następnie nr 23120. Zwolniony z obozu 27.01.1942 r.
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 750.

CHLUBEK ALFONS,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 7.02.1914 r. w Przegendzy pow. rybnicki, syn Adolfa i Marii z d. Jokiel. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz gdzie zginął 5.07.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 24673/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 7:30, określenie przyczyny zgonu to "Fleckfieber" (tyfus plamisty).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 17, s. 669, nr id. 58112.

CHŁÓDEK MARIA, JADWIGA I WANDA
Więźniarka obozu dla wysiedlonych w Zawiści i Orzeszu
Urodzona 19.07.1891 r., mieszkanka Żor pow. rybnicki. Aresztowana w Żorach przez gestapo z Rybnika 28.07.1942 r. razem z córkami Jadwigą i Wandą. Przebywały w obozach dla wysiedlonych Polaków "Polenlager" w Zawiści i Orzeszu. Stamtąd Jadwiga i Wanda zostały wywiezione do Magdeburga-Parchen, gdzie pracowały w fabryce broni do 6.05.1945 r. - wyzwolone przez wojska radzieckie, natomiast Maria z Orzesza została wywieziona do "Polenlagru" w Czechowicach, a gdy zbliżała się armia radziecka do Oświęcimia, z innymi więźniami miejscowego podobozu oświęcimskiego, ewakuowana była w "marszu śmierci" przez Żory do Wodzisławia Śl. W rejonie folwarku "Żwaki", korzystając z nieuwagi konwojentów, uciekła z transportu - do budynku gdzie znalazła schronienie, otrzymała wyżywienie i nocleg. Nazajutrz, już przebrana w cywilne ubranie pojechała do swojej siostry w Szczerbicach i tam doczekała wyzwolenia. Zmarła 26.02.1968 r., pochowana na cmentarzu w Żorach.
Postscriptum. Mąż Mari - Józef, ur. 2.05.1889 r. w Niewiadomiu, był działaczem plebiscytowym i uczestnikiem powstań śląskich. Przed wojną naczelnik Urzędu Okręgowego, członek Zarządu Koła Przyjaciół Harcerstwa w latach 1935-39. Po wybuchu drugiej wojny światowej uciekał na wschód, a powróciwszy stamtąd, przez cały okres hitlerowskiej okupacji ukrywał się w Generalnej Guberni. Starszy syn Emil ur. 18.10.1917 r., mieszkaniec Żor w pow. rybnickim. Uczestniczył w kampanii wrześniowej jako porucznik Wojska Polskiego i dostał się do niewoli niemieckiej. Udało mu się zbiec z niewoli i ukrywał się na terenie Generalnej Guberni. Młodszy syn Jan, ur. 25.11.1919 r., przedwojenny harcerz (zastępowy "Żmij" w VIII Drużynie Skautowej im. Hetmana St. Żółkiewskiego w Żorach), ukrywał się do czasu wyzwolenia. Jadwiga z siostrą Wandą wróciły z Niemiec do Żor 28.05.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza

CHOJNACKA EMILIA,
Więziona w obozie przejściowym w Lyskach.
Mieszkanka Rybnika. Aresztowana w drugiej połowie 1942 r. za odmowę podpisania niemieckiej listy narodowościowej (volkslisty) i osadzona w obozie przejściowym Polenlager nr 56 w Lyskach. Nieznany jest jej dalszy okupacyjny los.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza

CHOJNACKI FELIKS,
Więziony w obozie przejściowym w Lyskach.
Mieszkaniec Rybnika - nauczyciel. Aresztowany wraz z żoną Emilią w drugiej połowie 1942 r. za odmowę podpisania niemieckiej listy narodowościowej (volkslisty) i osadzony w obozie przejściowym Polenlager nr 56 w Lyskach. Podobnie jak w przypadku żony - jego dalsze losy są nieznane.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CHROBOK FRANCISZEK,
Więzień - prawdopodobnie w KL Dachau.
Mieszkaniec Czerwionki pow. rybnicki. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej i przekazany do obozu koncentracyjnego (prawdopodobnie do KL Dachau). Brak bliższych informacji o losach tego więźnia.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CHROBOT WINCENTY,
Więzień KL Auschwitz nr 108546, w KL Mauthausen nr 117629.
Urodzony 20.01.1910 r. w Doruchowie w Wielkopolsce, mieszkaniec Rybnika. Od początku okupacji hitlerowskiej zaangażowany w działalność organizacji konspiracyjnej ZWZ/AK. Pracując u niemieckiego przedsiębiorcy jako kierowca, wykonywał różnego rodzaju usługi przewozowe dla ruchu oporu. Aresztowany przez gestapo 13.02.1943 r., przekazany został do KL Auschwitz i tam w czasie śledztwa przebywał w bloku 2a. Po śledztwie skazany na pobyt w obozie i zarejestrowany 16.03.1943 r. jako więzień nr 108546. W styczniu 1945 r. uczestnik "marszu śmierci" z Oświęcimia do Wodzisławia Śl., skąd w transporcie zbiorowym wagonami towarowymi przewieziony został do KL Mauthausen. W tym obozie po zarejestrowaniu otrzymał nr 117629. Odzyskał wolność wyzwolony przez wojska alianckie 5.05.1945 r. Zmarł w 1967 roku
Bibliografia: J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 33, 51, 57-60, 66-68, 178, 208; tegoż autora "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych cz. II", Bielsko-Biała 2003, s. 159; Relacja J. Sobika, jego pamiętnik i wykazy członków ZWZ.

CHROŚNIK JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz nr E-135, nr 20048.
Urodzony 15.01.1914 r. w Paruszowcu k.Rybnika, syn Franciszka i Wiktorii z d. Prez, mieszkaniec Rybnika. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej, przewieziony został do KL Auschwitz i zarejestrowany 14.08.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień (wychowawczy) nr E-135 a następnie nr 20048. Zginął w tym obozie 17.03.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 2894/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 15:15, określenie przyczyny zgonu to "Bronchopneumonia" (zapalenie płuc).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 117, 732; PMA-B "Księga zgonów", t. 2, s. 1388, nr id. 4520.

CHRÓSZCZ JÓZEF,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 3744.
Urodzony 10.01.1892 r. w Krzyżkowicach - obecna dzielnica Pszowa w pow. rybnickim. Mając 15 lat, poszedł do pracy w kop. "Anna" w Pszowie. Od najmłodszych lat Angażował się także w pracę społeczną - w Związku Zawodowym Górników i Towarzystwie Czytelni Ludowych, był członkiem założonego w 1912 r. chóru mieszanego "Paderewski". Gdy rozpoczęła się pierwsza wojna światowa, zmuszony był uczestniczyć w niej jako żołnierz niemiecki, jednak po wojnie, zaangażował się w działalność na rzecz agitacji o przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Był członkiem POW Górnego Śląska, brał udział w trzech powstaniach śląskich. Po upadku pierwszego powstania (18.08.1919 r.) przekradł się z kolegami do Wierzchniowic na Zaolziu, gdzie początkowo przebywał w obozie dla uchodźców w Piotrowicach, a potem w Oświęcimiu. Po ogłoszeniu przez Niemców amnestii w październiku 1919 r., w grudniu wrócił do Pszowa i podjął pracę w kop. "Anna". Po drugim powstaniu został oddelegowany na kurs plebiscytowy do Krakowa, zaś po jego ukończeniu, prowadził akcję plebiscytową na terenie powiatu prudnickiego. Po plebiscycie wrócił do pracy w kopalni. W trzecim powstaniu był dowódcą II kompanii w Baonie zapasowym 14 pp. Za zasługi dla Polski otrzymał Śląski Krzyż Powstańczy, Medal Niepodległości, Brązowy Krzyż Zasługi, Gwiazdę Śląską. W 1922 r. nie mógł otrzymać pracy w kop. Anna, więc wyjechał za pracą bez rodziny do Francji, skąd powrócił do Pszowa po dwóch latach. Za zapracowane pieniądze urządził w swoim budynku sklep towarów mięsnych. Był więc handlowcem ale równocześnie angażował się w pracę społeczną - w Związku Powstańców Śląskich. Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej uchodził na wschód i dotarł do Lwowa, lecz w grudniu 1939 r. wrócił na teren okupowany przez Niemców, zatrzymując się przez jakiś czas w Krakowie. Wrócił do swojej rodziny w Pszowie 19.04.1940 r., lecz gdy zameldował się na posterunku policji - dostał polecenie meldowania się na posterunku trzy razy dziennie przez sześć tygodni. Następnie, skierowano go do (policja wydała taki nakaz) odbudowy tunelu w Rydułtowach - który 1.09.1939 r. wysadzili polscy saperzy. Buntując się wobec zaistniałych okupacyjnych warunków, postanowił opuścić Pszów i udać się do Guberni, lecz zanim zrealizował swój zamiar, został aresztowany 9.08.1940 r. i przetransportowany do Rybnika a stamtąd do KL Auschwitz. W obozie zarejestrowano go 6.09.1940 r. jako więźnia nr 3744. Zginął w tym obozie 31.10.1940 r. - po trzech miesiącach od aresztowania.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją córki - Zofii Nawrat z d. Chrószcz i życiorysu Józefa Chrószcza), skor. 10.

CHRÓSZCZ PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz nr 17394.
Urodzony 27.10.1902 r. w Rydułtowach pow. rybnicki, syn Józefa i Anny. Urzędnik celny w Brzeziu pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany jako "wróg III Rzeszy", przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 27.06.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 17394. Zginął w tym obozie 9.11.1941 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 3921/1941 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 7:55, określenie przyczyny zgonu to "Lungenentzündung" (zapalenie płuc).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 108; PMA-B "Księga zgonów", t. 2, s. 917, nr id. 1059; Zbiory J. Delowicza.

CHRUSZCZ,
Więzień obozu - brak informacji dot. miejsca.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki, nauczyciel. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do obozu koncentracyjnego - brak informacji do którego.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B oraz w kartotece więźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

CHUDEK JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz.
Mieszkaniec wioski Kobyla k.Rydułtów w pow. rybnickim. Aresztowany w pierwszych tygodniach okupacji hitlerowskiej i przekazany do KL Auschwitz. Zginął w obozie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

CHWAŁEK FRYDERYK,
Więzień więzienia w Niemczech - brak informacji dot. miejsca.
Mieszkaniec Rybnika, harcerz. Nie mogąc się pogodzić z okupacyjną rzeczywistością, wraz z kolegami Ogazą i Stablem chciał w kwietniu 1940 r. przedostać się przez Czechosłowację na Węgry. Złapany przez Niemców, był sądzony przez Trybunał Ludowy w Berlinie - na sesji wyjazdowej we Wrocławiu i skazany "... za zdradę kraju i przygotowanie do zdrady stanu... " na kilka lat ciężkiego więzienia. Wyrok ten odsiadywał w więzieniu na terenie Niemiec. Brak innych informacji.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CICHY ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 22684.
Urodzony 4.01.1921 r. w Marklowicach pow. rybnicki, syn Luizy, mieszkaniec Marklowic. Wykształcenie podstawowe, robotnik - w okresie zimy często bez pracy. Po rozpoczęciu się okupacji hitlerowskiej dostał z Arbeitsamtu nakaz pracy do czyszczenia ulic i placów w Gliwicach. Wezwany do podpisania volkslisty wpisał w rubryce o narodowości - "narodowość polska" więc przy wykonywanej pracy w Gliwicach był zmuszony do noszenia na ramieniu opaski z oznaczeniem "P" (Polak). Pracował tam dwa lata. Jesienią 1941 r. samowolnie przedłużył sobie urlop, za co został wydalony z pracy i 20.10.1941 r. aresztowany. Po przetrzymywaniu w więzieniu w Gliwicach, przekazano go do KL Auschwitz gdzie zarejestrowany został 14.11.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 22684. Zginął 24.01.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 469/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 7:35, określenie przyczyny zgonu to "Pneumonia bei Darmkatarrh" (zapalenie płuc przy nieżycie/katarze jelit).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 747; PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 469, nr id. 2101; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją siostry Marii Szypuła z d. Cichy), skor. 4.

CICHY JAN,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 20.10.1901 r. w Rybniku, syn Augusta i Joanny z d. Kermel, zamieszkały w chwili aresztowania w Rybniku-Ligocie. Po aresztowaniu przetransportowany został do KL Auschwitz gdzie zginął 7.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 21561/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:42, określenie przyczyny zgonu to "plötzlicher Herztod" (nagły atak serca).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 655; PMA-B "Księga zgonów", t. 15, s. 559, nr id. 20001; Zbiory J. Delowicza.

CICHY JÓZEF,
Więzień więzienia w Wodzisławiu, w Rybniku.
Urodzony 20.11.1921 r. w Czyżowicach k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki. Przed drugą wojną światową należał do aktywnych harcerzy drużyny z Czyżowic kierowanej przez nauczyciela o nazwisku Chrobak. Na początku okupacji pracował w majątku w Kokoszycach, a potem na torach kolejowych na odcinku Chałupki - Racibórz. Gdy został wezwany do wypełnienia ankiety dotyczącej volkslisty, w rubryce o narodowości wpisał "narodowość polska". W Czyżowicach często kontaktował się z kolegami harcerzami, analizując sytuację polityczną okupowanej Polski. Został aresztowany 27.06.1941 r. - gdyż jeden z harcerzy przypadkowo zdradził, że wspólnie z kolegami zakopał broń w lesie, a informacja ta dotarła do policji niemieckiej. Ów "gadatliwy" harcerz, podczas przesłuchań wymienił nazwiska Józefa Cichego i Franciszka Kowalskiego. Po przetrzymywaniu w wiezieniu w Wodzisławiu przewieziony do Rybnika. Przebywał w więzieniu sądowym w Rybniku od 21.07.1941 r. do 24.03.1942 r. i następnie zwolniony z odbywania kary, ponieważ mimo obciążających zeznań kolegi nie udowodniono mu winy. Po wojnie Józef długo pracował jako maszynista parowozowy PKP w Olzie.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia ze wspomnieniami Józefa Cichego), skor. 8.

CICHOŃ FRANCISZEK,
Więzień w KL Dachau.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich. Aresztowany na początku okupacji hitlerowskiej, przekazany został do KL Dachau gdzie zginął. Brak innych informacji o tym więźniu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CICHOŃ WIKTORIA,
Więźniarka w KL Ravensbrück.
Mieszkanka Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowana wraz z mężem w początkowym okresie okupacji hitlerowskiej i przekazana do KL Ravensbrück. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżyła i odzyskała wolność.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CIEŚLA KAROL,
Więzień więzienia w Raciborzu, w KL Auschwitz, w KL Sachsenhausen.
Urodzony 21.01.1899 r. w Lubomi k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki. Był górnikiem i pracował w kop. "Anna" w Pszowie. Po pierwszej wojnie światowej gdy ważyły się losy Górnego Śląska włączył się w agitację związaną z przyłączeniem Górnego Śląska do Polski. Był członkiem chóru mieszanego w Lubomi, grywał w zespole teatralnym wystawiającym spektakle amatorskie w różnych miejscowościach powiatu raciborskiego. Brał udział w drugim i trzecim powstaniu śląskim w Kompanii Lubomskiej. W okresie plebiscytu, należał do ochrony wieców polskich w Brzeziu nad Odrą, w Krzyżanowicach, w Markowicach Raciborskich. Za zasługi dla Polski otrzymał Krzyż Powstańczy. Był członkiem Związku Powstańców Śląskich, członkiem PPS w Pszowie. Po podziale Górnego Śląska w 1922 r. aż do wybuchu drugiej wojny światowej pracował w kop. "Anna" w Pszowie. W okresie okupacji hitlerowskiej dostał nakaz pracy przymusowej w Zakładach Chemicznych w Kędzierzynie. Aresztowany 22.10.1942 r. i uwięziony w Raciborzu, a następnie przekazany do KL Auschwitz, skąd przeniesiono go do KL Buchenwald. Pod koniec kwietnia 1945 r. gdy zbliżały się do obozu wojska amerykańskie, brał udział w ewakuacji więźniów do KL Sachsenhausen. W tym obozie, więźniów zapędzono do dużej hali, a po wypełnieniu się hali, SS-mani otworzyli do więźniów ogień z karabinów maszynowych. Karol był między tymi więźniami i został ciężko ranny. Mimo, że jeszcze tego wieczora został operowany przez oswobodzili obozu - anglików, zmarł następnego dnia tj. 8.05.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją syna Jerzego Cieśli), skor. 7; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

CIEŚLA ZOFIA,
Więźniarka więzienia w Raciborzu.
Córka Karola Cieśli, pracowała w okresie okupacji hitlerowskiej jako robotnica przymusowa na terenie fabryki chemicznej w Kędzierzynie. W fabryce tej pracowali także niewolnicy angielscy, którym pomimo zakazu pomagania jeńcom - przynosiła codziennie chleb. Przyłapana na takiej formie pomocy jeńcom, skazana została na dziewięć miesięcy pobytu w raciborskim wiezieniu. Wolność odzyskała gdy Racibórz został wyzwolony w kwietniu 1945 r. przez Armię Radziecką.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją brata Józefa Urbańskiego), skor. 7.

CIEŚLIK AUGUST,
Więzień w KL Auschwitz nr 34893.
Urodzony 5.10.1881. r. w Raciborzu, syn Pawła i Marii z d. Szczuka, mieszkaniec Raciborza. Po aresztowaniu w okresie okupacji hitlerowskiej przetransportowany do KL Auschwitz i zarejestrowany 8.05.1942 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 34893. Zginął w tym obozie 23.06.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 12343/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 19:50, określenie przyczyny zgonu to "Gehirnschlag" (udar mózgu/apopleksja).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 173; PMA-B "Księga zgonów", t. 9, s. 343, nr id. 10884.

CIEŚLIK MAKSYMILIAN,
Więzień więzienia w Rybniku, w Raciborzu, w Zgorzelcu, w Rawiczu, w KL Buchenwald, w KL Mauthausen.
Urodzony 8.02.1896 r. w Starej Wsi k.Raciborza. Był uchodźcą z części niemieckiej Górnego Śląska i swój los związał z narodem polskim. W okresie plebiscytu był ze strony polskiej członkiem policji plebiscytowej w Głubczycach. Z chwilą wybuchu trzeciego powstania śląskiego polscy policjanci zostali w Głubczycach rozbrojeni i umieszczeni w więzieniu raciborskim. Po powstaniu wykonywał służbę w policji przez jakiś czas w Lubomi, a od 1925 do 1939 r. w Radlinie. Już w pierwszym dniu okupacji hitlerowskiej został aresztowany przez Sipo (potocznie - "szupo") i miejscowych renegatów. Przetrzymywany był wpierw w piwnicy urzędu gminnego w Radlinie, a 4.09.1939 r. przetransportowany do więzienia w Rybniku. Następnie został przekazany do więzienia w Raciborzu, stamtąd do Zgorzelca, do Rawicza, a następnie do KL Buchenwald gdzie przebywał trzy miesiące. Kolejny raz przeniesiony został do KL Mauthausen gdzie zachorował na krwawą biegunkę i zmarł 20.05.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (relacja Anny Cieślik, Jana Pieczki); W ocalałej kartotece więźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

CIĘCIAŁA FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Pszczynie, w Opawie, w KL Oranienburg nr 54056.
Urodzony 26.07.1895 r. w Bziu k.Jastrzębia Zdroju pow. rybnicki. Przed pierwszą wojną światową pracował w gospodarstwie rolnym. Podczas wojny, został ciężko ranny więc przebywał na rencie inwalidzkiej. Był członkiem POW Górnego Śląska, działaczem plebiscytowym i uczestnikiem trzech powstań śląskich. W trzecim powstaniu był dowódcą drużyny składającej się z dwunastu osób w kompanii 9-13 pp. żorskiego. Za zasługi dla Polski otrzymał Śląski Krzyż Powstańczy. Był członkiem Związku Powstańców Śląskich. Podczas okupacji hitlerowskiej, na skutek donosu miejscowych renegatów do niemieckiej policji o jego udziale w powstaniach, został dnia 8.09.1939 r. aresztowany i odwieziony do Pszczyny, potem do Opawy, a stamtąd do KL Oranienburga k.Berlina gdzie zarejestrowany był jako więzień nr 54056. Zmarł w tym obozie 9.09.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją wdowy Marii Cienciała), skor. 5.

COP ALOJZY,
Więzień w KL Auschwitz nr 7543.
Urodzony 19.01.1905 r. w Bielszowicach, mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, organista kościelny. Gdy władze okupacyjne zabraniały używania w kościołach języka polskiego, on ostentacyjnie grał polskie pieśni, rozbudzając w ten sposób patriotyczne uczucia rodaków. Aresztowany za krnąbrność wobec rozporządzeń wydawanych przez władze okupacyjne, przekazany został 18.12.1940 r. do KL Auschwitz i zarejestrowany jako więzień nr 7543. Zginął w tym obozie 17.02.1941 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CUBER JÓZEF,
Więzień więzienia w Raciborzu, w Brzegu, w KL Auschwitz nr 24607.
Urodzony 3.02.1894 r. w Ruptawie k.Wodzisławia Śl. pow. rybnicki, syn Antoniego i Józefy, mieszkaniec Ruptawy. Jako dorastający chłopak pomagał rodzicom w gospodarstwie rolnym, natomiast od osiemnastego roku życia pracował w kopalni "Emma" w Radlinie. Brał udział w pierwszej wojnie światowej i dostał się do niewoli francuskiej. Jak wielu Polaków, wstąpił tam do polskiej armii gen. Hallera i walczył o wolność Polski. Na Górny Śląsk powrócił w 1919 r. a latem 1920 r. brał udział w wyprawie na Kijów i po wojnie polsko-bolszewickiej powrócił do Ruptawy. Na Śląsku kończyło się w tym czasie drugie powstanie, więc nie brał w nim udziału. Był jednak działaczem plebiscytowym i należał do POW Górnego Śląska. Brał udział w trzecim powstaniu, za co otrzymał Śląski Krzyż Powstańczy. W okresie do drugiej wojny światowej był restauratorem w Ruptawie. Należał do Związku Powstańców Śląskich i był wieloletnim prezesem tego związku, gdy zaś rozpoczynała się druga wojna światowa, uchodził na wschód. Wrócił spod granicy rumuńskiej 15.10.1939 r. i w tym samym dniu zameldował się na policji. Następnego dnia został aresztowany, przewieziony do Jastrzębia i stamtąd do więzienia w Raciborzu. Sąd Specjalny skazał go na dwa lata więzienia więc przekazano go do wiezienia w Brzegu. Po dwóch latach, zamiast odzyskać wolność, trafił do KL Auschwitz, gdzie zarejestrowany był 17.12.1941 r. w obozowej ewidencji jako więzień nr 24607. Zginął w tym obozie 19.08.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 22603/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 11:35, określenie przyczyny zgonu to "Myocardinsuffizienz" (zapalenie mięśnia sercowego).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 138; PMA-B "Księga zgonów", t. 16, s. 63, nr id. 21003; Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Alojzego Zielonki), skor. 5.

CYRULIK JAN,
Więzień więzienia w Rybniku, w KL Auschwitz nr 32486.
Urodzony 17.06.1891 r. w Baranowiczach, syn Wincentego i Anny z d. Golik, mieszkaniec miejscowości Rogoźna k.Rybnika, pracownik PKP. Były powstaniec - uczestnik powstań śląskich, prezes Związku Powstańców Śląskich w Rogoźnej. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej (20.09.1939 r.), więziony był w Rybniku a następnie 24.04.1942 r. przekazany do KL Auschwitz gdzie zarejestrowano go jako więźnia nr 32486. Zginął w tym obozie 6.07.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 14013/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 16:20, określenie przyczyny zgonu to "Darmkatarrh bei Körperschwäche" (katar/nieżyt jelit przy osłabieniu fizycznym).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 166; PMA-B "Księga zgonów", t. 10, s. 509, nr id. 12544; Zbiory J. Delowicza.

CZACHOR JÓZEF,
Więzień w KL Auschwitz.
Urodzony 17.03.1912 r., syn Stanisława i Marii z d. Śliwka, mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowany w okresie okupacji hitlerowskiej, przekazany został do KL Auschwitz i tam zginął 6.01.1943 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 554/1943 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 7:45, określenie przyczyny zgonu to "beiderseitige Lungenentzündung" (obustronne zapalenie płuc).
Bibliografia: PMA-B "Księga zgonów", t. 1, s. 546, nr id. 38854.

CZAJKOWSKI BOLESŁAW,
Więzień więzienia w Katowicach.
Mieszkaniec Jastrzębia pow. rybnicki. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, przetransportowany do wiezienia w Katowicach gdzie został zgilotynowany. Brak dokładniejszych informacji.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CZAPLA STANISŁAW,
Wiezień więzienia w Katowicach.
Mieszkaniec Czyżowic pow. rybnicki. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, przetransportowany do wiezienia w Katowicach gdzie został zgilotynowany. Brak dokładniejszych informacji.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CZECH JÓZEF,
Więzień więzienia w Wodzisławiu, w KL Auschwitz.
Urodzony 26.11.1900 r. w Wodzisławiu Śl. pow. rybnicki (kuzyn Józefa Czecha z Wilchw), z zawodu cieśla. Uczestnik trzech powstań śląskich. Na początku okupacji pracował w Łabędach. Aresztowany w dniu 17.07.1940 r. w Wodzisławiu Śl., przekazany został do KL Auschwitz. Przyczyna aresztowania: "... swoim zachowaniem, zagraża istnieniu i bezpieczeństwu narodu i państwu, bo jako powstaniec ze szczególną nienawiścią występował przeciwko niemieckości i przy uwzględnieniu jego fanatycznemu występowaniu na rzecz polskości, pozostawienie go na wolności pozwala przypuszczać, że będzie szkodził sprawie niemieckiej". Przebywał w KL Auschwitz od 6.09.1940 r. Zginął w tym obozie 19.12.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Józefa Czecha z Wilchw - kuzyna Józefa z Wodzisławia), skor. 6; W zachowanych dokumentach PMA-B nie figuruje.

CZECH JÓZEF,
Więzień więzienia w Rybniku, w obozie w Nieborowicach, w Rawiczu, w KL Buchenwald.
Urodzony 14.10.1900 r. w Bottrop - Westfalia, mieszkaniec Wilchw k.Wodzisławia Śl. Z zawodu pracownik biurowy. Były powstaniec - uczestnik trzech powstań śląskich. W trzecim powstaniu dowódca VIII kompanii w pułku wodzisławskim. Pierwszy raz został aresztowany 2.09.1939 r. i po tygodniu zwolniony. Drugi raz aresztowano go 20.09.1939 r. - przebywał w więzieniu w Rybniku, następnie w pierwszym obozie koncentracyjnym w pobliżu Rybnika (powstałym w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski) a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Z Nieborowic przekazany został do Rawicza skąd 15.10.1939 r. przekazano go do KL Buchenwald. Zwolniony z obozu 27.03.1940 r., lecz wysłany na roboty przymusowe. Po zakończeniu okupacji w 1945 r., pracownik umysłowy Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Rybniku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Józefa Czecha), skor. 7.

CZERNY JÓZEF,
Więziony w obozie przejściowym w Nieborowicach.
Mieszkaniec Rydułtów pow. rybnicki. Aresztowany i przetransportowany został w pierwszych dniach września 1939 r. do obozu koncentracyjnego w pobliżu Rybnika (powstałego w 1939 r. po wkroczeniu wojsk hitlerowskich do Polski), a usytuowanego w lesie między Krywałdem - Nieborowicami - Pilchowicami. Po jakimś czasie został zwolniony do domu.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CZERWIŃSKI AUGUSTYN,
Więzień w KL Dachau, w KL Mauthausen.
Urodzony 6.09.1899 r. w Wyrach pow. tyski, mieszkaniec Ruptawy pow. rybnicki. Były powstaniec - brał udział w trzech powstaniach śląskich. Służył w policji woj. śląskiego. Po aresztowaniu 12.04.1941 r. przekazany do KL Dachau a stamtąd przeniesiony do KL Mauthausen. Zwolniony w 1942 r. - do zakończenia okupacji pracował w firmie niemieckiej.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Franciszka Czyża), skor. 5; W ocalałej kartotece wieźniów byłego KL Mauthausen nie figuruje.

CZERWIŃSKI PAWEŁ,
Więzień w KL Auschwitz nr E-1409.
Urodzony 14.11.1919 r. w Osinach pow. rybnicki, syn Bronisławy, mieszkaniec Osin. Po aresztowaniu przekazany do KL Auschwitz zarejestrowany w obozowej ewidencji w marcu 1942 r. jako więzień wychowawczy - Erziehungshäftling nr E-1409. Zginął 6.04.1942 r. Według wystawionego aktu zgonu nr 4568/1942 - potwierdzonego przez lekarza obozowego, zmarł o godz. 10:10, określenie przyczyny zgonu to "Versagen des Herzens und Kreislaufes" (uszkodzenie serca i układu krążenia).
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 789; PMA-B "Księga zgonów", t. 4, s. 68, nr id. 6181.

CZERWIONKA WOJCIECH,
Więzień więzienia w Katowicach.
Mieszkaniec Rybnika. Aresztowany w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej, przetransportowany do wiezienia w Katowicach gdzie został zgilotynowany. Brak dokładniejszych informacji.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza.

CZYLOK FRANCISZEK,
Więzień więzienia w Mysłowicach, w KL Auschwitz nr 169401, w KL Gross-Rosen.
Mieszkaniec Rybnika. Z nastaniem okupacji hitlerowskiej, zaangażował się w działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ/AK. Aresztowany w czerwcu 1943 r. - został przewieziony prawdopodobnie do więzienia śledczego (Ersatzpolizeigefängnis) w Mysłowicach. Po śledztwie, skazany 17.12.1943 r. na pobyt w KL Auschwitz i tam zarejestrowany jako więzień nr 169401. Wpisany 27.08.1944 r. na transport do KL Gross-Rosen (Aussenkomando Gross-Koschen), a stamtąd przesłany do któregoś z podobozów. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozach - w których przebywał, doczekał się wyzwolenia i wrócił do domu. Zmarł w 1956 roku
Bibliografia: I. Pająk "Mieszkańcy Śląska, Podbeskidzia, Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz", Katowice 1998, s. 445; J. Klistała "Działacze rybnickiego ZWZ/AK w obozach koncentracyjnych", Bielsko-Biała 2002, s. 58, 83, 208; Relacja J. Sobika, jego pamiętnik i sporządzone wykazy członków ZWZ.

CZYŻ FRANCISZEK,
Więzień w KL Dachau.
Urodzony 24.05.1891 r. w Ruptawie pow. rybnicki, mieszkaniec Ruptawy, kolejarz. Były powstaniec - brał udział w pierwszym i drugim powstaniu śląskim jako dowódca sekcji, natomiast w trzecim jako dowódca 12 kompanii 3 Baonu 13 pp. żorskiego. Ze swoją kompanią walczył o Piaski Rybnickie potem o dworzec i szpital dla umysłowo chorych w Rybniku, walczył pod Kędzierzynem i o Stare Koźle. Po powstaniu pracował jako górnik kop. "Chwałowice" w Chwałowicach. Kilka lat był bezrobotnym, jednak ostatnie lata przed drugą wojną światową pracował na kolei. Został aresztowany 12.04.1941 r. i przekazany do KL Dachau. Zwolniony z obozu 12.11.1942 r. Pracował do końca okupacji w niemieckiej firmie przy naprawie i układaniu torów kolejowych w Boguminie, Raciborzu, Dziedzicach.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Franciszka Czyża), skor. 5.

CZYŻ JÓZEF ,
Więzień w KL Buchenwald.
Urodzony 15.07.1909 r. w Ruptawie pow. rybnicki, syn Ludwika. W okresie plebiscytu i powstania śląskiego miał dwanaście lat - był zatrudniany przez ojca jako goniec do przenoszenia polskich materiałów propagandowych i roznoszenia zaproszeń na zebrania polityczne. Do wybuchu drugiej wojny światowej był górnikiem kop. "Chwałowice" w Chwałowicach. Aresztowany w październiku 1939 r. i przekazany do KL Buchenwald. Przebywał w obozie do końca okupacji hitlerowskiej - został wyzwolony przez wojska amerykańskie 11.04.1945 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Pawła Czyża), skor. 5.

CZYŻ LUDWIK ,
Więzień w KL Buchenwald.
Urodzony 27.11.1875 r. w Ruptawie pow. rybnicki (ojciec Ludwika). Uprawiał własne gospodarstwo rolne. Były powstaniec - podczas plebiscytu był przewodniczącym Komisji Plebiscytowej ze strony Polskiej. Podczas trzeciego powstania był komendantem Straży Obywatelskiej w Ruptawie. Po pierwszej wojnie światowej był wójtem w Ruptawie. Aresztowany już w październiku 1939 r., przekazany został do KL Buchenwald. Zwolniony z obozu 24.06.1940 r.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Pawła Czyża), skor. 5.

CZYŻ LUDWIK,
Więzień więzienia w Rybniku, w Katowicach, w KL Dachau.
Urodzony 31.03.1919 r. w Ruptawie pow. rybnicki, syn Ludwika. Był uczniem gimnazjum w Rybniku, lecz szkoły tej nie ukończył ze względu na wybuch drugiej wojny światowej. Aresztowany został 12.04.1941 r. w Ruptawie, więziony w Rybniku, następnie w Katowicach, a stamtąd przekazany do KL Dachau. Mimo ciężkich warunków jakie panowały w obozie, przeżył i odzyskał wolność. Po wojnie ukończył gimnazjum w Rybniku i studia wyższe.
Bibliografia: Zbiory J. Delowicza (kserokopia z relacją Pawła Czyża), skor. 5.